محمد محمودیکیا، عضو هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی در همایش «وفاق ملی، تعاملات بینالمللی؛ فرصتها و چالشها» در پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی با اشاره به پژوهشی درباره اینکه جامعه نخبگان ایران به مفهوم استکبارستیزی چگونه نگاه میکنند، اظهار داشت: باید سطح منویات و سطح منابع را به سمت هم حرکت دهیم. باید به سمت نقطه تعادل میان اینها حرکت کنیم تا با کاهش نگاه امنیتیشده، تسهیل روابط خارجی و اقتصادی کشور را رقم بزنیم؛ منابع و منافع خود را گسترش دهیم و هزینهها را با نگاه عقلانی و محاسبه سود و زیان کاهش دهیم.
به گزارش خبرنگار جماران، در بخش پایانی این نشست، دکتر محمد محمودیکیا، عضو هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، به تشریح مقوله وفاق در مفاهیم و اجماع در راهبرد بهعنوان پیشران کنش سیاست خارجی موفق پرداخت و گفت: برای نمونه، مفهوم استکبارستیزی یکی از مفاهیمی است که در ادبیات جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. این مفهوم در دولتهای مختلف برداشتهای مختلفی داشته است. در دولت موقت، عدم تعهدگرایی بهعنوان استکبارستیزی صورتبندی شد. دولت بنیصدر و رجایی، تفاوت نگاههایی که وجود داشت، منجر به ساخت دوگانه در نگاه گفتمانی شد و سیاست خارجی ابهام و دوگانگی را شکل داد. در دولت آقای خامنهای، شدت تنشهای دولت قبل دیده نمیشد و وفاق بیشتری حاکم بود؛ در نتیجه، سیاست خارجی را میتوان سیاست خارجی اسلامگرا نامید و نوعی کنش انقلابی آرمانی در آن دوره شکل گرفت. در دورههای بعد از جنگ، غلبه گفتمان واقعگرایانه در ادبیات گفتمان خارجی وجود داشت و استکبارستیزی نیز تا حدی تعدیل شد. در دولت خاتمی، ثمره و میوه سیاستهای تنشزدایی هاشمی دیده شد و سخن گفتن از گفتوگوی تمدنها چهره قابلقبولتری از دولت ایران ارائه کرد. نتیجه آن، رشد اقتصادی موفق و نگاه ساختگرایانه موفق از ایران بهعنوان دولتی طالب صلح بود. این نوعی سیاست توسعهگرا بود.
وی ادامه داد: در دولت احمدینژاد، گفتمان اصولگرایی عدالتمحور و ادبیات رادیکال بازگشت و قطعنامههایی تصویب شدند. در دولت روحانی، ادبیات توسعهگرای دولتهای قبل دوباره جای خود را باز کرد. در دولت ناتمام مرحوم رئیسی نیز، ترکیبی از چندجانبهگرایی، نگاه به شرق و نگاه به مقاومت را شاهد بودیم؛ اما از ۱۷ اکتبر، سرعت تحولات بسیار بالا بود.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده امام و انقلاب اسلامی توضیح داد: پیروزی ترامپ در آمریکا نیز دومین تکانه مهم بود. سقوط سوریه، ترورهای خسارتبار در لبنان، مقاومت و تخریبهایی که صورت گرفت، و همچنین ادغام حشدالشعبی نشان میدهد ما در سیاست خارجی نیازمند بازتعریف جدید هستیم تا بتوانیم درجه کنشگری بالاتری را به کشور برای دفاع از منافع ملی برگردانیم.
محمودیکیا با اشاره به پژوهشی درباره اینکه جامعه نخبگان ایران به مفهوم استکبارستیزی چگونه نگاه میکنند، اظهار داشت: باید سطح منویات و سطح منابع را به سمت هم حرکت دهیم. باید به سمت نقطه تعادل میان اینها حرکت کنیم تا با کاهش نگاه امنیتیشده، تسهیل روابط خارجی و اقتصادی کشور را رقم بزنیم؛ منابع و منافع خود را گسترش دهیم و هزینهها را با نگاه عقلانی و محاسبه سود و زیان کاهش دهیم.
