پایگاه خبری جماران: گروه افراطی طالبان همین امروز با صدور بیانیه ای اعلام کرد که اصلاح کردن مو و ریش زدن را در ولایت «هلمند» در جنوب افغانستان ممنوع کرده است{اینجا بخوانید}. اقدامات عجیبی از این دست نشان می دهد که طالبان برخلاف تحلیل برخی اصولگرایان تغییری نکرده، بلکه آنچه عوض شده نگاه جوانان و زنان افغانستان نسبت به حق و حقوق خودشان است.
در این راستا، یک تحلیلگر مسائل بین الملل معتقد است که اگر امروز می بینیم طالبان همان خشونت های قبلی را علیه شهروندان افغانستان اعمال می کند، به این دلیل است که در آغاز اعمال حاکمیت خود هستند و خودشان هم می دانند ادامه این وضعیت بدین شکل قابل دوام نیست.
خشونت های طالبان به این دلیل است که در آغاز اعمال حاکمیت خود هستند
علی بیگدلی در گفت و گو با خبرنگار جماران درباره تحولات اخیر افغانستان و رویکرد جامعه بین المللی نسبت به آن گفت: به نظر می رسد غربی ها بدون اینکه اعلام کنند، به این نتیجه رسیده اند که حکومت های حامد کرزی و اشرف غنی در دهه های اخیر چندان نتوانسته امنیت افغانستان را تامین کند. بنابراین آمریکا بر اساس یک توافق نامه پنهانی در دوحه، این چراغ سبز را به طالبان نشان داد که می تواند بر افغانستان مسلط شود.
وی افزود: اگر امروز می بینیم که طالبان دارد همان خشونت های قبلی را علیه شهروندان افغانستان اعمال می کند، به این دلیل است که در آغاز اعمال حاکمیت خود هستند و خودشان هم می دانند ادامه این وضعیت بدین شکل قابل دوام نیست. زمانی که این گروه به صورت چریکی می جنگید می توانست آزادانه هر کاری که دلش خواست انجام دهد ولی امروز طالبان می خواهد اداره امور ۴۰ میلیون جمعیت افغانستان را بر عهده گیرد و هیچ درآمدی برای این کار ندارد. با توجه به اینکه نزدیک به ۱۰ میلیارد دلار ذخایر ارزی افغانستان توسط وزارت خزانه داری آمریکا مسدود شده، این گروه ناچار است برای ادامه حضور خود در افغانستان تغییراتی اساسی در رفتار خود انجام دهد.
طالبان باید هرچه سریعتر دولتی رسمی و فراگیر ایجاد کند
این تحلیلگر حوزه بین الملل ادامه داد: امروز اگر می بینیم که طالبان همچنان رفتارهای ابتدایی خود را تکرار می کند بدین خاطر است که می خواهد قدرتی را برای اعمال حاکمیت و تسلط بر نهادهای اجتماعی داشته باشد. اما به زودی بر اساس توافقی که میان پاکستان و تاجیکستان به وجود آمده است، باید هرچه سریعتر دولتی رسمی و فراگیر ایجاد کند تا فضای بین المللی را به نفع خود تغییر دهد.
وی بیان کرد: طالبان برای اینکه بخواهد مملکت داری کند چاره ای ندارد جز اینکه بر اساس قوانین بین المللی و رعایت حقوق بشر رفتار کند و دیگر اقداماتی نظیر دست قطع کردن و ترور و شلاق زدن در ملاء عام قابل پذیرش نیست. به نظرم قضاوت کردن درباره طالبان مقداری زود است.
مانند روزنامه کیهان، طالبان را تطهیر نمی کنم
بیگدلی گفت: نمی خواهم مانند روزنامه کیهان، طالبان را تطهیر کنم ولی نشانه هایی وجود دارد مبنی بر اینکه با توافق پنهانی آمریکا و طالبان، این گروه قادر خواهد بود که تا حدود زیادی امنیت افغانستان را تامین کند. فضای عمومی منطقه و شاید فضای بین المللی حکایت از این دارد که طالبان باید برای تشکیل حکومت و به رسمیت شناخته شدن دست به تغییری اساسی بزند تا مقبولیت و پذیرش بین المللی را به دست آورد.
این تحلیلگر بین الملل افزود: تغییرات قطعی است و به باورم طالبان در نهایت از این قواعد پیروی خواهد کرد. روندی که در ۲۰ ساله اخیر افغانستان به وجود آمده، موجب پدیدار شدن نسل جدیدی در این کشور شده که طالبان نمی تواند آن را نادیده بگیرد. این گروه باید بداند که دوره جنگیدن به صورت چریکی بدون پذیرش مسئولیت تمام شده و حالا باید مملکت را در چارچوب قوانین اداره کند.
نسل جوان افغانستان خواهان اصلاحات است
وی اظهار داشت: با توجه به تصویری که از طالبان در سال ۱۹۹۶ وجود دارد، شاید منصفانه نباشد اگر بگوییم آنها امروز دقیقا شبیه همان طالبان ابتدایی هستند. امروز در شرایطی طالبان می خواهد نقش حکمران افغانستان را ایفا کند که شرایط خودش و همچنین وضعیت بین المللی تغییر کرده است. همانطور که گفتم نسلی جوان در افغانستان ایجاد شده که بسیار طلبکار بوده و خواهان اصلاحات در این کشور است.
بیگدلی گفت: در سال های آغازین پیدایش طالبان ما شاهد اعتراض زنان افغان برای پاسداشت حقوقشان نبودیم. ولی امروز آنها نگران حق و حقوق خود هستند و دست به اعتراض می زنند. همانطور که عرض کردم به این دلیل که طالبان در حال استقرار و اعمال قدرت است، ناچار به بروز برخی رفتارهای خشونت آمیز است.
حتی طالبان نیز قادر به ملت سازی در جامعه افغانستان نیست
او افزود: طالبان با تجربیاتی که از کشورهای دیگر نظیر عربستان پیدا کرده، ناچار است که قوانین بین المللی را رعایت کند وگرنه امکان ادامه حیات سیاسی اش وجود ندارد. موضوع تجزیه شدن خاک افغانستان نهایت بدبینی برخی کارشناسان است و فکر نمی کنم که این اتفاق بیفتد.
این تحلیلگر بین الملل گفت: افغانستان موقعیت ژئوپلتیک حساسی دارد از این لحاظ که همسایه ایران و چین بوده و نزدیک به روسیه است. ولی به هر روی، آمریکایی ها به این نتیجه رسیده اند که نمی توانند دموکراسی را به این کشور بیاورند. شاید به این دلیل که جامعه افغانستان را نشناخته بودند و با اینکه بایدن گفت ما نرفتیم که در افغانستان ملت سازی کنیم ولی باید گفت حتی اگر چنین قصدی هم داشتند نمی توانستند. حتی طالبان نیز قادر به ملت سازی در جامعه افغانستان نیست.
جامعه بین المللی چندان کاری به برقراری دموکراسی ندارد
وی افزود: در جامعه افغانستان به دلیل تسلط قومیت گرایی، امکان ملیت گرایی وجود ندارد. ممکن است سالیان آینده این امر تحقق پیدا کند ولی در شرایط کنونی چنین امکانی نیست. افغانستان جامعه ای آئینی و قومی شدیدا در هم تنیده ای است که امکان برقراری ناسیونالیسم در آن وجود ندارد و من تردید دارم که حتی موازین اصولی و کلی دموکراسی در این کشور اعمال شود.
بیگدلی گفت: جامعه بین المللی چندان کاری به برقراری دموکراسی ندارد. مگر امروز عربستان دموکراسی برقرار کرده که با آمریکا روابط نزدیکی دارد؟ بنابراین دموکراسی به شیوه کشورهای اروپای غربی به هیچ وجه در کشورهای منطقه وجود ندارد که افغانستان بخواهد دومین نمونه اش باشد. حکومت دینی به شیوه ای که در عربستان و برخی کشورهای منطقه اجرایی شده برای جامعه بین المللی پذیرفته شده است و طالبان هم به همان سمت و سو خواهد رفت.
آمریکا امروز در قبال طالبان از سیاست صبر استراتژیک بهره می برد
وی گفت: آمریکا امروز در قبال طالبان از سیاست صبر استراتژیک بهره می برد. آنچه در نشست سازمان همکاری های شانگهای هم مطرح شد، نشانه ای از این بود که چین قرار است طالبان را به رسمیت بشناسد. علتش هم سرمایه گذاری ها و عبور جاده ابریشم از خاک افغانستان است و دلیل دیگر هم جلوگیری از دخالت طالبان در مناطق اویغورنشین است. بنابراین سیاست اصلی این است که طالبان حفظ شود مشروط بر اینکه تغییراتی داشته باشد.
بیگدلی در پایان گفت: ادعای تشکیل امارت اسلامی از سوی طالبان بی معنا است. چرا که اگر بخواهند بر این عنوان تاکید کنند دیگر نمی توانند عضو سازمان ملل شوند. طبق حقوق بین الملل کشورها برای عضویت در سازمان ملل حتما باید دولتی با رعایت ضوابط معین بین المللی تشکیل دهند.
