یک کارشناس مسائل روسیه معتقد است شورش پریگوژن و واگنرها اتفاقی بود که می توانست با یک ملاقات ساده رهبر واگنرها با پوتین از آن جلوگیری کرد، اما شبکه فاسدی که پریگوژن منتقد آن بود شش ماه نگذاشت این ملاقات صورت گیرد. در واقع شورش واگنرها نتیجه عملکرد فساد در حاکمیت روسیه بود و این مایه عبرت سایر کشورهاست.
سیدعلی حسینی کارشناس سیاست خارجی و متخصص جغرافیای سیاسی روسیه، در گفت و گو با خبرنگار جماران، درباره وضعیت گروه واگنر بعد از شورش اخیرشان گفت: دولت روسیه سه راه در برابر اعضای گروه واگنر قرار داده است؛ یا باید در وزارت دفاع ثبت نام کنند، یا تصفیه کنند و سلاح های خود را تحویل دهند یا به بلاروس نزد پریگوژن - فرمانده گروه واگنر - بروند. همچنین اعلام کرده است که گروه واگنر می تواند صرفا در خارج از روسیه فعالیت کند، اما آنچه که مهم است، این که به نظر می رسد این توافق یک توافق موقتی است و در آینده دیگر گروهی به نام واگنر نخواهیم داشت.
او افزود: اگر به ریشه های شورش واگنر توجه کنیم متوجه می شویم که نیروهای واگنر درگیری اصلی شان با فسادی بود که در وزارت دفاع روسیه وجود دارد و گروه بر خلاف تبلیغاتی که غرب کرده بود که اینها همه مشتی جانی و زندانی بودند اکثریت اعضای این گروه میهن پرست بودند و می خواستند اهداف روسیه را به ثمر برسانند. این گروه وقتی با فساد وزارت دفاع و به خصوص فساد شخص وزیر دفاع روسیه مواجه شدند در قالب یک گروه تلگرامی از شش ماه قبل شروع به افشاگری مواردی از این فساد کره بودند و همین افشاگری ها باعث شد که در میان مردم و حتی گروهی از بدنه ارتش طرفدارانی بیابند و همین محبوبیت هم کار دستشان داد. اشتباه عمده ای که کردند این بود که فکر کردند چون حمایت مردمی را دارند، می توانند از پس وزیر دفاع و فساد وزارت دفاع و حاکمیت روسیه بر بیایند و این اشتباه محاسباتی آنها بود.
حسینی در پاسخ به این سوال که آیا با کنار کشیدن واگنر از جنگ اوکراین در معادلات این جنگ تغییری ایجاد می شود؟ گفت: خیر چنین نیست، چون واگنر دو هفته قبل از شورش دیگر در خطوط جنگی که در اختیار داشتند، که همان منطقه باخموت بود، فعال نبودند و خطوط خود را تحویل داده و به مقرهای خود برگشته بودند. بنابراین فکر می کنم اتفاق خاصی برای جنگ اوکراین نمیفتد؛ گروه واگنر حدود 25 هزار نفر بود ولی ارتشی که در اوکراین در حال جنگ است بالای 200 هزار نفر نیرو در میادین جنگ دارد.
وی درباره تأثیر شورش واگنر بر روسیه و شخص پوتین، گفت: با این اتفاق وجهه پوتین و روسیه خیلی خراب شد و امپراطوری رسانه ای غرب هم بهانه یافتند که حمله کنند. به خصوص در خارج از روسیه شخصیت پوتین زیر سوال رفته است.
این کارشناس مسائل روسیه با بیان این که تقریبا همه آگاهان مسائل روسیه از هفته های قبل می دانستند شورش واگنرها اتفاق خواهد افتاد، گفت: با وجود چنین اطلاعاتی این سوال مطرح می شود که چرا پوتین و دستگاه های اطلاعاتی روسیه نتوانست این را پیش بینی و از آن جلوگیری کند؟! در حالی که با توجه به رابطه خوب رهبر واگنرها و پوتین، به نظر من صرفا با یک ملاقات پوتین با یوگنی پریگوژن رییس واگنرها، مشکل حل می شد و شورشی روی نمی داد. اما این ملاقات اتفاق نیفتاد در حالی که پریگوژن از شش ماه قبل می خواست با پوتین ملاقات کند و این وقت در اختیارش قرار نمی گرفت. سوال کلیدی همین جاست که چه کسانی و چرا به او وقت ملاقات با پوتین ندادند. اتفاقا پریگوژن منتقد فسادی بود که در وزارت دفاع روسیه است و مانع همین ملاقات هم می شد. در واقع می توان گفت ضربه سختی که پوتین خورد، از فسادی بود که در دولت روسیه و به خصوص وزارت دفاع قرار دارد.
وی درباره این که شایعاتی مطرح است که این شورش به نوعی ترفند خود پوتین بود تا واگنر ها را سرکوب کند، گفت: اصلا چنین چیزی نیست و این تحلیل نوعی توهم توطئه است که در میان ما ایرانی ها شیوع دارد؛ مثل توهم توطئه ای که درباره ماجرای یازده سپتامبر داشتند و می گفتند کار خود آمریکاست.
حسینی در پاسخ به این سوال که شما در ابتدای سخنانتان گفتید توافق با واگنرها به نوعی موقتی است؛ یعنی بعد از این چه اتفاقی می افتد؟ گفت: با شورش واگنرها پوتین تصفیه گسترده ای در حاکمیت روسیه انجام خواهد داد. واقعیت این است که پوتین یک لایه هایی از افراد غرب گرا و فاسد را همیشه تحمل می کرد تا ساختار حاکمیت به هم نریزد. شورش واگنرها به پوتین بهانه داد که با این لایه ها مبارزه و آنها را تصفیه کند. از علائمش هم می توان به فرار این افراد و خارج کردن پول هایشان از روسیه توجه کرد. حتی ممکن است در آینده شاهد برکناری وزیر دفاع روسیه هم باشیم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا جریان فاسد وزارت دفاع می خواست با شورش واگنرها آنها را سرکوب کنند؟ گفت: آنها واقعا نمی خواستند این اتفاق بیفتد، چون موقعیت آنها هم به خطر می افتاد و حتی می خواستند واگنرها را در ارتش ادغام کنند تا بتوانند آنها را کنترل کنند. اما موفق نشدند.
حسینی در پایان گفت: نکته کلیدی که می تواند درس عبرتی هم برای سایر کشورها باشد، این است که پوتین به دلیل ممانعت شبکه فسادی که حاکمیت روسیه جا خوش کرده است نتوانست با یک ملاقات ساده جلوی شورش پریگوژن را بگیرد و معلوم شد که یک شبکه فاسد تا چقدر می تواند برای هر کشوری بحران آفرینی کند.
