آیا خروج قطر از اوپک مقدمه خروجش از شورای همکاری خلیج فارس است؟

به گزارش جماران، عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در سرمقاله  روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم به خروج قطر از سازمان اوپک پرداخت و  نوشت: کشور قطر همیشه«عاشق» سورپرایزها و قرار گرفتن در صدر عناوین روزنامه ها و بخش های خبری تلویزیونی است. آخرین سورپرایزش صبح روز گذشته رخ داد که اعلام کرد قصد دارد از ماه ژانویه آینده از سازمان کشورهای صادر کننده نفت«اوپک» که در سال 1961 به عضویت آن در آمد یعنی در شش دهه پیش، خارج شود.

آقای« سعد شریده الکعبی»وزیر امور انرژی قطر در کنفرانسی مطبوعاتی که روز گذشته و دو روز پیش از برگزاری نشست وزرای نفت سازمان اوپک در وین در روزهای پنجشنبه و جمعه آینده برای تدوین استراتژی جدید که شامل کاهش سهمیه تولید نفت نزدیک به 5 درصد برای توقف فروپاشی بهای نفت که طی هفته های اخیر 30 درصد کاهش یافته و به کمتر از 60 دلار در هر بشکه رسید آن هم پس از آن که به 86 دلار در هر بشکه در ماه اکتبر گذشته رسید، این تصمیم را اعلام کرد.

الکعبی وزیر قطری گفت که این تصمیم سیاس نیست بلکه برای تمرکز بر تولید گاز مایع است که کشور قطر بزرگترین صادرکننده آن در جهان به شمار می رود به طوری که صادراتش از آن به 77 میلیون تن در سال رسید و می خواهد آن را به 110 میلیون تن در سال 2024 برساند.

ما بر این باور نیستیم که این توجیه تصمیم برای خروج بسیاری را چه داخل اوپک و چه خارج از آن قانع کند. عضویت در سازمان اوپک که قطر نقش فعالی در آن از سال 1961 به رغم کوچک بودن آن در این سازمان( تولید کنونی اش 600هزار بشکه در روز است) بازی کرد پیشرفت میدان های گازی اش و افزایش صادرات آنها را با مانع مواجه نمی کند.

تصمیم قطر کاملا سیاسی است و باید به آن در سایه تنش بزرگ در روابطش با عربستان سعودی و جنگ رسانه ای روز افزون میان آنها از زمان اعمال تحریم ها علیه قطر توسط ریاض و متحدانش(امارات، مصر و بحرین) و محاصره آن در بیش از یک سال پیش و ارائه فهرست 13 شرط که باید آنها را برآورده کند تا محاصره اش به پایان برسد نگاه کرد. در رأس این شرط ها بسته شدن شبکه ماهواره ای« الجزیره» و توقف حمایت از «تروریسم» و قطع روابش با جنبش«اخوان المسلمین» است.

آقای«عبدالصمد العوضی» کارشناس بین المللی کویتی در امور انرژی که نماینده کشورش در سازمان اوپک به مدت 21 سال بود،بر این باور است که تصمیم قطر برای خروج از اوپک در وهله نخست تصمیمی اعتراضی است. وی به روزنامه «رأی الیوم» گفت که دولت قطر احساس می کند که سه کشور بر بازارهای انرژی و قیمت آن در حال حاضر سیطره دارند و آنها عربستان سعودی، روسیه و آمریکا هستند امری که باعث شده است که نقش سازمان اوپک در این زمینه افول کند.

دو پرسش با قدرت در سایه این تصمیم قطر مطرح شده اند: نخست: آیا تصمیم قطر منجر به خروج کشورهای دیگر و به همان دلایلی که قطر خارج شد، می شود؟ اما دوم: درباره عدم خروج  ایران است که بیشترین متضرر از نقش عربستان سعودی و سیاست هایش در راستای همکاری با آمریکا برای کاهش بهای نفت با تزریق بیش از یک میلیون بشکه نفت به بازارهای جهانی برای غرق کردن آنها و ایجاد مازاد بزرگ به منظور کاهش زیاد بهای نفت به گونه ای که بر درآمدهای نفتی ایران بازتاب منفی داشته باشد و خطرات محاصره و تحریم ایران را افزایش دهد؟

خروج قطر از سازمان اوپک در هر صورت اولین سابقه در این زمینه نیست. پیش از این و در سال 2008 اندونزی نیز همین کار را کرد اما بار دیگر به این سازمان بازگشت. حالا نمی دانیم که آیا خروج قطر موقتی است یا نهایی؟

برخی منابع در کشورهای حاشیه خلیج فارس به روزنامه رأی الیوم گفتند که بعید نیست که قطر دست به اقدام بزرگتری در روزهای آینده بزند یعنی خروجش از شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس را که نشست سران سالیانه اش را یکشنبه آینده در ریاض برگزار می کند اعلام کند. تا این لحظه هنوز قطر مشارکت در این نشست را اعلام نکرده است و نیز اعلام نکرده است که «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر ریاست هیأت این کشور را در نشست سران به عهده می گیرد یا خیر؟

خروج کشور قطر از سازمان اوپک به دلیل نقش محدود قطر در آن منجر به فروپاشی اش نمی شود لیکن اگر این کشور از شورای همکاری کشورهای حاشیه خلیج فارس که از شکاف و اختلاف های شدید در حال حاضر به شدت رنج می برد، آن وقت اوضاع کاملا فرق می کند...و کویت بهتر می داند.