شیوع ویروس کوید ۱۹ صنعت گردشگری را نیز به عنوان یکی از سه صنعت پردرآمد در کنار نفت و خودروسازی دچار تعطیلی و خسارات فراوانی کرد خساراتی که به دلیل تداوم شیوع بیماری کرونا و تعطیلی ادامه‌دار صنعت گردشگری در ایران و جهان همچنان برآورد قطعی خسارات را با چالش رو به رو کرده است.
در شرایطی که صنعت گردشگری به عنوان یکی از سه صنعت پردرآمد در جهان سودآور، ارزآور و مورد توجه همه کشورهای دنیا قرار داشت، کرونا و شیوع آن تمامی مشاغل مستقیم و غیرمستقیم با این صنعت را دچار چالش جدی کرد و تهدیداتی از جمله بیکاری نیروی انسانی متخصص، ورشکستگی سرمایه‌گذاران، افت درآمد گردشگری و توقف پروژه‌های گردشگری را برای این صنعت تا آینده ای نامعلوم به ارمغان آورد.
در شرایطی که با توجه به امنیت خاطری که برای گردشگران خارجی در ایران ایجاد شده بود، طبق اعلام سازمان جهانی گردشگری طی سال گذشته ایران رتبه دوم دنیا در سرعت رشد صنعت گردشگری را کسب کرد و در مسیر رشدی سریع قرار گرفته بود در کنار صنعت گردشگری جهان متحمل خسارات فراوانی در این زمینه شد که با توجه به این که خراسان رضوی نیز سالانه میزبان یک سوم گردشگران خارجی ورودی به ایران بود از این حیث متحمل خسارات فراوان شد.
کلانشهر مشهد با محوریت گردشگری زیارت سال‌های سال است مورد توجه و استقبال میلیون‌ها زائر و مسافر داخلی و خارجی قرار دارد و همین امر صنعت گردشگری را به یکی از پایه‌های مهم اقتصاد استان خراسان رضوی بدل کرده است.
نه تنها میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری انجام شده در حوزه صنعت گردشگری دچار خسران شده و در معرض تهدید جدی ناشی از شیوع کروناست بلکه ارتباط نزدیک و موثر این صنعت با صنایع و بخش‌هایی مانند صنایع دستی و میراث فرهنگی نیز مشکلات و خسارات مشابه را داشته است.
شیوع کرونا و ضرورت ایجاد محدودیت در همه فعالیت‌ها از جمله سفر و اقامت در حالی رقم خورد که آغاز سال نو شمسی و عید نوروز به عنوان یکی از مهمترین دوره‌های سفر در ایران و البته خراسان رضوی محسوب می‌شود اما کسادی بازار و حضور گردشگران چندان حال و روز خوشی را برای صنعت گردشگری این استان و شاغلان آن فراهم نکرده است.
خسارت بی سابقه به گردشگری
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنابع دستی خراسان رضوی در این زمینه با بیان این که شیوع بیماری کرونا موجب توقف فعالیت تمامی بخش‌های خدمت رسان در این زمینه طی ماه‌های اسفند و فروردین یعنی دوران اوج مسافرت شده است افزود: هنوز نمی‌توان رقم دقیقی از خسارت وارد شده را اعلام کرد.
ابوالفضل مکرمی‌فر افزود: این حجم از تعطیلی و عدم فعالیت تاسیسات گردشگری و مشاغل مرتبط با حوزه گردشگری تا کنون بی سابقه بوده و به همین دلیل باید برآورد خسارات وارده به صورت کارشناسی و حساب شده بررسی و اعلام شود.
وی با بیان این که طبق اعلام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مقرر شده است که کسب و کارهای حوزه گردشگری به صورت ویژه از حمایت دولت برخوردار شوند ادامه داد: شیوع بیماری ویروسی کرونا و تبعات ناشی از آن آثار منفی گسترده‌ای بر صنعت گردشگری به همراه داشته است که در پی کاهش سفرها و لغو رزروهای مسافران، سرمایه‌گذاران حوزه گردشگری خسارت فراوانی متحمل شده‌اند.
مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: بر اساس نامه ابلاغ شده از سوی اداره کل نظارت و ارزیابی گردشگری وزارت میراث فرهنگی، تمامی تاسیسات گردشگری با مراجعه به سامانه اینترنتی www.myst.mcth.ir در خصوص تکمیل فرم برآورد خسارت به صورت روزانه اقدام و موارد را به همراه مستندات درخواستی از طریق این سامانه ارسال کنند.
مکرمی فر افزود: حمایت از سرمایه‌گذاران در این بخش با توجه به حجم زیاد سرمایه درگیر در این صنعت مورد توجه دولت قرار دارد و لازم است که مالکان واحدها و تاسیسات گردشگری هرچه زودتر در این رابطه اقدام کنند.
وی با اشاره به این که هم اکنون استان خراسان رضوی با برخورداری از بیش از دو هزار و ۵۰۰ واحد تاسیسات گردشگری رتبه نخست کشور در این زمینه را دارد افزود : به طور قطع میزان خسارت وارده به گردشگری این استان بالاتر از سایر استان‌هاست.
یک قدم تا محو درآمد چند ۱۰ میلیاردی گردشگری خراسان رضوی
مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با اشاره به این که میزان درآمد حوزه گردشگری استان خراسان رضوی در سال گذشته با ۳۰ میلیون مسافر داخلی و بیش از دو میلیون گردشگر خارجی بین ۱۰۰ تا ۱۴۰ هزار میلیارد ریال است افزود: این میزان درآمد همه بخش‌های مرتبط با حوزه گردشگری شامل سوغات، اقامت، خرید، تفریح و بازدید از مجموعه های تاریخی، صنایع دستی و رستوران‌ها را شامل می‌شود.
مکرمی فر گفت: به طور قطع این میزان درآمد امسال با تعطیلی واحدهای اقامتی و کاهش بیش از ۹۰ درصدی ورود مسافر داخلی بیش از ۸۰ درصد کاهش یافته است.
وی با تاکید بر این که حمایت از فعالان گردشگری استان و شاغلان در این بخش ضرورت دارد ادامه داد: وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در صدد تهیه بسته‌های حمایتی از بخش‌های مختلف گردشگری است اما هنوز ابلاغ و دستورالعمل مشخصی در این زمینه دریافت نشده است.
صنعت گردشگری، دو سوم خسارت کرونا در کشور را متحمل شده است
سخنگوی انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی هم با بیان این که دو سوم خسارت ناشی از کرونا به صنایع، به صنعت گردشگری وارد شده است گفت: با توجه به این که بیماری کرونا و شیوع آن در آستانه تعطیلات نوروزی به کشور ما رسید بیشترین خسارت ناشی از آن در حوزه سفر و گردشگری رقم خورد و این امر به بخش خصوصی سرمایه‌گذار در این حوزه بیشترین آسیب ممکن را وارد کرد.
مجید فرقانی افزود: لغو تمامی تورهای مسافرتی و گردشگری و رزرو واحدهای اقامتی، حذف سفرهای نوروزی و مسائل مربوط به آن در کشور و به خصوص در استان‌هایی مانند خراسان رضوی که در این حوزه فعالیت گسترده‌ای دارند خسارات سنگینی به بار آورده است.
وی ادامه داد: با توجه به وضعیت موجود برای ارزیابی خسارات وارد آمده به صنعت گردشگری و صنایع وابسته و نیز اعلام بسته حمایتی از این بخش، ستاد ملی مقابله با کرونا باید این موضوع را در اولویت دهد.
سخنگوی انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی گفت: تا زمانی که از این بحران عبور کنیم حمایت از صنعت گردشگری نیازمند عزم و تصمیم‌گیری ملی توسط ستاد ملی مقابله با کروناست.
فرقانی افزود: ادامه وضعیت به همین منوال، چشم‌انداز فعالیت و سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری را در سال آینده تاریک می‌کند.
تهدید اشتغال ۷۰ هزار نفر در خراسان رضوی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان این که حدود ۷۰ هزار نفر در حوزه صنعت گردشگری این استان به صورت مستقیم اشتغال دارند افزود: این اشتغال در بخش‌های مختلف اقامت، دفاتر خدمات مسافرتی و خدمات است که همگی با تعطیلی واحدها و تاسیسات گردشگری تا اطلاع ثانوی بیکار شده‌اند.
مکرمی فر بدون اعلام هیچ آماری در خصوص میزان افرادی که به دلیل شرایط خاص پیش آمده توسط کارفرمایان خود به مرخصی بدون حقوق فرستاده شده‌اند ادامه داد: هیچ آماری را نمی‌توانیم تا اطلاع ثانوی اعلام کنیم و منتظر تصمیم وزارت میراث فرهنگی در راستای حمایت از بخش خصوصی در این زمینه هستیم.
سه هزار شاغل دفاتر مسافرتی خراسان رضوی در آستانه بیکاری
سخنگوی انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی گفت: شیوع بیماری کرونا و لغو تورهای گردشگری داخلی و خارجی و سفرهای نوروزی مردم و در نهایت تعطیلی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی موجب شد تا اشتغال بیش از سه هزار نفر در این بخش استان خراسان رضوی در معرض تهدید جدی بیکاری قرار گیرد.
فرقانی با بیان این که این صنف از آستانه نابودی هم عبور کرده است افزود: به طور تقریبی می توان گفت که با شیوع کرونا ۱۰۰ درصد تورهای گردشگری و سفرهای داخلی و خارجی لغو و بلیت‌های آن ابطال شد.
وی ادامه داد: میزان خسارت اولیه برآورد شده از این وضعیت به صنعت گردشگری کشور بیش از ۴۰ هزار میلیارد ریال است که دفاتر خدمات مسافرتی نیز سهم قابل توجهی از این میزان دارند.
سخنگوی انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی خراسان رضوی گفت: هنوز برآورد خسارات وارده به دفاتر خدمات مسافرتی جمع‌بندی و نهایی نشده است اما عدم درآمد طی ماه‌های اسفند و فروردین موجب شده است که نه تنها این دفاتر هم اکنون به دلیل منع ارائه خدمات در وضعیت تعطیلی به سر می‌برند بلکه اکثر دفاتر بخشی از نیروهای شاغل خود را تعدیل کرده و به سایرین هم مرخصی بدون حقوق تا پایان خرداد ماه و تعیین تکلیف قطعی برای وضعیت موجود داده اند.
فرقانی با تاکید بر ضرورت حمایت از این صنف گفت: در بیش از ۵۰۰ دفتر خدمات مسافرتی فعال در استان بیش از سه هزار نفر اشتغال مستقیم دارند و در مجموع حدود ۱۰ هزار نفر معیشت‌شان در استان از طریق فعالیت این دفاتر تامین می‌شود.
