جامعه اطلاعاتی آمریکا درس های سختی از جنگ عراق گرفته است و تحلیلگرانی اطلاعاتی که در موضوع ایران حضور دارند، قبل از اینکه اجازه بدهند لحن آنها منحرف شود و همان مسیر عراق تکرار شود، با سر و صدای زیادی استعفا خواهند داد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی و خبری جماران، گاردین گزارش داد: مقامات اطلاعاتی آمریکا از سوی کاخ سفید تحت فشار هستند تا توجیهی برای اعلام نقض برجام از سوی ایران دست و پا کنند؛ اقدامی که به گفته مقامات سابق و تحلیلگران آمریکایی شبیه به سیاسی کردن جامعه اطلاعاتی در زمان تهاجم به عراق است.
لغو برجام که در سال 2015 میان تهران، آمریکا و پنج کشور دیگر امضا شد، بحران جدیدی را آن هم در شرایطی ایجاد خواهد کرد که آمریکا با کره شمالی درگیر تنش شدیدی شده است.
تحلیلگران اطلاعاتی که تجربه جنگ سال 2003 عراق را - که دولت بوش بر پایه مدارک جعلی درباره سلاح های کشتارجمعی به راه انداخت - را دارند، در حال مقاومت در برابر فشارها برای «مدرک تراشی» درباره نقض های ایران در قبال برجام هستند.
«ند پرایس» تحلیلگر سابق سیا و سخنگوی سابق شورای امنیت ملی و دستیار ویژه «باراک اوباما» گفت: «من از اعضای جامعه اطلاعاتی شنیدم که آنها در این خصوص تحت فشار قرار گرفته اند. آنها به من گفتند که یک حس تنفر شدید وجود داشت و انگار این حس، آشنا است و ما این فیلم را قبلا دیده ایم».
با این حال دونالد ترامپ گفته است انتظار دارد از نقض های ایران در قبال برجام در اواسط اکتبر خبر دهد. و دولت راه دیگری را برای لغو این توافق بررسی می کند.
«دیوید کوهن» معاون سابق رئیس سیا گفت مخوف ترین مسئله این است که ترامپ بدون تایید مقامات اطلاعاتی این کار را انجام دهد.
در حرکت دیگری که یادآور بحران عراق است، نماینده آمریکا در سازمان ملل در حال فشار آوردن بر آژانس برای بازرسی از مراکز نظامی ایران است؛ همان کاری که تیم بوش در سال 2003 در قبال عراق کرد.
«ریچارد نفیو» یک عضو وزارت خارجه آمریکا در دولت باراک اوباما و تیم مذاکرات برجام گفته که بررسی موضوعات مختلف توسط جامعه اطلاعاتی امری متعارف است. او گفت تفاوت در دولت ترامپ آن است که مقامات دولت به جامعه اطلاعاتی می گویند نتایج بررسی ها و تحقیقات چه باید باشد.
نفیو که اکنون استاد دانشگاه کلمبیا است، گفت: «در پشت صحنه یک ماشین بزرگ در حال به روز رسانی گزارشات و اطلاعات برای دولت و کنگره است.» او گفت: «مقامات اطلاعاتی و تحلیلگران زیادی در آژانس ها حضور دارند که در تلاش برای یافتن موارد عدم اجرای برجام توسط ایران، هر روز در حال بررسی زوایای مختلف گزارش هایی هستند که از ایران بیرون می آید».
او افزود: «آنچه که اکنون در حال اتفاق افتادن است، این است که آنها اکنون به اتاق پشتی منتقل می شوند و از آنها پرسیده می شود: چه چیزهایی را فراموش کرده اید؟ چه چیزی را از قلم انداخته اید؟ کدام مواردی که به آن اشاره کرده اید واقعا معتبر نیست؟»
وی افزود: «از نظر من اگر سوال صادقانه ای وجود داشته باشد، چنین اقدامی، مناسب است. اما این طور به نظر می رسد که تضادی در داخل دولت ترامپ وجود دارد که در تلاش برای پایه ریزی دلیلی برای خارج شدن از برجام بر اساس اطلاعات جعلی است.»
او پیش بینی کرد که اگر فشارها بیشتر شود، تحلیلگران اطلاعاتی استعفا خواهند داد.
نفیو افزود: «جامعه اطلاعاتی آمریکا درس های سختی از جنگ عراق گرفته است و تحلیلگرانی اطلاعاتی که در موضوع ایران حضور دارند، قبل از اینکه اجازه بدهند لحن آنها منحرف شود و همان مسیر عراق تکرار شود، با سر و صدای زیادی استعفا خواهند داد».
«رابرت مالی» عضو ارشد تیم مذاکره کننده آمریکا در گفتگوهای هسته ای با ایران هم در این باره گفت که دولت ترامپ به اطلاعاتی که از آژانس های اطلاعاتی گرفته شده اعتماد ندارد زیرا آنها را میراث اوباما می داند. اما مالی پیش بینی کرد برای ترامپ در مقایسه با بوش، سخت تر خواهد بود که گزارش های جامعه اطلاعاتی آمریکا و متحدان آمریکا را نادیده بگیرد و به سمت رویارویی با ایران حرکت کند.
او گفت: «تفاوت اصلی وضع کنونی با عراق آن است که موضوع عراق اتفاق افتاده است که این بدان معناست که هم افکار عمومی آمریکا و هم جامعه بین المللی قبلا تماشاگر این فیلم بوده، و در نتیجه ممکن است که این بار، متفاوت از عراق واکنش نشان دهند».
اما مسیر دیگری هم برای دولت ترامپ برای مواجهه با برجام وجود دارد و آن تمرکز بر بازرسی از مراکز نظامی ایران است. مالی ادامه داد: «افرادی دور و بر ترامپ هستند که به سختی در حال فشار آوردن درباره پرونده ایران هستند و می گویند که باید اجازه بازرسی از هر سایت حساسی را داشته باشند تا محدودیت های توافق را مورد آزمون قرار دهند.»
نیکی هالی در طول سفر خود به وین اینگونه استدلال کرده بود که اقدامات پیشین ایران در سایت های نظامی مکانی برای شبهه ایجاد کرده است. اما «لورا راکوود» مشاور حقوقی سابق امور پادمان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مدیر کنونی «مرکز وین برای خلع سلاح و عدم گسترش سلاح‌های اتمی» گفت که آمریکا یا هر عضو دیگری در برجام باید شواهد جامعی ارائه کنند تا به بازرسی منتهی شود.
راکوود گفت: «اگر آمریکا اطلاعاتی داشته باشد که برای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مفید باشد - اطلاعاتی که درست و واقعی باشد و اطلاعات جعلی که آنها از آن در سال 2003 استفاده کردند، نباشد - در آن صورت آژانس بین المللی انرژی اتمی به آن پاسخ خواهد داد. اما اگر آنها در تلاش برای «مدرک سازی» باشند یا بر آژانس فشار بیاورند، من فکر می کنم تبعات معکوس و ناخواسته ای خواهد داشت.»
برخلاف موضوع عراق و دولت بوش که شکاف بزرگی در جامعه اطلاعاتی بر سر موضوع سلاح های کشتار جمعی این کشور وجود داشت، اکنون اجماع عمومی در میان آژانس های اطلاعاتی و اطلاعات خارجی آمریکا، وزارت خارجه، آژانس بین المللی انرژی اتمی و پنج کشور دیگر امضا کننده برجام و اتحادیه اروپا وجود دارد که هیچ شواهد چشمگیری در خصوص تخلف ایران از برجام وجود ندارد.
در نهایت تهران و پنج امضاکننده دیگر برجام باید تصمیم بگیرند که آیا توافق را بدون حضور آمریکا زنده نگاه دارند یا خیر – مسئله ای که میان اروپا و آمریکا اختلاف ایجاد خواهد کرد.
