تغییرات اقلیمی دلیل جدید مهاجرت به پایتخت است

به گزارش جی پلاس، آمارها می‌گویند از سال 90 تا 95، نیم میلیون نفر از شهرهای مختلف به تهران مهاجرت کرده‌اند. موج مهاجرت به تهران حتی ترکیب جمعیتی این شهر را هم تحت تأثیر قرار داده است، تا جایی که طبق نتایج تکمیلی سرشماری نفوس و مسکن سال 95، جمعیت تهران به‌جای اینکه با زاد و ولد طبیعی ساکنانش زیاد شود با مهاجرت افزایش پیدا کرده است. سرشماری نفوس و مسکن سال 95 نشان می‌دهد که 88 درصد از افزایش جمعیت تهران را در فاصله بین سرشماری سال 90 و 95، مهاجران تشکیل داده‌اند. بر این  اساس استان تهران بالاترین سهم یعنی 2/ 20 درصد از کل جمعیت مهاجر کشور را در مقایسه با 30 استان دیگر به خود اختصاص داده است. جالب اینکه استان‌های دوم و سوم با فاصله بسیاری از تهران ایستاده‌اند مثلاً خراسان رضوی که بعد از تهران بیشترین مهاجر را پذیرفته 7.3 درصد از مهاجرت کل کشور را به خودش اختصاص داده است. مهاجرت از شهری به شهر دیگر، مخصوصاً وقتی شهر مقصد، تهران باشد از دو جنبه قابل‌توجه است. اول اینکه سال‌ها است کارشناسان اعلام می‌کنند تهران حتی از نظر تحمل‌پذیری خاک، دیگر توان جای دادن جمعیت بیشتر را در خودش ندارد و هر روز بر مشکلات ناشی از انباشت جمعیت در این شهر اضافه می‌شود، مشکلاتی مانند آلودگی هوا، کمبود منابع آب، افزایش ساخت‌وساز و... . از همه مشکلاتی که به دلیل انباشت جمعیت در تهران به وجود آمده که بگذریم، مهاجرت به این شهر از بعد دیگری هم قابل‌بررسی است و آن دلیل مهاجرت به این شهر است که بیش از هر چیز حکایت از تفاوت عمیق بین تهران و سایر شهرهای از نظر دسترسی به امکانات و فرصت‌ها دارد.

 

حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس درباره دلایل مهاجرت به تهران، می‌گوید: «تهران برای بسیاری از مردم شهرهای دیگر، شهر فرصت‌ها است، یعنی در این شهر در مقایسه با شهرهای دیگر فرصت بیشتری برای کار و کسب درآمد وجود دارد و هم امکانات بیشتری برای زندگی هست.»

 

او ادامه می‌دهد: «متأسفانه کشور ما دچار نوعی میکروسفالی شده است، یعنی بیماری که در آن سر فرد مبتلا در مقایسه با بدنش بسیار بزرگ‌تر است. همان‌طور که این اختلاف در اندازه جمعیت وجود دارد در دسترسی به امکانات و فرصت‌ها هم دیده می‌شود به همین دلیل هم روند مهاجرت به تهران متوقف نمی‌شود و حتی افزایش هم پیدا می‌کند.»

 

به اعتقاد او تهران دیگر یک شهر نیست، جاجرمی می‌گوید: «در حال حاضر با یک انبوهه شهر مواجه هستیم که فاصله‌اش با شهرهای اطراف را پرکرده آن هم با حاشیه‌نشینی و شهرهای اقماری که در مقایسه با شهرهای کوچک و عادی شرایط بسیار بدتری دارند.»

 

حبیب‌الله زنجانی جمعیت شناس، علاوه بر اینکه به دلایل سنتی مهاجرت به تهران اشاره می‌کند، یک دلیل تازه هم ارائه می‌کند. او می‌گوید: «تمام دلایل قدیمی که انگیزه مهاجرت از شهرهای مختلف به تهران محسوب می‌شدند سر جای خودشان هستند اما چند سال است که تغییرات اقلیمی و خشکی روستاها زندگی را در روستاها به کسادی می‌کشاند و مردم را وادار به مهاجرت می‌کند.»

 

او ادامه می‌دهد: «تهران از ابتدا مهاجرپذیر بوده و مهاجرپذیر هم خواهد ماند. اصلی‌ترین دلیلش هم مسئله معیشت است. چند سال است که مشکلات اقلیمی در شهرهای غربی کشور هم به تمام مشکلات معیشتی دیگر اضافه‌شده است.»

 

او در مورد اینکه چرا مهاجرت به تهران از برخی شهرها مانند همدان و لرستان بیشتر است، می‌گوید: «لرستان در حال حاضر با مشکلات منطقه‌ای زیادی روبه‌رو است، مثل گرد و غبار، خشک‌سالی، بیکاری و... . البته فقط لرستان نیست که چنین شرایطی دارد بلکه شهرهای دیگری هم با همین مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند و بعید نیست در تحقیق بعدی شهری دیگر جای لرستان و همدان را بگیرد.»