از مجموع آثار تاریخی و گردشگری گناباد 60 مورد سابقه چند هزار ساله دارند. در شاهنامه فردوسی و برخی کتابهای کهن تاریخی از این منطقه یاد و به عنوان عرصه جنگ و حماسه دوران اساطیری نام برده شده است.
گناباد در دوران هخامنشیان مسکونی بوده و به دلیل قرار داشتن در مسیر زابل، مکران و فارس به ترکستان و همچنین غرب ایران به هرات مورد توجه سلاطین آن دوره قرار داشت. پیش از اسلام این خطه گذرگاه درونی فلات ایران و بخشهای خاوری آن و محل برخورد لشگریان ایران و توران بوده است.
گناباد سال 31 هجری قمری توسط مسلمانان فتح شد و در دورانهای سلجوقی، خوارزمشاهی و تیموریان آباد و از اهمیت خاصی برخوردار بود. طی این دوران حاکمان ایالت قهستان در گناباد سکونت داشتند.
درباره علت نامگذاری گناباد نیز برخی آن را در اصل گون آباد مرکب از گون(در ترکی به معنای خورشید) و آباد دانسته و وسیله ای برای انتساب محل به خورشید قلمداد کرده اند و بعضی نیز آن را گیوآباد دانسته اند و از دیگر نامهای گناباد در طول تاریخ جویمند هم بوده است.
قناتها از جمله آثار تاریخی و فرهنگی و گواه سختکوشی مردم گناباد برای دست یافتن به آب از دوران هخامنشی است. در طول تاریخ هزار و 117 رشته قنات در گناباد حفر شده که از این تعداد 600 مورد آن هنوز دایر است.
از مهمترین قناتهای گناباد که تیر ماه امسال به عنوان تنها اثر استان خراسان رضوی در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسید 'قنات قصبه' است که مقصد خوبی برای بازدید گردشگران و مسافران نوروزی محسوب می شود.
قنات قصبه با جنبه های گوناگون تاریخی، فناوری، مدیریتی و فرهنگ عامه مهمترین جاذبه گردشگری گناباد است و ثبت آن در یونسکو روند این مهم را تسهیل کرده است.
قنات قصبه با ‎ 500حلقه چاه، مادرچاه به عمق ‎ 300متر، ‎ 32کیلومتر طول و افزون بر ‎ 73میلیون مترمعکب حجم خاکبرداری هنوز بعد از تحمل چندین زلزله و تداوم خشکسالی هم اینک ‎ 150لیتر در ثانیه آب به مزارع کشاورزان سنتی و خرده مالک جاری می کند.
از دیگر آثار و جاذبه های تاریخی و گردشگری گناباد می توان به مسجدجامع قصبه شهر، قلعه دختر شوراب، آتشکده دوران هخامنشی در روستای گیسور، آرامگاه عرفای مشهوری مانند سلطانعلی شاه و صالح علیشاه، تپه های اروک، حصار عمرانی، برج اروک، قلعه قدیمی و هشتی و سردر قدیمی روستای گیسور، قلعه های فرود، زیبد، شهرباستانی، خرابه های شهر عوز، مساجد روستای قوژد و رباط عمرانی اشاره کرد.
از این میان وجود دو محوطه وسیع باستانی اروک و حصار به عنوان زیستگاه جوامع باستانی متمدن مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد نمودی عینی از قدمت و ریشه های تاریخی گناباد است.
مسجدجامع گناباد هم یکی دیگر از شاهکارهای مذهبی در خراسان رضوی و از بناهای دو ایوانی است که در سال ‎ 609هجری قمری ساخته شده و از امتیازات مهم آن وجود کتیبه های کوفی و آجرکاریهای زیبایی می باشد که بر اطراف ایوان قبله آن نقش بسته است.
بر اساس آثار و شواهد موجود ساختمان کنونی مسجدجامع گناباد دارای الحاقاتی می باشد که در دوران ایلخانی ایجاد شده است.
امامزاده محمدعابد، یخدان کوثر، قلعه عمرانی و قلعه دختر نیز زمینه بسیار مناسبی برای ایجاد شهر گردشگری در این منطقه است و در صورتی که طرح جامع گردشگری برای قنات قصبه انجام شود قابلیت جذب گردشگران خارجی را نیز دارد.
مسجد کاخک، مدرسه نجومیه، آب انبار و حسینه گناباد، مسجدجامع قوژد، مسجد حاج عبدالله نوقاب، آسیابهای آبی کاخک و سنو، کاروانسراهای فخرآباد و زین آباد همه و همه نشانگر تعبد و سختکوشی مردم دیار عشق، عطش و عرفان است.
بافت تاریخی روستای ریاب، مقبره جعتین روستای گیسور، یخدان کوثر بیدخت، قلعه عمرانی و شوراب و مسجد مزار به ترتیب به دوران خوارزمشاهیان، سلجوقیان، صفویان، ساسانیان و قبل از اسلام برمی گردد که تداعی کننده تمدن دیر قدمت این منطقه است.
وجود منطقه گردشگری و ییلاقی کاخک، مجموعه آبشار و آسیابهای آبی و خانه فنجان (محل تقسیم آب قنات) که دارای جاذبه های تاریخی فراوانی است و روستاهای سنو و زیبد که از محلهای تاریخی و به روایتی محل جنگهای دوران اساطیری بوده و از طرفی کاروانسراهای بجستان که گرد و غبار خستگی را از زائران امام رضا(ع) می زدودند از دیگر مکانهای دیدنی گناباد هستند.
28 مکان اقامتی شامل هتل، مهمانسرا، زائرسرا، اقامتگاه بومگردی و خانه معلم برای اسکان مسافران و گردشگران نوروزی در گناباد در نظر گرفته شده است.
امسال علاوه بر مدارس و مکانهای اقامتی سه اقامتگاه بومگردی نیز به ظرفیت اسکان مسافران در گنابادافزوده شده است.
شهرستان گناباد دارای 250 اثر تاریخی و معنوی است که از این تعداد 142 اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است. چهار موزه باستان شناسی، مردم شناسی، آب و موزه روستایی زعفران هم در گناباد برای بازدید علاقه مندان دایر است.
وجود 17 مقبره امامزاده ها از دیگر ظرفیتهای معنوی و مذهبی شهرستان گناباد است.
گناباد در 287 کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.
2095/1858**خبرنگار: علیرضا حسن زاده **انتشاردهنده: حسین کریم زاده
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.