متحدان عرب ترامپ نمی دانند پس از تصمیم ترامپ در قبال قدس چه واکنشی نشان دهند و سردرگم شده اند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، مجله تایم آمریکا در گزارشی نوشت: روز پنجشنبه در خارج از ساختمان سندیکای روزنامه نگاران مصر در «قاهره» پایتخت این کشور، پلیس در پیاده روها موانعی کار گذاشته است. پلیس ضد شورش در حالت آماده باش قرار دارد. پلیس راهنمایی و رانندگی هم پر تعداد در خیابان ها حضور دارد و به رانندگان دستور حرکت سریع می دهد. با این وجود، 24 ساعت پس از آنکه «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا تصمیم خود را برای به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل اعلام کرد، در مصر تظاهرات خاصی رخ نداد.
چند تظاهرات کنندگان در اوایل روز ظاهر شدند. یکی از عکس پرچم سوخته اسرائیل را در توئیتر گذاشته است. برخی هم «بنیامین نتانیاهو» را به باد ناسزا گرفته اند. اما اکثر مصری ها - شاید هراسان از سرکوب دولتی، یا خسته از سال ها آشفتگی سیاسی و یا درگیر روزمرگی های خود - تصمیم گرفته اند که در حمایت از فلسطینی ها خود را در معرض خطر بازداشت یا بدتر از آن قرار ندهند. در روز جمعه، صدها نفر دیگر در شهرهای «قاهره» و «اسکندریه» تظاهرات کردند، اما تظاهرات کنندگان توسط پلیس ضد شورش متفرق شدند.
اعتراضات در قاهره برخلاف تصور سکوت در برابر اقدامات ترامپ توسط دولت های خاورمیانه بود. حتی در میان رهبران محافظه کار عرب که از رسیدن ترامپ به قدرت استقبال کرده بودند، نیز انتقاداتی صورت گرفت. «عبدالفتاح السیسی» رئیس جمهور مصر در ترامپ در مورد تبعات به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم اسرائیل هشدار داد. امارات متحده عربی این تصمیم را محکوم کرد. عربستان سعودی آن را «ناامیدی بزرگ» خواند. عراق سفیر آمریکا در بغداد را فراخواند. اتحادیه عرب جلسات فوری را برنامه ریزی کرد.
مقامات منطقه اعلام کردند که تصمیم ترامپ به هر گونه باوری در مورد این که آمریکا می تواند میان فلسطین و اسرائیل میانجی گری کند، پایان داد. تشکیلات خودگردان فلسطین این حرکت را محکوم کرد و حماس هم گفت که این حرکت «دروازه های جهنم را باز کرد.»
با این حال در کشورهای منطقه این دروازه ها بسته شد. به غیر از اعتراضات محلی، نشانه هایی از بسیج گسترده و هرج و مرجی که برخی پیش بینی کرده بودند، دیده نشد. هزاران نفر در روز جمعه در تونس تظاهرات کردند. تظاهرات در ترکیه، اردن و کشورهای دیگر هم اتفاق افتاد، اما تظاهرات ها، فوریت کمتری را به وجود آوردند و هیچ نشانه ای دیده نشد که این اعتراضات به دولت ها فشار آورد تا سیاست های خود را در قبال آمریکا و اسرائیل تغییر دهند.
مردم در سرزمین های اشغالی هم ابراز خشم کردند. در کرانه باختری، تظاهرات کنندگان با پرتاب سنگ با نظامیان مسلح اسرائیلی درگیر شدند. در نوار مرزی غزه و اسرائیل، یک فلسطینی به شهادت رسید. اما تظاهرات ها به قیام قریب الوقوع منجر نشد.
به عقیده دیپلمات ها و ناظران سیاسی از دریای مدیترانه تا خلیج فارس، این تصمیم عمدتا سردرگمی را به همراه داشت. یک مقام ارشد ترکیه که در هنگام دیدار «رکس تیلرسون» وزیر خارجه آمریکا و «مولود چاووش اوغلو» وزیر خارجه ترکیه در روز پنجشنبه در شهر «بروکسل» پایتخت بلژیک حضور داشت، گفت: «هیچ کسی وجود ندارد که از تصمیم رئیس جمهور ترامپ پشتیبانی کند، اما هیچکس هم نمی داند چه باید بکند. هیچ کس نمی داند چه اقداماتی باید انجام شود.»
تصمیم رئیس جمهور آمریکا نشان دهنده جایگاه ناامنی است که فلسطینی ها در زندگی سیاسی در منطقه حفظ کرده اند. رهبران مستبد در دهه های اخیر همدردی خود را نسبت به وضع فلسطینی ها ابراز داشتند تا از نگرانی های سیاسی داخلی منحرف شوند. جنبش های چپ و راستگرا به همبستگی با فلسطین دست زده اند تا اقداماتی را به نفع خود انجام دهند. اما از زمان شکست اسرائیل از ارتش های عربی در سال 1967 و اشغال قدس شرقی، کرانه غربی و غزه، موضوع فلسطین نمادی از شکست پان عربیسم و بی ثبات رژیم های عرب بوده است.
در سال های اخیر، همبستگی با فلسطین نیز منجر به برگزاری تظاهرات هایی در رژیم های دیگر سرکوبگر در جهان عرب شده است. در قاهره در سال 2000، اعتراضات در حمایت از «انتفاضه دوم» فلسطین، یک نسل از فعالان را شکل داد که بعضی از آنها در قیامی که به سرنگونی «حسنی مبارک» رئیس جمهور اسبق مصر در سال 2011 انجامید، شرکت داشتند. امروز دیگر چنین تجمعاتی رخ نمی دهد.
«معین ربانی» تحلیلگر ارشد موسسه مطالعات فلسطین مستقر در «امان» پایتخت اردن گفت: «اکنون بحث در مورد نبود شکاف بین حاکمان و حکومت در این منطقه است. همه نشانه ها حاکی از این است که آمریکا نیازی نیست نگران باشد. من انتظار دارم که این موضوع ادامه یابد مگر آنکه که این دولت ها و به ویژه عربستان سعودی به طور خاص، احساس کند که باید به بسیج مردمی پاسخ دهد.»
خارج از سرزمین های اشغالی، هیچ کشوری همچون عربستان بر روی دولت ترامپ نفوذ ندارد که آن هم روابط بسیار گرمی با ترامپ و دولتش برقرار کرده است. با این حال عربستان این اقدام ترامپ را محکوم کرده است و این نخستین نشانه از اختلاف با آمریکا از زمان روی کار آمدن ترامپ در ماه ژانویه تا به امروز محسوب می شد. نشانه های دیگری هم از تنش در ائتلاف آمریکا-عربستان دیده شد. در همان روز اعلام تصمیم ترامپ، کاخ سفید بیانیه دو خطی را در محکومیت محاصره یمن توسط عربستان صادر کرد.
ترامپ پیش از اعلام تصمیمش در تلویزیون، دولت های خارجی را از تصمیمش آگاه کرده بود. حال باید منتظر ماند و دید که آیا واکنش به این تصمیم فراتر از سوزاندن پرچم های آمریکا و آدمک های ترامپ خواهد بود یا خیر.
