یک کارشناس مسائل بین المللی با اشاره به اینکه مسأله ایران و آمریکا برای هر دو طرف پیچیده است، گفت: اصلا چیز پیچیده ای در عالم سیاست نیست و صدها راه هست که بتوانیم از این مسأله عبور کنیم. مسأله اصلی این است که در هر دو طرف اراده جدی برای عبور از بی اعتمادی دیده نمی شود و شرایط داخلی هر دو کشور هم به نوعی شده که کار را برای سیاستمداران دشوارتر کرده است.
رحمان قهرمان پور در گفت و گو با خبرنگار جماران در خصوص دیدگاه دولت آمریکا در زمینه احیای برجام، اظهار داشت: مسأله ایران و آمریکا برای هر دو طرف پیچیده است. یعنی وقتی سیاستی 40 سال ادامه پیدا می کند این سیاست اثرات اجتماعی دارد و بالأخره افرادی در سطح جامعه پیدا می شوند که مسأله برای آنها هویتی می شود.
این کارشناس مسائل بین المللی تصریح کرد: هم در آمریکا مخالفان جدی تعامل با ایران وجود دارد و هم در ایران مخالفانی برای این مسأله وجود دارد. مسأله ای که کار را سخت تر کرده این است که در آمریکا بین دو حزب جمهوری خواه و دموکرات نوعی اجماع نظر در این 40 سال شکل گرفته مبنی بر اینکه تعامل با ایران دشوار است و ایران قصد کوتاه آمدن در برابر آمریکا را ندارد. این تصور و اجماع نظر باعث شده که در سال های اخیر مشکل ما با آمریکا بیشتر شود.
برای دولت آمریکا پرداختن به موضوع مذاکره با ایران دشوارتر از گذشته شده است
وی افزود: ما انتظار داشتیم که با آمدن بایدن فشار آمریکا روی ایران کمتر شود اما دیدیم که وقتی بایدن هم بر سر کار آمد بر خلاف وعده هایی که در ایام تبلیغات انتخاباتی داده بود مسأله بازگشت به برجام را در دستور کار خودش قرار نداد و حتی اعلام کرد که بخشی از سیاست های ترامپ در قبال ایران درست بوده است. لذا می توان گفت برای دولت آمریکا پرداختن به موضوع مذاکره با ایران و ایجاد اتفاق نظر در این مورد دشوارتر از گذشته شده است.
بخشی از دموکرات ها مخالف تعامل با ایران هستند
قهرمان پور تأکید کرد: در سال های گذشته بخشی از اعضای حزب دموکرات هم که به نوعی طرفدار تعامل با ایران بودند به خاطر اتفاقات سال های گذشته و فضای داخلی خود آمریکا ترجیح می دهند که صریح و آشکارا از تعامل با ایران حرف نزنند. چون می دانند که در کنگره جمهوری خواهان مخالف این داستان هستند و حتی بخشی از خود دموکرات ها در مجلس سنا و مجلس نمایندگان هم مخالف تعامل با ایران هستند و ما نمونه اش را در نامه های آنها مبنی بر مخالفت در تعامل با ایران می بینیم.
برداشتن گام اول یک مانور رسانه ای است
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص اینکه هر دو سوی رابطه ایران و آمریکا معتقدند که طرف مقابل باید گام اول را بردارد، گفت: بحث برداشتن گام اول خیلی بحث مهمی نیست و بیشتر یک مانور رسانه ای است. اگر هر دو طرف اراده این کار را داشته باشند اصلا نیازی به حل این معما نیست و همزمان گام بر می دارند. یعنی اصلا چیز پیچیده ای در عالم سیاست نیست و صدها راه هست که بتوانیم از این مسأله عبور کنیم. مسأله اصلی این است که در هر دو طرف اراده جدی برای عبور از بی اعتمادی دیده نمی شود و شرایط داخلی هر دو کشور هم به نوعی شده که کار را برای سیاستمداران دشوارتر کرده است.
کسانی که برجام را طراحی کردند امروز نمی توانند قاطعانه از دستاوردهای آن دفاع کنند
این کارشناس مسائل بین المللی ادامه داد: هم در ایران و هم در آمریکا، طرفداران تعامل روز به روز ضعیف تر شده اند و تجربه برجام هم طرفداران تعامل را در ایران ضعیف تر کرده و کسانی که سال 94 برجام را طراحی کردند، امروز نمی توانند قاطعانه از دستاوردهای برجام دفاع کنند. همچنین مکانیزم ماشه انتقادی بوده که به تیم هسته ای وارد شده و هنوز هم هست.
مسأله برجام تأثیر مستقیمی روی انتخابات نخواهد گذاشت
وی تأکید کرد: بحث انتخابات حتما یک مسأله مهم است اما واضح است که مسأله برجام تأثیر مستقیمی روی انتخابات نخواهد گذاشت و این را هر کارشناس آشنا به مسائل انتخابات به شما می گوید. یعنی تصور اینکه یک نفر مذاکره کند و انتخابات را ببرد، اصلا تصور درستی نیست. مردم در انتخابات به فردی رأی می دهند که احساس کنند درد آنها را می فهمد و بهتر می تواند کشور را اداره کند و یکی از آیتم ها مسأله روابط خارجی است. بنابر این اصلا چنین چیزی نیست که یک نفر گرهی را باز کند و رئیس جمهور شود؛ شاید در هیچ جای دنیا چنین چیزی اتفاق نیفتد.
قهرمان پور یادآور شد: در گذشته هم ما این را دیده ایم که بعضی نامزدها فکر کرده اند اگر فلان کار را انجام بدهند کار تمام است و انتخابات به نفع آنها تمام می شود. انتخابات فرمول های خودش را دارد و در انتخابات باید بر اساس فرمول های خودش عمل کنید. انتخابات مسائل فراوانی دارد و نمی توانید بگویید فلان کار را کرده ام. فقط از شما نمی پرسند که آیا سیاست خارجی را حل کرده ای، می گویند مشکل اقتصاد را می توانی حل کنی؟ با فساد می توانی مبارزه کنی؟ مسأله کرونا را می توانی حل کنی؟ مشکل تولید را می توانی حل کنی؟ حقوق زنان چه می شود؟
بعضی ها به خاطر انتخابات با برجام مخالفت می کنند
وی افزود: این درست هست که ممکن است بعضی ها به خاطر انتخابات مخالفت می کنند ولی این مخالفت ها مبناهای دیگری هم دارد و مبناهای هویتی هم دارد. علاوه بر آن، وضعیتی که ترامپ در ارتباط با ایران ایجاد کرده و این بی اعتمادی که ترامپ به وجود آورد باعث شده مخالفان احساس کنند آمریکا دارد زور می گوید و نمی توان به آمریکا اعتماد کرد.
تا انتخابات اجماعی در مورد تعامل با آمریکا صورت نمی گیرد
این کارشناس مسائل بین المللی در پاسخ به سؤالی در خصوص آینده مذاکرات ایران و آمریکا نیز گفت: بستگی به شرایط دارد و باید ببینیم شرایط چه جوری پیش می رود و قدری سخت است که از الآن بگوییم. باید ببینیم که آیا دولت بایدن در مواضع خود تغییر ایجاد می کند؟ آیا در ایران اجماعی در این مورد به وجود می آید؟ به نظر من تا قبل از انتخابات این اتفاق نمی افتد و بعد از انتخابات باید ببینیم که آیا رئیس جمهور جدید می تواند در این مورد اجماع ایجاد کند؟
