عباس آخوندی: بعد از سال ۸۴ کشور در فرآیند پذیرش تحریم‌های بین‌المللی رفت؛ این یک اتفاق مشکوک در تاریخ ایران است‌/ باید ببینیم منافع چه کسانی‌ ایجاب می‌کرد که تحریم شویم/فرض کنید مذاکرات به نتیجه برسد، با این ساختار نهادی می‌شود کاری کرد؟!

وزیر پیشین راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه باید ببینیم منافع چه کسانی ایجاب می‌کرد که تحریم شویم، گفت: اصلی‌ترین بحث این است که نهادهایی که دچار استحاله شده‌اند را چه کار می‌توانید بکنید؟ همه بحث‌هایی که در خصوص ناترازی‌هایی مثل آب و برق می‌شود، معلول هستند، هیچ کدام اینها علت نیست و برای علت باید ببینیم چگونه مفهوم نهادهای بازار و اقتصاد ایران دچار استحاله شده است‌. بنابراین نیاز به بازسازی نهادی داریم؛ با پولشویی نمی‌شود توسعه‌ درست کرد. باید نظام بانکی اصلاح شود. فرض کنید تحریم برداشته شود، نمی‌توانید دو بانک هم در ایران داشته‌ باشید که بتوانند با بانک‌های بین‌المللی مراوده داشته‌ باشند.

به گزارش خبرنگار جماران، عباس آخوندی در همایش سراسری اعضای مجمع عمومی جبهه اصلاحات ایران و اعضای هیأت رئیسه جبهه‌ اصلاحات استان‌های سراسر کشور گفت: مسأله اقتصاد ایران، «اقتصاد نظری» و بررسی ارقام نیست؛ «اقتصاد سیاسی» است. وضع موجود تصادفی به وجود نیامده است؛ برندگان و بازندگانی دارد. بنابراین هرچه برای خودمان سیاست‌های اصلاح اقتصادی بنویسیم هیچ کدام به نتیجه نمی‌رسد. از نظر من بعد از 84 که کشور در فرآیند پذیرش تحریم‌های بین‌المللی رفت که به نظر من یک اتفاق مشکوک در تاریخ ایران است‌ و باید ببینیم منافع چه کسانی‌ ایجاب می‌کرد که تحریم شویم.

وزیر پیشین راه و شهرسازی با تأکید بر اینکه می‌توانستیم سیاستی اتخاد کنیم که دچار این تحریم‌ها نشویم، افزود: پذیرش ریسک رفتن سمت تحریم‌های سازمان ملل یک علامت سؤال بسیار بزرگ در سیاست ایران است که باید پاسخ داده شود. نتیجه این ریسک این شد که استراتژی توسعه‌ تبدیل به استراتژی بقا و بحث توسعه کلا از دستور کار خارج شد و برای‌ اولین بار در ایران دیانت مقابل ملیت قرار گرفت.

وی ادامه داد: اتفاق بعدی که رخ داد این بود که تمام نهادهای اقتصادی ایران دچار استحاله شد. اگر شما بخواهید راجع به توسعه ایران اندیشه کنید، باید اندیشه کنید راجع به یک نوع یعنی برنامه‌ریزی نهادی برای اینکه ما از کمند این استحاله نهادی عبور کنیم. منظور من از استحاله نهادی این است که در واقع هیچ یک از نهادهای اقتصاد کار خود را نمی‌کنند. مثلا خصوصی‌سازی تبدیل به واگذاری دارایی‌های دولت به یک سری نهادهای خاص می‌شود که اصطلاحا به آنها «خصولتی» می‌گویند.

آخوندی مدعی شد: فقط در سال 90 معادل 99 میلیارد دلار به ظاهر خصوصی‌سازی شده است. به چه کسانی واگذار شده است؟ من راجع به 300 شرکت تحقیق کردم، بخش‌ اعظم واگذاری‌ها به نهادهای عمومی غیر دولتی برگشته و بنابراین اصلا داستانی به نام خصوصی و بخش خصوصی وجود ندارد. چون اصولا نهادی به نام «تجارت» ندارید و آنچه دارید، یک سری جعبه سیاه هستند که دارند با جهبه سیاه‌های خارج از یک مسیر بسیار تاریک مبادله می‌کنند. بنابراین اصلا نهادی به نام تاجر و رقابت‌ وجود ندارد که بخش خصوصی بخواهند با هم رقابت کنند.

وی تأکید کرد: فرض کنید مذاکرات به نتیجه برسد، با این ساختار نهادی می‌شود کاری کرد؟! من برای شما چند نمونه واقعی عرض می‌کنم تا معلوم شود راجع به چه چیزی داریم صحبت می‌کنیم. یادم هست که 1388 می‌خواستند مخابرات را واگذار کنند. من آن وقت نماینده اتاق بازرگانی در شورای رقابت بودم. میلیاردها دلار در مخابرات سرمایه‌گذاری شده بود و به جای اینکه به شکل عمومی به چند میلیون نفر واگذار شود، به مزایده‌ای گذاشتند که دو شرکت ثبت نام کردند و سه روز قبل از مزایده اعلام کردند که یکی از آنها اهلیت ندارد و باید بیرون برود.

وزیر پیشین راه و شهرسازی افزود: در دولت آقای روحانی گزارشی از سرمایه‌گذاری در مخابرات ایران دادند. سهم ارتباطات در سرمایه ملی ما یک درصد است؛ در حالی که می‌بینید کشورهایی مثل عربستان چه سرمایه‌گذاری‌های وحشتناکی در این حوزه می‌کنند. گفتند از سال 88 تا فکر می‌کنم سال 96 بود که این گزارش را می‌دادند، گفتند سرمایه‌گذاری در مخابرات صورت نمی‌گیرد. شرکت‌ خریدار هم تقریبا رایگان خریده؛ چون یک مبلغ اندکی پرداخت شد و قرار بود مابقی را از محل درآمد خود شرکت پرداخت‌ کنند که اقساط هم پرداخت‌ نشد.

وی با تأکید بر اینکه باید اصلاحات نهادی را بر اصلاحات اقتصاد ریاضی ترجیح بدهیم، گفت: گفتند می‌خواهیم بخشی از سهام سایپا را به بخش خصوصی واگذار کنیم. یک شرکت به نام کارکنان سایپا درست کردند و اگر به کدال سایپا بروید، می‌بینید که یکی از سهامداران عمده آن شرکت کارکنان سایپا است. چند صد خودرو به این شرکت دادند و او هم ماشین‌ها را در بازار فروخت و با پول آن سهام شرکت مادر را خرید. یعنی در واقع هیچ چیزی به شرکت اضافه نشد. چقدر سرمایه وارد شرکت شد؟ صفر.

آخوندی با بیان اینکه استحاله نهادی یعنی نهادهای بازار و مزایده از معنی خالی شده است، افزود: علت اینکه من اخیرا با خصوصی‌سازی مخالفت می‌کنم این نیست که با بازار مخالف هستم. اگر قرار است‌ این طوری خصوصی‌سازی شود، بهتر است نشود؛ این که خصوصی‌سازی نیست. فکر می‌کنم اوایل سال 97 بود که گفتند پنج بانک وابسته به نهادهای نظامی دچار کسری شده‌اند. رقم کسری که اعلام شده و تا حالا کسی هم تکذیب نکرده، فقط برای یکی از این مؤسسات 70 هزار میلیارد تومان بوده است. اصلاح نظام بانکی این شد که بانک مرکزی اینها را تسویه کند؛ هنوز گزارشی منتشر نشده که هزینه آن چقدر بوده است. نتیجه این شد که بانک سپه که یکی از اولین و بهترین بانک‌های ایران بود، الآن یکی از منفی‌ترین بانک‌ها است و باید تمام خسارات را بپردازد.

وی تأکید کرد: اصلی‌ترین بحث این است که نهادهایی که دچار استحاله شده‌اند را چه کار می‌توانید بکنید؟ همه بحث‌هایی که در خصوص ناترازی‌هایی مثل آب و برق می‌شود، معلول هستند، هیچ کدام اینها علت نیست و برای علت باید ببینیم چگونه مفهوم نهادهای بازار و اقتصاد ایران دچار استحاله شده است‌. بنابراین نیاز به بازسازی نهادی داریم؛ با پولشویی نمی‌شود توسعه‌ درست کرد. باید نظام بانکی اصلاح شود. فرض کنید تحریم برداشته شود، نمی‌توانید دو بانک هم در ایران داشته‌ باشید که بتوانند با بانک‌های بین‌المللی مراوده داشته‌ باشند.