شغل در جایگاه اجتماعی و شخصیت افراد تاثیرگذار است. هر شخصی در هر جایگاهی بنابر شغلی که دارد شخصیتش شکل می گیرد. البته کم نیستند افراد سطح پایینی که به واسطه رابطه به جایگاه های ارزشمند و بیش از حد خود رسیده اند و بالعکس بسیارند افرادی با توانایی و قابلیت های فراوان که مجبورند به شغل های کم اهمیت به بهانه گذران زندگی و کسب درآمد تن دهند.
شغل در جایگاه اجتماعی و شخصیت افراد تاثیرگذار است. هر شخصی در هر جایگاهی بنابر شغلی که دارد شخصیتش شکل میگیرد. البته کم نیستند افراد سطح پایینی که به واسطه رابطه به جایگاههای ارزشمند و بیش از حد خود رسیدهاند و بالعکس بسیارند افرادی با توانایی و قابلیتهای فراوان که مجبورند به شغلهای کماهمیت به بهانه گذران زندگی و کسب درآمد تن دهند.
به گزارش جماران، «جامعهشناسی صنعتی» یکی از حوزههای مهم جامعهشناسی است که به توصیف و تبیین روند و کمیت و کیفیت توسعه صنعتی از دیدگاه جامعهشناختی در جامعه بشری میپردازد. در این علم اصطلاحهایی همچون «یقه آبی» و «یقه سفید» به تمایز طبقهبندیهای شغلی کارگرانی که کار یدی میکنند از آنهایی که مشاغل حرفهای انجام میدهند، اشاره دارند. بهطور تاریخی، کارگران یقه آبی یونیفرمهایی معمولا آبی، میپوشیدند و در مشاغل فنی کار میکردند. کارگران یقه سفید، معمولا پیراهنهای اتوکشیده با یقه سفید میپوشیدند و در دفاتر کار اداری مشغول به کار بودهاند. سطح درآمد و تحصیلات و دیگر جنبهها، کارگران یقه آبی و یقه سفید را از یکدیگر متمایز میکنند. در این بین در سالهای اخیر به مشاغل زنان تحت عنوان مشاغل یقه صورتی با این تعریف که این شغل مربوط به زنان تحصیلکرده است اما در مقایسه با شغلهای یقه سفید از جایگاه پایینتری برخوردار است، اشاره شده است. بنابر تعریف مشاغل «یقه بنفش» هم به اشتغال سطح پایین زنان در جامعه گفته میشود. هماکنون در جامعه آنطور که مشخص است اشتغال زنان چه در گروههای یقه صورتی و یقه بنفشها چندان مساعد نیست.
جایگاه پایین مشاغل یقه صورتی در جامعه
یک استاد ارتباطات دانشگاه، با اشاره به شرایط جامعه، حضور اکثریت زنان را در مشاغل یقه صورتی دستهبندی کرد و گفت: مشاغل یقه صورتی از دید جامعه حتی از مشاغل خدماتی نیز در جایگاه پایینتری قرار دارد. اعظم رادور راد با اشاره به آخرین اطلاعات آماری درباره حضور زنان در عرصه رسانه و مطبوعات گفت: مشاغل به سه دسته مشاغل کارگری به عنوان یقه سیاه و مشاغل خدماتی به عنوان یقه سفید در نظر گرفته میشوند در حالی که مشاغلی که اکثرا زنان در آن حضور دارند مشاغل یقه صورتی نامگذاری میشوند و نشان صورتی در ادبیات نظری به مشاغلی اطلاق میشود که پایگاه و جایگاه آنها از مشاغل یقه سفید پایینتر است. به گزارش آنا، او ادامه داد: 60 درصد ورودی دانشگاههای ما را زنان تشکیل میدهند در حالی که تنها 16 درصد از زنان مشغول به کار هستند. بنابراین بسیاری از زنان فارغالتحصیل دانشگاهها خانهدار باقی میمانند.
در زندگی حق را ناحق نمیکنم
در حوالی فلکه دوم تهرانپارس میان شلوغیهای مسافربران شخصی، چند زن نیز مشغول مسافرکشی هستند. یکی از آنها با دیسیپلین و برش خاص کار میکند که حتی مردان آن خط نیز به خود حق هیچگونه دخالت بیجا به کار او را نمیدهند. سوار ماشین مریم میشوم؛ زنی 40 ساله با چهرهای مهربان اما جدی. سخت میتوان سر صحبت را با او باز کرد. این مسافرکش زن به دلیل بیماری همسرش مجبور به این کار است و از درآمدش هم رضایت نسبی دارد. او در پاسخ به این سوال که چرا همکارها از شما حساب میبرند به «آرمان» میگوید: من همیشه سعی میکنم در کارم حق را ناحق نکنم و زیر بار حرف ناحق نروم. او در پاسخ به این سوال که چه احساسی ازسرو کله زدن با این همه آدم، از صبح تا شب دارید، میگوید: هر کاری مشکلات خاص خود را دارد اما این را که برخی از افراد آنطور که باید و شاید از بینش لازم برای تعامل و همکاری برخوردار نیستند میتوان از رانندگیها متوجه شد. فقط کافی است در یک مسیر همراه من باشید آن وقت میبینید که در روز کلی حرف زور را باید تحمل کنم، در آن شرایط است که افراد میتوانند باانصافتر درباره این شغل قضاوت کنند. به گفته او برخی افراد در هنگام رانندگی انگار میخواهند انتقام نداشتههای زندگی را از طرف مقابل بگیرند و رفتارهایی ازشان سر میزند که منشأ بسیاری از تصادفات و نارساییهای ترافیکی است.
قضاوتهای دیگران مهم نیست
ویدا در مترو شالهای نخی به قیمت مناسب میفروشد. او درباره شغلش میگوید: صبح تا شب از ترس اینکه مبادا یک آشنا یا فامیل من را در این کار ببیند، صد بار میمیرم و زنده میشوم. البته کار عار نیست و هدف کسب درآمد است. این فروشنده مترو میافزاید: هر روز با چندین نفر بر سر شلوغی مترو، جاگیری وسایل، قیمت وسایل و... سروکله میزنم اما چندان مهم نیست. به گفته او خودتان قضاوت کنید؛ اگر من از طریق این بساط کسب و کار نکنم چه کسی میآید و هزار تومان به من میدهد؟!
باید زیرساختها مهیا شود
مشاور امور زنان و خانواده وزیر صنعت درباره کیفیت اشتغال زنان در جامعه میگوید: نارساییهای اشتغال در جامعه فقط ویژه خانمها نیست بلکه مردان هم به شغلهای نامناسب تن میدهند. سهیلا جلودارزاده میافزاید: البته شغلهای سطح پایین برای افراد به دلیل داشتن بیمه و درآمد مناسب عیبی ندارد اما هر شخصی باید مناسب با تواناییها، استعداد و علاقهمندیها، شغلش را انتخاب و حقوق مناسب دریافت کند اما هماکنون این استنباط وجود ندارد و اگر خانمی امروز با داشتن مدرک فوق لیسانس در یک کارخانه یک کار خیلی ساده انجام دهد و از تخصصش نیز استفاده نشود چندان مساله عجیبی نیست. به گفته او برای احیای کسب و کار در جامعه باید زیرساختها احیا شود و به این ترتیب باید برنامهریزان و مدیران کشور به ایجاد کسب و کار پرداخته و بر اساس آن به برنامهریزی بپردازند. این نماینده پیشین مجلس تاکید میکند: تحقق این مهم ملاحظات سیاسی، اقتصادی و برنامهریزی ویژهای میطلبد. در ضمن، برای راهاندازی یک کسب و کار، به صنعت، درآمد و تکنولوژی پیشرفته نیاز است.
او میافزاید: برای مثال اگر پتروشیمی برای ایجاد درآمد توسعه یابد از سوی دیگر باید صنایع فرودستی همچون نساجی، پلیمری و... را ایجاد کرد چرا که این اقدامات در احیای اشتغال در جامعه ثمربخش خواهد بود. اما برای اشتغال زنان میتوان با سرمایههای کوچک زمینههای اشتغال خانگی را ایجاد کرد. جلودارزاده میافزاید: تحقق این مهم منوط به بهبود شرایط اقتصادی دولت است تا بتوان این کار را بهطور جدی پیش برد؛ در این زمینه اگر صندوق حمایت از کارآفرینی زنان با تسهیلات و اعتبارات مناسب و شرایط اشتغال زنان مهیا شود میتوان شاهد بهبود وضعیت اشتغال در این قشر بود. او با بیان اینکه در چند سال اخیر تعداد مشاغل سطح پایین برای زنان از جمله مسافرکشی، فروشندگی و... افزایش یافته است، تصریح میکند: افزایش این مشاغل به دلیل تقاضای آن است و این امر اگر با حقوق و مزایای مناسب همراه باشد چندان بد نیست. این نماینده پیشین مجلس میافزاید: جوامع امروزی به این شغلها به شکل سازمان یافته و آموزشدیده نیاز دارند ولی نه اینکه تنها شغلی که زنان میتوانند داشته باشند این است، بلکه باید در همه زمینههای علمی و تخصصی با توجه به تعداد زنان تحصیلکرده در جامعه شغلهای متناسب با آن ایجاد شود. باید توجه داشت که اشتغال زنان در کارهای با درآمد پایین شریف است اما به دلیل درآمد اندک موجب افزایش بهرهکشی و زنانه شدن فقر در جامعه میشود.
منبع: آرمان
