اعمال شب آخر ماه مبارک رمضان

به گزارش خبرنگار جی پلاس، شب آخر ماه مبارک رمضان از شب های گرانقدری است که در مفاتیح الجنان برای آن اعمالی بیان شده است:

اول: غسل

دوم: زیارت امام حسین(ع)

سوم: خواندن سوره انعام و کهف و یس. صد مرتبه «استغفرالله و اتوب الیه».

چهارم: خواندن دعایی که شیخ کلینی از امام صادق(ع) روایت کرده به این نحو «اللّٰهُمَّ هٰذا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِى أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَقَدْ تَصَرَّمَ ، وَأَعُوذُ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ یَا رَبِّ أَنْ یَطْلُعَ الْفَجْرُ مِنْ لَیْلَتِى هٰذِهِ أَوْ یَتَصَرَّمَ شَهْرُ رَمَضانَ وَلَکَ قِبَلِى تَبِعَهٌ أَوْ ذَنْبٌ تُرِیدُ أَنْ تُعَذِّبَنِى بِهِ یَوْمَ أَلْقاکَ».

خدایا؛ این است ماه رمضان که قرآن را در آن نازل کردی، اینک در حال گذشتن است و من به ذات کریمانه‌ ات پناه می‌ آورم از اینکه سپیده این شب طلوع کند یا ماه رمضان بگذرد و نزد تو برایم نتیجه کار ناشایست یا گناهی باشد که بخواهی مرا به سبب آن روزی که ملاقاتت کنم عذاب نمایی.

پنجم: بخواند «دعای مُدَبِّرَ الْأُمُورِ» را که بیان آن در «اعمال شب بیست‌ و سوم» گذشت.

ششم: ماه رمضان را با دعاهای وداع، وداع گوید؛ دعاهایی که شیخ کلینی و شیخ صدوق و شیخ مفید و شیخ طوسی و سید ابن طاووس (رضوان الله علیهم) نقل کرده‌ اند و شاید بهترین آن‌ها دعای چهل‌وپنجم صحیفه کامله باشد.

سید ابن طاووس از امام صادق(علیه‌السلام) روایت کرده: که هرکه در شب آخر ماه رمضان، آن ماه شریف را وداع گفته و بگوید:

اللّٰهُمَّ لَاتَجْعَلْهُ آخِرَ الْعَهْدِ من صِیامِی لِشَهْرِ رَمَضانَ ، وَأَعُوذُ بِکَ أَنْ یَطْلُعَ فَجْرُ هٰذِهِ اللَّیْلَهِ إِلّا وَقَدْ غَفَرْتَ لِی.

خدایا، این ماه را آخرین بار روزه‌ ام در ماه رمضان قرار مده و به تو پناه می‌ آورم از اینکه سپیده این شب سر زند، مگر اینکه مرا آمرزیده باشی.

پیش از آنکه سپیده برآید، حق‌ تعالی او را بیامرزد و توبه و بازگشت نصیب وی کند.

سید و شیخ صدوق از جابر بن عبدالله انصاری روایت کرده‌ اند: که در جمعه آخر ماه رمضان خدمت رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) رسیدم، چون نظر آن حضرت بر من افتاد، فرمود: ای جابر، این آخرین جمعه از ماه رمضان است، پس آن را وداع کن و بگو:

اللّٰهُمَّ لَاتَجْعَلهُ آخِرَ العَهْدِ مِنْ صِیامِنا إِیَّاهُ فَإِنْ جَعَلْتَهُ فَاجْعَلْنِی مَرْحُوماً وَلَا تَجْعَلْنِی مَحْرُوماً.

خدایا، این ماه را آخرین بار روزه‌ی ما در ماه رمضان قرار مده، اگر قرار داده‌ ای پس مرا رحمت شده بدار، نه محروم از رحمت.

به‌ راستی هر که این دعا را در این روز بخواند به یکی از دو خصلت نیکو ظفر یابد: یا رسیدن به ماه رمضان آینده یا آمرزش خداوند و رحمت بی‌انتهای او.

سید ابن طاووس و کفعمی از حضرت رسول(صلی‌ الله‌ علیه‌ و آله) روایت کرده‌ اند که فرمود: هر که در شب آخر ماه رمضان ده رکعت نماز به صورت دو رکعت بخواند، در هر رکعت سوره «حمد» را «یک بار» و «قُلْ هُوَ اللّٰهُ أَحَدٌ» را «ده بار» و در هر یک از رکوع و سجود «ده مرتبه» بگوید:

سُبْحانَ اللّٰهِ وَالحَمْدُ للّٰهِ وَلَا إِلٰهَ إِلّا اللّٰهُ وَ اللّٰهُ أَکْبَرُ.

پاک است خدا و ستایش شایسته اوست و معبودی جز او نیست و خدا بزرگ‌تر است.

و هنگامی‌که از ده رکعت فراغت یافت «هزار مرتبه» استغفار کند؛ و پس از استغفار سر به سجده گذارد و در حال سجده بگوید:

یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ، یَا ذَا الجَلالِ وَالإِکرامِ، یَا رَحْمانَ الدُّنیا وَالآخِرَهِ وَرَحِیمَهُما، یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ ، یَا إِلٰهَ الأَوَّلِینَ وَالآخِرِینَ، اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا، وَتَقَبَّلْ مِنَّا صَلاتَنا وَ صِیامَنا وَ قِیامَنا.

ای زنده به خود، ای پاینده! ای دارای بزرگی و بزرگواری، ای بخشنده دنیا و آخرت و ای مهربان دنیا و آخرت، ای مهربان‌ترین مهربانان، ای معبود گذشتگان و آیندگان، گناهانمان را بیامرز و نماز و روزه و شب‌بیداری‌مان را قبول کن.

سوگند به کسی که مرا به‌راستی به پیامبری مبعوث کرد که جبرئیل مرا از اسرافیل خبر داد و اسرافیل از پروردگار خود که سر از سجده برنداشته، خداوند او را بیامرزد و ماه رمضان را از او قبول کند و از گناهان او درگذرد… تا آخر خبر؛

این نماز در شب عید فطر هم روایت شده است، ولی در آن روایت آمده است که تسبیحات اربعه را در رکوع و سجود به جای ذکر رکوع و سجود بخواند و به جای  «اغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا» تا آخر بگوید:

اغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَتَقَبَّلْ صَوْمِی وَصَلوٰتِی وَقِیامِی.گناهم را بیامرز و روزه و نماز و شب‌زنده‌داری‌ام را بپذیر.