اعلام آمادگی اخیر دولت ترامپ برای نگاه داشتن نیروهای نظامی خود در سوریه نه تنها نقض قانون اساسی، بلکه نقض قوانین بین المللی محسوب می شود.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرد که نیروهای آمریکایی حتی پس از پایان جنگ داعش هم در سوریه باقی می مانند. اگر دولت این وعده را انجام دهد، مردم آمریکا را به یک جنگ نامشخص سوق می دهد که می تواند سربازان ما را به مواجهه مستقیم با نیروهای مسلح سوریه بکشاند. در این فرایند، تنها قوانین هستند که نقض خواهند شد.
چنین اقدامی آمریکا را در یک درگیری طولانی مدت، خونین و بسیار پیچیده وارد می کند. در واقع حملات هوایی و زمینی بین المللی ترکیه در روزهای اخیر در استان «عفرین» که تحت کنترل کردهای مورد حمایت آمریکا است، نشان می دهد که وضعیت تا چه حد شکننده است.
مطمئنا، هرگونه اقدام در سوریه عواقب وحشتناک و مرگباری را به دنبال خواهد داشت. از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه تقریبا نیم میلیون نفر جان خود را از دست داده اند.
با این حال، حتی اگر پیامدهای بازگرداندن نیروهای آمریکایی به خانه پس از شکست داعش در سوریه نامعلوم باشد، باز هم عواقب ادامه حضور آنها در سوریه خطرناک تر خواهد بود.
رئیس جمهور آمریکا این قدرت را ندارد که به طور یک جانبه تصمیم بگیرد که نیروهای آمریکایی را متقاعد کند تا در سوریه بمانند. او باید پرونده را به کنگره و مردم آمریکا و همچنین جامعه بین المللی بفرستد. قرار دادن نیروهای آمریکایی در این وضعیت به تنهایی نه فقط سیاست بدی است، بلکه بر اساس قانون اساسی و قوانین بین المللی اقدامی غیرقانونی است.
با قانون اساسی شروع می کنیم. بنیانگذاران آن سیستمی ایجاد کرده اند که در آن قدرت اعلام جنگ با کنگره، و نه رئیس جمهور، است. قطعنامه 1973 شورای امنیت رئیس جمهور را ملزم می کند که در عرض 48 ساعت این موضوع را به کنگره اطلاع دهد. سپس رئیس جمهور باید در 60 روز (30 روز برای عقب نشینی) به استفاده از نیروهای مسلح خاتمه دهد؛ مگر اینکه کنگره اعلان جنگ کرده باشد و یا استفاده از نیروی نظامی دیگر را مجاز دانسته باشد.
تیم سیاست خارجی ترامپ مشخص کرده است که فکر نمی کند که باید از این قوانین پیروی کند و تعهد جدید اعلام شده توسط تیلرسون نشان می دهد که آماده است تا این قوانین را بشکند. به وضوح و متاسفانه، رئیس جمهور آماده است تا محدودیت های قانونی خود را کنار بگذارد تا نیروهای خود را در سوریه نگاه دارد.
دولت ترامپ ممکن است استدلال کند که سربازان در حال حاضر در سوریه هستند، بنابراین نگه داشتن آنها «به معنای اعزام آنها نیست»، اما این موضوع، به سخره گرفتن قانون محسوب می شود. دولت اوباما در سال 2015 توضیح داد که مجوز استفاده از نیروی نظامی که کنگره در سال های 2001 و 2002 با آن موافقت کرده است، پایه قانونی عملیات علیه داعش را به وجود آورد، زیرا آنها عمدتا تروریسم را به عنوان یک تهدید در نظر می گرفتند. این اقدام، تنها یک توجیه ناچیز بود، اما مطمئنا بر اساس هیچ یک از این مقررات نمی توان گفت که گسترش حضور نظامی آمریکا در سوریه توجیه پذیر است.
ما اولین کسانی نیستیم که چنین نگرانی هایی را ذکر می کنیم. سناتور «تیم کین» سناتور دموکرات ایالت «ویرجینیا» و «جف فلاکن» سناتور جمهوری خواه ایالت «آریزونا»، سال ها تلاش کرده اند تا توجه ها را به عدم مجوز قانونی برای عملیات نظامی در خاور میانه جلب کنند. و «باب کورکر» سناتور ایالت «تنسی» و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا، در جلسه اخیر این کمیته اظهار داشت که مجوزی برای این نوع فعالیت ها وجود ندارد.
اگر نقض قانون اساسی آمریکا مشکل ساز نباشد، اما نقض مستقیم قوانین بین المللی را نمی توان نادیده انگاشت. عملیات آمریکا علیه عناصر داعش و القاعده در سوریه در دفاع از ایالات متحده و متحدان آن، به ویژه عراق صورت گرفته است. این مبنای توضیح آمریکا برای سازمان ملل متحد درباره عملیات نظامی خود در سوریه بود که توسط «سامانتا پاور» نماینده وقت آمریکا در این سازمان در 23 سپتامبر 2014 ارائه شد. این توضیح در نامه ای به کنگره از سوی تیلرسون در پاییز گذشته هم تاکید شد.
برخی از منتقدان گفته اند که استفاده از این توجیه با لفظ «دفاع از خود» بیش از حد است. اما حتی اگر این استدلال قبلا قابل قبول بود، تعهد نامحدود نیروهای آمریکایی برای ماندن در سوریه، نمی توانست به دلایل مشابه پشتیبانی شود.
تثبیت قلمروی پس گرفته شده از داعش بدون شک ضروری است تا تهدیدات تروریستی دوباره ظاهر نشود و این امر باید برای همه یک اولویت باشد. اما همانطور که تهدید داعش کاهش می یابد و جنگ سوریه داخلی می شود، دیگر نمی توان این گونه استدلال کرد که این ماموریت نوعی «دفاع از خود» است. اگر رئیس جمهور دستور داده بود که سربازان آمریکایی برای حفظ سرزمین سوریه در چنین شرایطی بمانند، باید به آنها دستور می داد که در نقض واضح منشور سازمان ملل متحد عمل کنند.
در چنین شرایط واضح نقض قوانین بین المللی، ما نه تنها نیروهای خود را در خطر قرار می دهیم بلکه به برخی دیگر از کشورها هم چراغ سبز نشان می دهیم که مسیر ما را دنبال کنند. و ما این کار را زمانی انجام خواهیم داد که اقبال عمومی مردم برای در نظر گرفتن آمریکا به عنوان رهبر جهانی به سطح جدیدی کاهش یافته و از 48 درصد سال گذشته به 30 درصد کاهش یافته است. این گونه اقدامات به طور قابل توجهی رهبری جهانی آمریکا را بیشتر تضعیف می کند.
کنگره در حال حاضر چندین دهه است که به تدریج قدرت نظامی خود را به قوه مجریه انتقال می دهد. این نهاد اگر در حال حاضر وارد عمل نشود، ممکن است همان یک مقدار قدرت را نیز از دست بدهد. کنگره باید به وظایف خود در قانون اساسی توجه کند و پاسخگوی سربازان و خانواده های آنها باشد.
کنگره باید به رئیس جمهور بگوید که نمی تواند نیروهای ما را در یک جنگ غیر قانونی در سوریه دخالت دهد. ارائه مجوز به این اقدام غیرقانونی، پایان قدرت کنگره را در مورد جنگ بیان می کند. و این شواهد غیرقابل پیش بینی نشان می دهد که ایالات متحده تحت نظارت رئیس جمهور ترامپ دیگر قهرمان نظم جهانی نیست، اما آماده است و مایل است آن را از بین ببرد.
