با علی قدوسی از ولادت تا شهادت

به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی شهید آیت الله علی قدوسی اختصاص دارد.

زندگینامه علی قدوسی

آیت الله علی قُدّوسی (۱۳۰۶- ۱۳۶۰ش) روحانی شیعه و از مبارزان علیه حکومت پهلوی. وی از مؤسسان و مدیران مدرسه علمیه حقانی بود. همچنین وی بنیانگذار مکتب توحید بود که بعد از انقلاب اسلامی ایران تبدیل به حوزه علمیه خواهران شد. شاگردان و تربیت شدگان مدرسه تحت مدیریت او سمت‌ها و مسئولیت‌ های مهمی را بعد از انقلاب به عهده گرفتند. بعد از انقلاب اسلامی، دادستان انقلاب شد. در جریان بمب‌گذاری دادستانی در ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ش به شهادت رسید. وی داماد علامه طباطبایی است. یکی از فرزندان وی در جنگ ایران و عراق به شهادت رسید.

اطلاعات فردی

علی قدوسی

لقب از شهدای انقلاب اسلامی

تاریخ تولد ۱۲ مرداد ۱۳۰۶

زادگاه نهاوند همدان

تاریخ وفات ۱۴ شهریور ۱۳۶۰

محل دفن قم

شهر وفات تهران

خویشاوندان سرشناس علامه طباطبایی

اطلاعات علمی

استادان سید حسین بروجردی، امام خمینی، محمد صدوقی

محل تحصیل قم

فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی

سیاسی دادستان انقلاب، عضو شورای عالی قضایی.

اجتماعی از موسسین و مدیران مدرسه حقانی و مکتب توحید.

زندگی نامه و تحصیلات

آیت الله علی قدوسی در ۱۲ مرداد ۱۳۰۶ش در نهاوند به دنیا آمد. پدرش آخوند ملااحمد از روحانیان منطقه بود که امور شرعی مردم نهاوند و نواحی اطراف آن را اداره می‌ کرد. قدوسی مقدمات تحصیل را در مکتب‌‎خانه و نزد پدر آموخت و سپس وارد آموزشگاه‌‌های جدید شد. در سال ۱۳۲۱ و در پانزده سالگی برای ادامه تحصیل به قم مهاجرت کرد.[۱] [۲]

قدوسی درس‌‌ های مقدمات و سطح حوزه علمیه را از اساتید مانند شهید صدوقی آموخت و در درس خارج آیت ‌الله بروجردی و امام خمینی شرکت کرد و در سال ۱۳۴۱ به اجتهاد رسید. قدوسی همراه شهیدان مرتضی مطهری و سید محمد حسینی بهشتی در درس علامه طباطبایی حاضر می‌ شد. علامه طباطبائی به او علاقه داشت و او را به دامادی خود پذیرفت و دخترش، نجمه سادات طباطبایی را به عقد ازدواجش درآورد.[۳] [۴]

فعالیت‌های سیاسی-مذهبی

شهید قدوسی در جریان ملی شدن صنعت نفت در سال۱۳۳۰ تا ۱۳۳۲ش با آیت‌‌ الله کاشانی همکاری و با فداییان اسلام نیز ارتباط برقرار کرده و از حامیان نواب صفوی بود. وی در‌‌ همان سال‌‌ها، آموزش‌‌ های نظامی را در مناطق کوهستانی گذراند. وی همچنین در نهاوند در مقابل فعالیت‌ های حزب توده جبهه‌گیری کرد.[۵]

شهید قدوسی از طرفداران نهضت امام خمینی بود، وی عضو گروهی از مدرسین حوزه بود که بعد‌ها به گروه یازده نفری موسوم شدند. این مجموعه برای مبارزه با رژیم شاه، اصلاح نظام آموزشی حوزه و ایجاد تحرک در شخصیت‌‌های مبارز، فعالیت می‌ کرد، در فروردین ۱۳۴۵ش، اساس‌‎نامه گروه به ‌دست ساواک افتاد و اعضای آن تحت تعقیب قرار گرفتند. قدوسی هم که مسئولیت اطلاعات و اخبار این سازمان را عهده‌‌دار بود، دستگیر و همراه آیت‌ الله ربانی شیرازی در زندان قزل ‌قلعه زندانی و شکنجه شد.[۶]

تأسیس مدرسه حقانی

شهید قدوسی پس از آزادی از زندان به قم رفت و همراه شهید سید محمد حسینی بهشتی کوشید با حفظ اصالت‌‌های حوزه و تکیه بر امتیاز‌ها و ویژگی‌‌ های این نظام، برنامه‌‌ های جدیدی طراحی کند. برنامه‌‌ریزی دقیق، استفاده از روش‌ ‎های ارزش‌‎یابی، آزمون‌‌ های منظم و نظارت مستقیم بر متون درسی، از جمله برنامه‌‌ های او در این راستا بود. چنین تفکری به تأسیس مدرسه حقانی در سال ۱۳۳۹ش انجامید.[۷] شاگردان تربیت شده این مدرسه بعد از انقلاب نقش ویژه ای در ایجاد و اداره برخی از نهادها دارند.[۸]

تاسیس مکتب توحید

از فعالیت‌ های دیگر آیت‌ الله قدوسی برای آشنایی بانوان با اعتقادات و مبانی فکری اسلام، تأسیس «مکتب توحید» در سال ۱۳۵۲ش بود. مکتب توحید در طول سال‌های پیش از انقلاب با آموزش اسلامی به زنان توانست نیروهایی را تربیت کند که در بسیج زنان برای تحقق انقلاب نقش داشتند. بعد از انقلاب این مرکز تبدیل به حوزه علمیه خواهران شد.[۹]

دادستان انقلاب

شهید قدوسی در آستانه ورود امام ‌خمینی به ایران، یکی از اعضای فعال کمیته استقبال بود. عضویت در شورای عالی قضایی و دادستانی کل انقلاب، از مسئولیت‌ هایی بود که بعد از انقلاب برعهده وی گذاشته شد. او آیین‌نامه دادگاه‌ های انقلاب را نوشت و برخی از نیروهای معتقد به انقلاب را وارد سیستم قضایی کرد.[۱۰] او همچنین برای تغییرات در وزارت فرهنگ طرح‌ هایی ارائه کرد.

شهادت

شهید قدوسی شنبه ۱۴ شهریور ۱۳۶۰ش بر اثر انفجار بمبی در دادستانی به شهادت رسید. پیکر او پس از تشییع در تهران به قم منتقل و در حرم حضرت معصومه سلام الله علیها دفن شد. امام خمینی شهادت او را تسلیت گفت.[۱۱]

پانویس

۱. رجایی‌نژاد، یار قدوسیان و بانی نظم نوین حوزه، ۱۳۹۴ش، شماره ۱۸۳.

۲. دوران کودکی و زندگی خانوادگی شهید آیت‌ اللّه قدوسی، مجله پیام زن، ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۶.

۳. رجایی‌نژاد، یار قدوسیان و بانی نظم نوین حوزه، ۱۳۹۴ش، شماره ۱۸۳.

۴. دوران کودکی و زندگی خانوادگی شهید آیت‌ اللّه قدوسی، مجله پیام زن، ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۶.

۵. گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص ۸۶۱.

۶. گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص ۸۶۱.

۷. دوران کودکی و زندگی خانوادگی شهید آیت‌ اللّه قدوسی، مجله پیام زن، ۱۳۸۱ ش، شماره ۱۲۶.

۸. رجایی‌نژاد، یار قدوسیان و بانی نظم نوین حوزه، ۱۳۹۴ ش، شماره ۱۸۳.

۹. گلشن ابرار، ۱۳۸۵ش، ج ۲، ص ۸۶۱.

۱۰. مجله گلبرگ، ۱۳۸۱ ش، شماره ۳۲.

۱۱. ترور دادستان انقلاب توسط یک کارمند، خبرگزاری ایسنا.

منابع

دوران کودکی و زندگی خانوادگی شهید آیت‌ اللّه قدوسی، پیام زن، شهریور ۱۳۸۱ش، شماره ۱۲۶.

رجایی‌نژاد، محمد، یار قدوسیان و بانی نظم نوین حوزه، هفته‌نامه حریم امام، ۱۳۹۴ش، شماره ۱۸۳.

گلشن ابرار، جلد ۲، چاپ سوم، قم، ۱۳۸۵.

مجله گلبرگ، مرداد ۱۳۸۱ش، شماره ۳۲.

ترور دادستان انقلاب توسط یک کارمند، خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۱۴ شهریور ۱۳۹۶ش.