داستان شکستن حریم کاخ جهانی گلستان و پهنه بازار تاریخی تهران، از ماجرای سرای دلگشا اوج گرفت، داستانی که یادآور اتفاق میدان جهانی نقش جهان اصفهان و در معرض خطر خروج قرار گرفتن این میدان صفوی از فهرست بناهای تاریخی یونسکو بود. حالا نه تنها همین خطر بلکه صدور مجوز تخریب و ساخت و ساز در سرای سیگارچی در حریم کاخ گلستان این بنای تاریخی را تهدید می‌کند اما این بار پیش از آنکه یونسکو وارد عمل شود و نسبت به ادامه ساخت و ساز و خروج این بنا اقدام کند، رئیس سازمان میراث فرهنگی پا پیش گذاشته و در توئیتی خواستار توقف ساخت و ساز شده و نوشته است: «قاطعانه اعلام می‌کنم هرگونه اقدامی در محدوده عرصه، حریم و حریم منظری اثر جهانی کاخ گلستان و پنه بازار نباید خارج از ضوابط ملی و جهانی این اثر انجام شود.»
این اولین بار نیست که حریم کاخ جهانی گلستان، مهم‌ترین بنای تاریخی در قلب تهران شکسته می‌شود. دریافت مجوز برای تخریب سرای قجری «دلگشا» از سوی مالکش یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های میراث فرهنگی در سال‌های ابتدای دهه 90 بود. تا سال 89 بقایای حجره‌های این سرا که در محدوده قجری بازار تهران قرار داشت دیده می‌شد تا اینکه یکی از سرمایه گذاران بازاری تهران آن را خرید تا به جایش برج تجاری بسازد چرا که پیش از این مجوز ساخت مجتمع‌های تجاری دیگری را نیز در بازار تهران داشته است. تخریب سرای دلگشا و آماده شدن مصالح برای ساخت مجتمع تجاری بر روی آن چنان دردسر ساز شد که از مالک این بنا از سازمان میرث فرهنگی به علت ثبت کردن آن در فهرست میراث ملی شکایت کرد و موفق شد تا از دیوان عدالت اداری مجوز تخریب بگیرد. منتها مجوزی که سازمان میراث فرهنگی برای نه تنها او بلکه مالکان آن محدوده معین کرده بود، هفت و نیم متر بوده است. ولی مالک این سرا توانست نظر کارشناسان میراث فرهنگی و شهرداری را برای ده و نیم متر و دوباره برای 17 متر کسب کند ولی در شکایت دیگرش او توانست مجوز ساخت تا ارتفاع 27 متر را نیز از کمیسیون ماده 5 و مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران و کارشناسان طرح تفصیلی بگیرد. این موضوع همچنان مورد مناقشه است ولی مالک این بنا بدون توجه به این موضوع با سرعت برج خود را می‌سازد تا ارتفاع غیرمجازی که او در نظر گرفته خطری شود برای خروج این اثر جهانی از فهرست میراث یونسکو.
البته تخریب سرای دلگشا تنها اتفاقی ناخوشایندی نبود که حریم کاخ جهانی گلستان را به خطر انداخت. در سال‌های 92 همزمان با روزهایی که مالک سرای دیگری به نام سرای «افشار» در پی دریافت مجوز ساخت و ساز بود خبر شکسته شدن دوباره حریم کاخ تاریخی تهران به رسانه‌ها درز کرد. طبق آنچه که در خبرها آمده: مالک سرای افشار در تیرماه90 از شهرداری درخواست تخریب و نوسازی کرده و پیرو این درخواست، علیرضا بزرگوار شهردار وقت منطقه 12 در تاریخ 14 تیر90 خطاب به لاریجانی مدیرکل وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران نامه‌ای مبنی بر استعلام در زمینه ملک فوق الذکر، ارسال می‌کند. در 17 شهریور سال90، لاریجانی طی نامه‌ای به شهرداری منطقه 12 خواستار ارسال مستندات این ملک می‌شود. پس از ارسال مستندات، کمیته فنی استان تهران نسبت به مجوز این ملک جلسه‌ای تشکیل می‌دهد و در این جلسه کارشناسان بنا به دلایل نامعلوم ارتفاع هفت متر و نیم سرای افشار را 12 متر اعلام می‌کنند. بر اساس این صحبت، کمیته فنی نیز اعلام می‌کند که بر اساس وضع موجود و با توجه به قرار‌گیری ملک در عرصه کاخ گلستان، به ارتفاع 12 متر مجوز داده می‌شود. پس از تغییر مدیریت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران، نامه‌ای در تاریخ 18 آبان 91 از سوی محمد حسین فراهانی مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان تهران خطاب به بزرگوار شهردار سابق منطقه 12 ارسال و اشاره می‌کرد «با رعایت حد ارتفاعی وضع موجود، حداکثر به ارتفاع 12 متر به این ملک (سرای افشار) مجوز داده می‌شود.»
با وجود چنین اتفاقاتی در حریم کاخ جهانی گلستان، مهرماه امسال نیز خبرهایی مبنی بر صدور مجوز تخریب سرای تاریخی «منیرالسلطنه» یا «سیگارچی» منتشر شد که بر آن اساس شورای فنی تهران مجوز تخریب و نوسازی سرای 125 ساله سیگارچی را آن هم در حریم کاخ جهانی گلستان و در محدوده بازار ثبت ملی تهران در شهریور 97 صادر کرده بود. بر آن اساس ساخت دو طبقه زیرزمین و ایجاد یک کریدور شبه تجاری با 10/5 متر ارتفاع صادر شده که به طور واضح به زیرزمین اشاره نکرده و اعلام شده تا از زیر این بنا راهی به ایستگاه مترو متصل شود و یک کریدور ایجاد شود. البته بعد از انتشار این خبر، دلاور بزرگ‌نیا، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران به نقل از علی‌اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که «موقوفه منیرالسلطنه (سرای سیگارچی) که در ضلع جنوب شرقی چهارراه گلوبندک تهران قرار دارد، با ساختار گذشته و بدون هیچ عملیات عمرانی در جای خود باقی است.»
حالا اما با گذشت چند روز از اعلام این خبر، علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاون رئیس جمهوری خود دست به کار شده تا پیش از آنکه یونسکو نسبت به خروج کاخ گلستان از فهرست میراث جهانی اخطار دهد، به این موضوع پایان دهد. معاون رئیس جمهوری در پیام توئیتری خود تاکید کرده است: «هرگونه اقدامی در محدوده عرصه، حریم و حریم منظری اثر جهانی کاخ گلستان و پهنه بازار نباید بدون رعایت ضوابط ملی و جهانی این اثر انجام شود.» حال باید دید که این پیام توئیتری تا چه اندازه می‌تواند مالکان و ذی‌نفعان را از تخریب بناهای تاریخی و ساخت مجتمع‌های تجاری مرتفع به جای این بناهای قدیمی باز دارد.
روزنامه ابتکار
7247
انتهای پیام این اولین بار نیست که حریم کاخ جهانی گلستان، مهم‌ترین بنای تاریخی در قلب تهران شکسته می‌شود. دریافت مجوز برای تخریب سرای قجری «دلگشا» از سوی مالکش یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های میراث فرهنگی در سال‌های ابتدای دهه 90 بود. تا سال 89 بقایای حجره‌های این سرا که در محدوده قجری بازار تهران قرار داشت دیده می‌شد تا اینکه یکی از سرمایه گذاران بازاری تهران آن را خرید تا به جایش برج تجاری بسازد چرا که پیش از این مجوز ساخت مجتمع‌های تجاری دیگری را نیز در بازار تهران داشته است. تخریب سرای دلگشا و آماده شدن مصالح برای ساخت مجتمع تجاری بر روی آن چنان دردسر ساز شد که از مالک این بنا از سازمان میرث فرهنگی به علت ثبت کردن آن در فهرست میراث ملی شکایت کرد و موفق شد تا از دیوان عدالت اداری مجوز تخریب بگیرد. منتها مجوزی که سازمان میراث فرهنگی برای نه تنها او بلکه مالکان آن محدوده معین کرده بود، هفت و نیم متر بوده است. ولی مالک این سرا توانست نظر کارشناسان میراث فرهنگی و شهرداری را برای ده و نیم متر و دوباره برای 17 متر کسب کند ولی در شکایت دیگرش او توانست مجوز ساخت تا ارتفاع 27 متر را نیز از کمیسیون ماده 5 و مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران و کارشناسان طرح تفصیلی بگیرد. این موضوع همچنان مورد مناقشه است ولی مالک این بنا بدون توجه به این موضوع با سرعت برج خود را می‌سازد تا ارتفاع غیرمجازی که او در نظر گرفته خطری شود برای خروج این اثر جهانی از فهرست میراث یونسکو.
البته تخریب سرای دلگشا تنها اتفاقی ناخوشایندی نبود که حریم کاخ جهانی گلستان را به خطر انداخت. در سال‌های 92 همزمان با روزهایی که مالک سرای دیگری به نام سرای «افشار» در پی دریافت مجوز ساخت و ساز بود خبر شکسته شدن دوباره حریم کاخ تاریخی تهران به رسانه‌ها درز کرد. طبق آنچه که در خبرها آمده: مالک سرای افشار در تیرماه90 از شهرداری درخواست تخریب و نوسازی کرده و پیرو این درخواست، علیرضا بزرگوار شهردار وقت منطقه 12 در تاریخ 14 تیر90 خطاب به لاریجانی مدیرکل وقت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران نامه‌ای مبنی بر استعلام در زمینه ملک فوق الذکر، ارسال می‌کند. در 17 شهریور سال90، لاریجانی طی نامه‌ای به شهرداری منطقه 12 خواستار ارسال مستندات این ملک می‌شود. پس از ارسال مستندات، کمیته فنی استان تهران نسبت به مجوز این ملک جلسه‌ای تشکیل می‌دهد و در این جلسه کارشناسان بنا به دلایل نامعلوم ارتفاع هفت متر و نیم سرای افشار را 12 متر اعلام می‌کنند. بر اساس این صحبت، کمیته فنی نیز اعلام می‌کند که بر اساس وضع موجود و با توجه به قرار‌گیری ملک در عرصه کاخ گلستان، به ارتفاع 12 متر مجوز داده می‌شود. پس از تغییر مدیریت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران، نامه‌ای در تاریخ 18 آبان 91 از سوی محمد حسین فراهانی مدیرکل اسبق میراث فرهنگی استان تهران خطاب به بزرگوار شهردار سابق منطقه 12 ارسال و اشاره می‌کرد «با رعایت حد ارتفاعی وضع موجود، حداکثر به ارتفاع 12 متر به این ملک (سرای افشار) مجوز داده می‌شود.»
با وجود چنین اتفاقاتی در حریم کاخ جهانی گلستان، مهرماه امسال نیز خبرهایی مبنی بر صدور مجوز تخریب سرای تاریخی «منیرالسلطنه» یا «سیگارچی» منتشر شد که بر آن اساس شورای فنی تهران مجوز تخریب و نوسازی سرای 125 ساله سیگارچی را آن هم در حریم کاخ جهانی گلستان و در محدوده بازار ثبت ملی تهران در شهریور 97 صادر کرده بود. بر آن اساس ساخت دو طبقه زیرزمین و ایجاد یک کریدور شبه تجاری با 10/5 متر ارتفاع صادر شده که به طور واضح به زیرزمین اشاره نکرده و اعلام شده تا از زیر این بنا راهی به ایستگاه مترو متصل شود و یک کریدور ایجاد شود. البته بعد از انتشار این خبر، دلاور بزرگ‌نیا، مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران به نقل از علی‌اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی اعلام کرد که «موقوفه منیرالسلطنه (سرای سیگارچی) که در ضلع جنوب شرقی چهارراه گلوبندک تهران قرار دارد، با ساختار گذشته و بدون هیچ عملیات عمرانی در جای خود باقی است.»
حالا اما با گذشت چند روز از اعلام این خبر، علی‌اصغر مونسان رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و معاون رئیس جمهوری خود دست به کار شده تا پیش از آنکه یونسکو نسبت به خروج کاخ گلستان از فهرست میراث جهانی اخطار دهد، به این موضوع پایان دهد. معاون رئیس جمهوری در پیام توئیتری خود تاکید کرده است: «هرگونه اقدامی در محدوده عرصه، حریم و حریم منظری اثر جهانی کاخ گلستان و پهنه بازار نباید بدون رعایت ضوابط ملی و جهانی این اثر انجام شود.» حال باید دید که این پیام توئیتری تا چه اندازه می‌تواند مالکان و ذی‌نفعان را از تخریب بناهای تاریخی و ساخت مجتمع‌های تجاری مرتفع به جای این بناهای قدیمی باز دارد.
روزنامه ابتکار
7247
کپی شد
