فیلم هایی که ما را به یاد شهید سردار سلیمانی می اندازد

به گزارش جی پلاس، به جز این واکنش اولیه هنرمندان و اهالی سینما، از لحظه شهادت سردار و همراهان او، نهادهای سینمایی به نمایندگی از عموم سینماگران هم با انتشار بیانیه‌هایی، ضمن محکوم کردن اقدام تروریستی آمریکا و مخالفت صریح با حرف‌ها و توییت‌های مدام ترامپ، به سردار شهیدشان ابراز احترام و ارادت کرده و برخی از اهالی سینما نیز در مصاحبه‌هایی با رسانه‌های مختلف در این زمینه اظهارنظر کردند. حتی قرار است در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر هم به منظور پاسداشت نمادین شهید حاج قاسم سلیمانی، به عنوان الگوی ظلم‌ستیزی، تندیس سردار شهید سلیمانی به بهترین فیلم با مضمون جهاد و مقاومت اهدا شود. جشنواره مردمی فیلم عمار هم که این روزها در حال برگزاری است با وقوع این رخداد، ویژه برنامه‌ها و نشست‌هایی را به همین مناسبت تدارک دید و شهادت حاج قاسم و یارانش، حال و هوای دیگری به این رویداد سینمایی داد. بهروز افخمی هم اخیرا برای ساخت سریالی درباره شهید سلیمانی اعلام آمادگی کرد. واکنش سینما نسبت به شهادت سردار، محدود و منحصر به این موارد نیست و ظاهرا صحبت از اختصاص بودجه برای ساخت فیلم‌های ضدآمریکایی در آینده‌ای نزدیک است. ما نیز در این گزارش می‌خواهیم به مناسبت شهادت سردار، خوانشی سینمایی داشته باشیم نسبت به برخی فیلم‌هایی که به نوعی مرتبط با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی است؛ چه فیلمی چون بادیگارد حاتمی کیا که بیش از همه به آن اشاره می‌شود و چه آثاری مرتبط با کرمان که زادگاه و خاستگاه این شخصیت برجسته و تاریخ‌ساز است.

حاج حیدر

چشمه‌ای از اقیانوس سردار

از همان زمان رونمایی از نخستین عکس پرویز پرستویی در فیلم بادیگارد، زمزمه‌هایی مبنی بر شباهت‌های شخصیت او در فیلم با چهره سردار قاسم سلیمانی وجود داشت. ترکیب و رنگ موها و محاسن و آن انگشتر عقیق در دست، بر این شباهت ظاهری تاکید می‌کرد و یادآور سردار وطن بود.

علاقه شدید ابراهیم حاتمی‌کیا، نویسنده و کارگردان فیلم به شخصیت سردار تا حدودی در بادیگارد نمایان است. حتما می‌دانید این فیلمساز، قصد و دوست داشت فیلمی درباره حاج قاسم بسازد و حتی در دیداری که با رهبری داشت، به این موضوع اشاره کرد و گفت: خیلی دوست دارم فیلم زندگی حاج قاسم را بسازم، اما ایشان به هیچ عنوان راضی نمی‌شود. آن‌طور که محمد خزاعی، تهیه‌کننده سینما به‌تازگی در گفت‌وگویی اشاره کرد، رهبر معظم انقلاب هم در جواب گفتند: ایشان خیلی مشغله دارند و شاید دلیلش همین است، شما قدری صبر کن! باوجود مخالفت سردار شهید قاسم سلیمانی با ساخت فیلمی درباره خودش، حاتمی کیا سعی کرد به قدر امکان، چشمه و گوشه‌ای از این اقیانوس را در آثارش منعکس کند و پیش روی تماشاگران قرار دهد. خلق شخصیت حاج حیدر ذبیحی، یکی از فرصت‌های سینمایی برای ابراز ارادت و ادای دین به حاج قاسم بود.

اگرچه تفاوت‌هایی اساسی میان شخصیت و دیدگاه حاج حیدر با سردار وجود دارد و شخصیت فیلم بادیگارد باوجود دغدغه‌های نظام و انقلاب، دیدگاه اعتراضی و انتقادی حاج کاظم واری هم دارد، اما می‌توان در ظاهر و ویژگی‌هایی چون دینداری و اعتقاد و ولایتمداری و وظیفه شناسی و فداکاری، نسبت‌هایی میان او و حاج قاسم پیدا کرد.

اگرچه شغل بادیگاردی و وظیفه محافظت از اشخاص برجسته نظام، ظاهرا نسبتی با مسؤولیت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی ندارد، اما با نگاهی تاویلی و تعمیمی، می‌توان به سردار سلیمانی نیز به عنوان یک محافظ و بادیگارد وطن و نظام نگاه کرد. محافظت حاج حیدر از یک نفر در بادیگارد می‌تواند در دیزالوی(برهم‌نمایی تصویر) به محافظت حاج قاسم از یک ملت و یک میهن و یک آرمان برسد.

در جایی از فیلم دسته‌گلی برای رشادت حاج حیدر به بخش حفاظت ارسال می‌شود که متن نوشته شده روی کارت آن از این قرار بود: «تقدیم به سرباز شجاع، حاج حیدر ذبیحی که با همه وجود، از همه مردم و مسؤولان نظام دفاع کرد.» هرچند حاج حیدر با فروتنی و خضوع، چنین تبریک و تعریفی را نمی‌پذیرد، اما این می‌تواند تعریف و تشکر یک ملت از جهاد و رشادت و فداکاری حاج قاسم و یاران باوفایش برای پاسداری از حرم و حریم میهن باشد که به معنای واقعی کلمه با همه وجود از همه مردم دفاع کردند.

سکانس شهادت حاج حیدر در بادیگارد هم شباهت‌های محوی با لحظه شهادت سردار دارد. به جز سانحه ماشین در فیلم و واقعیت، حتی جانفشانی حاج حیدر برای نجات یک دانشمند جوان هسته‌ای از ترور، قابلیت ارجاع به حضور مجاهدانه و ایثارگرانه حاج قاسم سلیمانی در مقدم ترین خط جبهه برای نجات مردم در مقابل جانی ترین تروریست‌ها را دارد.

اگر به تازه ترین اثر حسن روح الامین که سردار شهید سلیمانی را در آغوش سالار شهیدان نشان می‌دهد دقت کنید، شباهت‌های زیادی میان چهره حاج قاسم با حاج حیدر ذبیحی در لحظه شهادت می‌بینید و آن زخم‌های صورت و پیکر پاره پاره، به شدت یادآور یکدیگرند.

سربازان سردار

تایید سردار حاج قاسم سلیمانی، مهم ترین برگ برنده حاتمی کیا در به وقت شام است. اگر یادتان باشد، حاج قاسم پس از تماشای فیلم به تعریف و تمجید از حاتمی کیا و گروه سازنده به وقت شام پرداخت و اشاره کرد فیلم در برخی ابعاد، صد در صد به واقعیت نزدیک است. فرمانده‌ای چون سردار که از نزدیک دستی بر آتش داشته و جنایات داعش و گروه‌های تکفیری را دیده و علیه آنها به مبارزه پرداخته، بهترین فرد برای قضاوت و اظهارنظر درباره چنین فیلمی بود. حاتمی کیا در به وقت شام هم فرصت دیگری می‌یابد تا به سهم خود و در فضایی سینمایی به شخصیت موردعلاقه‌اش، سردار قاسم سلیمانی ادای دین کند و ضمن اشاره به جنایت‌های داعش و گروه‌های تکفیری، به مجاهدت ها، رشادت‌ها و فداکاری‌های مدافعان حرم و رزمنده‌های جریان مقاومت بپردازد. آن دو خلبان پدر و پسر فیلم، یونس و علی و دیگر رزمنده‌های فیلم، به نوعی سربازان حاج قاسم و تحت فرماندهی او و فرماندهان رشیدی همچون سردار هستند و جلوه‌های بارزی از اعتقاد و وطن پرستی و دفاع از مظلوم، در آنها به چشم می‌خورد.

از تاتارها بدتر!

کتاب و فیلم ایتالیایی صحرای تاتارها که دیگر ظاهرا اصلا ربطی به سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی ندارد. رمان دینو بوتزاتی و فیلم والریو زورلینی، قصه سربازانی را روایت می‌کند که از پادگان خود در مقابل هجوم اقوام تاتار دفاع می‌کنند. اما اگر بدانیم بخش‌های زیادی از فیلم در ارگ بم در کرمان فیلمبرداری شده و بخواهیم خوانش معاصر و اینجایی از مقاومت سربازان در برابر هجوم دشمنان را هم داشته باشیم، می‌توانیم باز هم پای سرداری چون شهید سلیمانی را به میان بکشیم که مسؤولیتی خطیر در برابر هجوم اقوامی داشت که صدها برابر بی رحم تر از قوم تاتار بودند و هستند؛ داعشی‌ها و گروه‌های تکفیری.