توصیه‌هایی برای مبتلایان به اُمیکرون/ هشدار مجدد: سهم بالای واکسن نزده‌ها در بستری‌های بیمارستانی/ قله پیک ششم کرونا چه زمانی رخ می دهد؟

جی پلاس؛ دبیر کمیته اپیدمیولوژی و پژوهش کمیته علمی کشوری مقابله با کووید۱۹ با اشاره به علائم خطر اُمیکرون و زمان مراجعه به بیمارستان، گفت: اگر ناگهانی به قله پیک برسیم و بیماران سرریز شوند، کنترل مدیریت بیماران را از دست می‌دهیم.

دکتر مسعود یونسیان درباره نحوه شناسایی و تشخیص کووید۱۹ و ضرورت افزایش تست‌های تشخیصی، گفت: یکی از اقداماتی که در شرایط فعلی می‌تواند کمک کند، برگزاری کمپین‌های آموزشی به صورت گسترده در کشور است تا هرکسی با هر علائمی دنبال تست دادن و مراجعه به مطب دکتر و بیمارستان نباشد. زیرا اکثر افراد ضرورتی ندارد که تست دهند؛ چراکه با تست دادن نوع درمان تغییری نمی‌کند. بنابراین در اغلب موارد ممکن است ضرورتی به تست دادن نباشد. زمانی باید آزمایش داد که بر اساس نتیجه تست درمان و توصیه‌های پزشکی متفاوت باشد، اما اکنون چه سرماخوردگی باشد، چه کووید ۱۹ باشد، چه آنفلوآنزا باشد، ‌ درمان علامتی و استراحت در منزل نیاز است و اگر بیماری شدیدتر شد باید به بیمارستان مراجعه کنند.

یونسیان گفت: مردم با دیدن علائم مشابه سرماخوردگی، بهتر است با مراکز بهداشتی و درمانی تماس بگیرند. البته این تماس باید دو طرفه باشد. به طوری که باید وزارت بهداشت و بیمارستان‌ها تعداد کافی خطوط تلفن برای راهنمایی به مردم در نظر بگیرند تا غاطبه بیش از ۹۰ درصدی که هرگز بیماری‌شان پیشرفت نمی‌کند و نیاز به مراجعات به بیمارستان و دریافت درمان و... ندارند، از طریق کارشناسان و با تماس تلفنی توصیه‌های لازم را دریافت کنند.

توصیه‌هایی برای مبتلایان به اُمیکرون

علامت خطر این بیماری

وی افزود: توصیه‌ها برای اکثر بیماران استراحت کامل، دریافت مایعات کافی و مصرف مسکن و تب‌بر است. در عین حال تنگی نفس علامت خطر است. آن هم تنگی نفسی که کارهای روزمره فرد را مختل کند و فرد فکر کند که نفس کم می‌آورد. البته شاید این موضوع جنبه تلقینی داشته باشد، اما از این مرحله به بعد یک پزشک باید بیاید و قضاوت کند و ببیند آیا لازم است که سطح اکسیژن خون را اندازه‌گیری کند یا لازم است که معاینه فیزیکی یا عکس‌برداری و ... انجام دهد یا خیر.

علائم اُمیکرون

یونسیان ادامه داد: در اُمیکرون احتمال بروز سرفه از دلتا کمتر است. اُمیکرون بیشتر به دستگاه تنفسی فوقانی تمایل دارد؛ یعنی حنجره به بالا. بیشتر شبیه سرماخوردگی که آبریزش، گلودرد و... دارد. البته سرفه هم می‌تواند داشته باشد. در عین حال اعلام نشده که اُمیکرون اصلا دستگاه تنفسی تحتانی را درگیر نمی‌کند، ‌ بلکه تمایلش بیشتر به دستگاه تنفسی فوقانی است. بنابراین علائم اُمیکرون بیشتر شبیه سرماخوردگی است.

با دیدن چه علائمی به بیمارستان مراجعه کنیم؟

وی با بیان اینکه از روی صرف علائم نمی‌توان سرماخوردگی را از اُمیکرون و اُمیکرون را از دلتا تشخیص داد، زیرا همپوشانی بسیار بالایی دارند، گفت: موضوع مهم در بیماری تنگی نفس شدید، درد غیرقابل کنترل، سرفه غیرقابل کنترل و عوارض غیر قابل کنترل است که در این موارد باید به بیمارستان مراجعه کنند. در عین حال باید توجه کرد که مراجعات اضافی بار بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها را افزایش می‌دهد. فردی که آلودگی ندارد و صرفا آلرژی دارد، ممکن است با مراجعه به درمانگاه و بیمارستان به کرونا مبتلا شود. بنابراین تا زمانیکه نیاز به مراجعه نیست، باید در خانه مراقبت کرد. مشروط به اینکه خطوط تماسی وجود داشته باشد تا مردم بتوانند علائم‌شان را بیان کرده و پزشک به آنها توصیه‌های لازم را انجام دهد.     

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش درباره میزان دقت تست‌های PCR برای تشخیص اُمیکرون و همچنین ضرورت افزایش تست‌های تشخیصی، گفت: باید توجه کرد که ما در شرایط واقعی صحبت می‌کنیم، نه در شرایط نظری. در شرایط واقعی امکان افزایش ظرفیت تست به میزان بالا وجود ندارد.  باید دید که مملکت چه موجودی و توانایی را دارد. نکته دیگر این است که هنوز با قطعیت نمی‌توان گفت که آیا حساسیت تست PCR در برابر اُمیکرون ممکن است کمتر باشد یا خیر.  

یونسیان گفت: آنچه که فعلا درباره‌اش نتیجه‌گیری شده، این است که این جهش تاثیر قابل ملاحظه‌ای روی حساسیت تست PCR نگذاشته است، اما اینکه آیا اساسا منجر به کاهش حساسیت شده یا خیر، همچنان در حال مطالعه است و باید منتظر نتایج این مطالعات باشیم.

آیا حتما باید تست مثبت باشد تا ابتلا به کرونا تایید شود؟

وی تاکید کرد: با این حال اینکه آیا حتما باید تست مثبت باشد تا ابتلا به کرونا تایید شود؟. باید توجه کرد که فردی که دارای علائم است، نباید صرفا برای اقدام درمانی به دنبال تست مثبت باشد و پزشک هم نباید فقط بر اساس تست برای بیمار تصمیم‌گیری کند. زیرا به طور کلی تست PCR برای واریانت‌های قبلی هم بسته به اینکه در چه زمانی از بیمار گرفته می‌شد، از کجا تست‌گیری شود، تست درست انجام شده یا نه و وضعیت حمل و نقل آن و... به طور متوسط بین ۳۰ تا ۷۰ درصد می‌تواند منفی کاذب داشته باشد.

وی ادامه داد: بنابراین منفی بودن تست نباید ملاکی برای تصمیم مردم باشد که توصیه‌ها و اقدامات درمانی را رعایت نکنند. هرکس با علائم سرماخوردگی باید فرض کند که بیماری‌اش کووید ۱۹ است و در کنارش بداند که این بیمار عمدتا خفیف بوده و نیاز به بستری ندارد. بنابراین نباید اضطراب و هراس پیدا کنند. گاهی مشاهده می‌کنیم که هراسی که مردم از کرونا دارند از اینکه به آنها بگوید به سرطان یا ایدز مبتلا هستید، بیشتر است. اُمیکرون نباید برای مردم ایجاد هراس کند، اما باید حواس‌شان باشد که در وهله اول پیشگیری کنند که مبتلا نشوند و در مرحله دوم در صورت ابتلا استراحت کنند تا بیماری‌شان پیشرفت نکند و در عین حال قرنطینه را رعایت کنند تا بیماری را پخش نکنند.

چگونه از بروز ۱۰۰۰ مرگ کرونایی پیشگیری کنیم؟

یونسیان گفت: مثلا اگر در جامعه یک میلیون نفر به اُمیکرون مبتلا شوند، برای ما نگرانی ایجاد می‌کند. زیرا اگر یک در هزار این افراد هم قرار باشد فوت کنند، نزدیک ۱۰۰۰ مرگ می‌شود. واریانت‌های قبلی ۴ در هر ۱۰۰۰ نفر فوت داشتند. یعنی از هر ۱۰۰۰ نفری که آلوده می‌شدند، اعم از اینکه دارای علائم بشوند یا نشوند، برآورد می‌شد که ۴ تا ۵ نفر فوت شدند، حال اگر در این واریانت خفیف‌تر هم شده باشد و به یک‌سوم هم رسیده باشد، باز انتظار می‌رود که از هر ۱۰۰۰ نفر یک تا دو نفر فوت کنند. وقتی یک میلیون نفر مبتلا شوند، تعداد مرگ بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر می‌شود. بنابراین مهمترین نکته این است که همه ما به عنوان یک مسئولیت مدنی بهداشت تنفسی داشته و از انتشار ویروس جلوگیری کنیم. با این اقدام ممکن است برخی آلوده شوند، اما سرعت آلودگی و رسیدن به قله را باید پایین آوریم. زیرا اگر ناگهانی به قله برسیم و بیماران سرریز شوند، کنترل مدیریت بیماران را از دست می‌دهیم. در عین حال لازم نیست که این استراتژی را برای دو ماه آینده داشته باشیم. اگر طی دو هفته آینده این استراتژی را رعایت کنیم، بسیاری از مشکلات را پشت سر می‌گذاریم.

سهم بالای واکسن نزده‌ها در بستری‌های بیمارستانی امیکرون

قله پیک ششم کرونا، احتمالا اسفند ماه

معاون درمان ستاد کرونای استان تهران ضمن تشریح وضعیت کرونا در پایتخت، گفت: به نظر می‌رسد در اسفندماه قله را تجربه کنیم. آمارهای مناطق مختلف تهران و شهرستان‌های تابعه نشان می‌دهد که آلودگی کرونا در همه جا متوازن است و ویروس کاملا پخش شده است.

دکتر نادر توکلی با اشاره به اینکه در تهران در شیب صعودی موج ششم کرونا هستیم، گفت: آمار ابتلا بسیار بالا و کماکان صعودی است. از ابتدای بهمن که وارد موج ششم شدیم، آمارمان حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ درصد رشد داشته است و هر روز نسبت به روز قبل حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش موارد را شاهد هستیم‌. یعنی در ۲۴ ساعت گذشته تعداد مراجعین سرپایی به مراکز درمانی به حدود ۱۳ هزارنفر رسیده است.

وی افزود: معمولا در این تعداد از هر ۲۰ مراجعه یک نفر بستری می‌شود اما خوشبختانه آمار مرگ و میر فعلا پایین است و از هر ۱۰۰ بیماری که بستری می‌شوند حدود ۴ نفر فوت می‌کنند که نسبت به پیک‌های قبلی بسیار کمتر است. موضوعی که مشخصا وجود دارد این است که مرگ و میر بیشتر در گروه سنی بالای ۵۰ سال است.

او ادامه داد: ۵۰ درصد موارد بستری کرونایی مربوط به سنین بالای ۵۰ سال و مابقی مربوط به سنین کمتر از ۵۰ سال است که در گروه دوم عمده‌ موارد بستری در گروه سنی کمتر از ۳۵ سال است. این در حالی است که حدود ۲۰ درصد آمار بستری‌ها مختص گروه سنی زیر ۱۰ سال است.

توکلی تاکید کرد: در حال حاضر تعداد بیماران بستری به ۳۰۰۰ نفر رسیده است که حدود ۸۰۰ نفر از آنها در بخش‌های ویژه بستری هستند و آمار مرگ و میر کرونایی استان مجددا دو رقمی شده است.

او درباره تجهیز امکانات در بیمارستان‌های اطفال، اظهار کرد: یک نشست اضطراری با روسای بیمارستان‌ها و دانشگاه‌ها، بیمه تامین اجتماعی، نیروهای مسلح و... برای اعلام آمادگی موج ششم داشتیم و خوشبختانه هماهنگی صورت گرفت تا فعلا در بیمارستان‌های اطفال ارائه کلیه خدمات غیرضروری متوقف شود و کلیه ظرفیت به بیماران کرونایی اختصاص یابد. توسعه تخت‌های ویژه در مراکز موضوع مورد تاکید دیگر در این جلسه بود تا بیمارستان‌های عمومی که دارای بخش اطفال هستند به عنوان پشتیبان‌ بیمارستان‌های مخصوص اطفال تخت‌هایشان را در اختیار بگذارند.

وی افزود: معمولا بستری‌های اطفال از نوعی هستند که حال عمومی بهتری دارند و بیشتر دچار اسهال و استفراغ مداوم و سرفه‌های غیرقابل تحمل هستند. این سویه از کرونا بیشتر راه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کند و چون قطر راه‌های هوایی کودکان نسبت به بزرگسالان کوچک‌تر است، سبب بروز علائمی مانند خروسک و انسداد راه هوایی می‌شود که اورژانس اطفال نسبت به این موضوع آمادگی دارند. درگیری ریوی در کودکان بسیار کم است.

معاون درمان ستاد کرونای استان تهران با اشاره به اینکه هنوز اوضاع کرونا در پایتخت بحرانی نشده است، تصریح کرد: پیش‌بینی می‌شود در هفته آخر بهمن و هفته اول اسفند شرایط ابتلای بسیار بالایی را تجربه کنیم.

او با تاکید بر لزوم تکمیل واکسیناسیون کرونا، گفت: در افراد واکسینه شده میزان بستری و مرگ و میر به شدت پایین است. کسانی که بستری می‌شوند عمدتا واکسن تزریق نکردند.

او با تاکید بر اینکه در زمینه تجهیزات بیمارستانی و داروها فعلا هیچ‌ مشکلی وجود ندارد، بیان کرد: از طرفی در حال نظارت مشخص بر مصرف داروهایی مانند رمدسیویر هستیم که تجویز بی‌رویه صورت نگیرد. همچنین موضوع پلی فارمیسی یا چند دارویی هم مورد نظارت قرار می‌گیرد چون کرونا درمان اختصاصی ندارد و باید با اقدامات حمایتی درمان انجام شود.

وی گفت: از آنجایی که امیکرون خود محدود شونده است به کسانی که واکسیناسیون‌شان کامل شده است توصیه می‌شود اگر مبتلا می‌شوند خود مراقبتی کنند و در صورتی که علائم شدیدی ندارند نیازی به مراجعه به مراکز درمانی هم ندارند. آنها بعد از ۵ روز قرنطینه در خانه می‌توانند از منزل خارج شوند زیرا امکان ابتلای سایرین بسیار پایین است، اما خود فرد حتما باید از ماسک استفاده کند.

توکلی درباره دایر بودن حضوری مدارس، گفت: حضور فیزیکی در مدارس به شکل متراکم امکان ابتلای جمعی را ایجاد می‌کند و باید محدود شود. از طرفی نشست‌های بالای ۱۵ نفر در فضای بسته ریسک انتقال را بالا می‌برد زیرا در این جلسات پذیرایی انجام می‌شود و افراد ماسک را برمی‌دارند که احتمال انتقال بیماری را افزایش می‌دهد. تاکید ما استفاده از ۲ ماسک در اماکن عمومی است.

او درباره رسیدن به قله پیک ششم در پایتخت، اظهار کرد: به نظر می‌رسد در اسفندماه قله را تجربه کنیم. آمارهای مناطق مختلف تهران و شهرستان‌های تابعه نشان می‌دهد که آلودگی کرونا در همه جا متوازن است و ویروس کاملا پخش شده است./ ایسنا