از برادران رایت تا پرواز بالگرد «نبوغ» بر فراز مریخ

گروه علم و فناوری جی پلاس؛ مریخ نورد «استقامت» ناسا که در ۳۰ ژوئن ۲۰۲۰ با استفاده از موشک اتلس 5 به سوی سیاره مریخ پرتاب شد و در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ در مریخ در دهانه جیزرو به سلامت فرود آمد، در حال آماده شدن برای آزادسازی بالگرد Ingenuity (نبوغ) است که برای نخستین بار پروازهای کنترل‌شده‌ای را روی یک سیاره دیگر انجام خواهد داد. یکی از هدف‌های این کاوشگر بررسی حیات میکروسکوپی در مریخ است.

ناسا در جلسات توجیهی برای آشکار کردن جزئیات اولین پرواز در یک سیاره دیگر، آن را به پرواز اول «برادران رایت» در زمین تشبیه کرد. همچنین، در یک کنفرانس مطبوعاتی فاش کرد این بالگرد که به یاد اولین پرواز روی زمین «لحظه برادران رایت» لقب گرفته است، حاوی یک تکه از پارچه‌ای مربوط به اولین سفر انسان به آسمان است.

ناسا تا قبل از 8 آوریل این مأموریت را آغاز نخواهد کرد. در آن تاریخ «نبوغ» 7/2 متر در هوا و به مدت ۳۰ ثانیه پرواز خواهد کرد و دوباره روی سطح مریخ فرود خواهد آمد.

تیم تحقیقاتی این مأموریت می‌گوید اگر بالگرد بتواند این پرواز کوتاه را انجام دهد، کل ماموریت موفقیت‌آمیز تلقی می‌شود و اگر با موفقیت فرود بیاید و همچنان قابل استفاده باشد، می‌توان حداکثر چهار پرواز دیگر هم با آن انجام داد که هر کدام بر پایه موفقیت پرواز قبلی انجام خواهند شد.

فرح علیبای، سرپرست پروژه ادغام بالگرد مریخ و مریخ‌نورد استقامت، گفت: بیش از هر چیز فکر می‌کنم بالگرد نبوغ برای ما یک هواپیمای آزمایشی است. این پرواز از برادران رایت آغاز شد که با پرواز بر فراز زمین زمینه پرواز فعلی ما بر فراز مریخ را فراهم کردند.

علیبای همچنین تأکید کرد که تکه‌ای از پارچه‌ای که توسط برادران رایت برای ساخت اولین هواپیما استفاده شده بود، قبل از پرتاب به مریخ به هلیکوپتر نبوغ متصل شده است.

باب بالارام، عضو تیم پروژه نبوغ ناسا هم، در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت: برادران رایت در سال 1803 با سیستم چوب و پارچه صنوبر پرواز کردند. ما مفتخریم که با حمل یک تکه پارچه کوچک روی نبوغ، آن پرواز تاریخی را ارج می‌نهیم.

بالگرد نبوغ در حال حاضر در دل استقامت قرار دارد و این مریخ‌نورد در حال حرکت به سمت اولین فرودگاه روی سیاره دیگری است. این فرودگاه منطقه‌ای مسطح با ویژگی‌های مناسب برای برخاستن هلیکوپتر و دارای وسعت 10 در ۱۰ متر از مساحت مریخ است. استقامت پس از رسیدن به منطقه موردنظر، روتوکوپتر 8/1 کیلویی را از شکم خود آزاد خواهد کرد.

حدود شش روز مریخی یا شش روز و چهار ساعت زمینی طول خواهد کشید تا این دو از هم جدا شوند. بدین منظور تیم مریخ‌نورد با اپراتورهای نبوغ همکاری می کنند تا بالگرد قبل از آزادسازی روی سطح مریخ از موقعیت افقی در حالت عمودی قرار گیرد.

وظیفه نبوغ برخلاف همراه خود یعنی مریخ‌نورد استقامت، جستجوی نشانه‌های حیات نیست، بلکه نمایش توانایی صعود به اتمسفر نازک مریخ است.

بالگرد نبوغ مجهز به پره‌هایی با قطر 2/1 متر است که 40 بار در ثانیه می‌چرخند، صفحه‌های خورشیدی که انرژی آن را تأمین می‌کنند و سایر فناوری‌های متناسب با مأموریت مریخ می‌باشد.

در نهایت، به گفته یکی از اعضای تیم پروژه مریخ، این پروژه بسیار دشوار است و ما قصد داریم مطابق شش سال گذشته، با هر چالشی که این سیاره سرخ برای ما خواهد داشت با جدیت و سختکوشی و اندکی نبوغ مقابله کنیم.