ظریف وزیرخارجه سابق کشورمان و بنیانگذار پایاب در مجله روابط خارجی آمریکا نوشت: اگر تهران و واشنگتن بتوانند نسخه بهروزشدهای از برجام را اجرا کنند، شاید قادر شوند موضوعات دشوار دیگر مانند امنیت منطقهای، کنترل تسلیحات و مبارزه با تروریسم را نیز مدیریت کنند.
به گزارش جماران؛ جهان دیپلماسی در تحلیل تازهترین پیشنهاد محمدجواد ظریف نوشت:
نقشه راه ۵ مرحلهای خروج ایران و آمریکا از بنبست مذاکراتی
مرحله اول: بازسازی پشتوانه داخلی و اجماع ملی (درونزا)
هدف: افزایش قدرت چانهزنی ایران پیش از هر مذاکره خارجی
اقدامات ملموس:
آغاز گفتوگوی ملی میان جریانهای سیاسی، اجتماعی و مدنی
استفاده فعال دولت از سازوکارهای گزارشدهی عمومی و پلتفرمهای شکایت شهروندان
مبارزه مؤثر با فساد، افزایش شفافیت و مهار رانتهای ناشی از تحریم
بهبود شرایط معیشتی در حد ظرفیتهای موجود برای ترمیم سرمایه اجتماعی
خروجی:دولتی با مشروعیت اجتماعی بالاتر که طرف مقابل نتواند روی «فروپاشی داخلی» یا فشار اجتماعی حساب باز کند.
مرحله دوم: مهار امنیتیسازی و تغییر روایت ایران (گفتمانی)
هدف: کاهش ادراک تهدید از ایران در سطح منطقهای و بینالمللی
اقدامات ملموس:
پرهیز از لفاظیهای تحریکآمیز و ادعاهای سلطهگرانه
تغییر روایت از «ایران قوی» به «منطقه قوی»
تعدیل برجستهسازی قدرت نظامی در تبلیغات رسمی
برجستهسازی ظرفیتهای علمی، فرهنگی و تمدنی ایران
خروجی: تضعیف روایت «تهدید وجودی ایران» که مبنای تحریم و فشار است.
مرحله سوم: اعتمادسازی فنی هستهای و همکاری مدیریتشده با آژانس
هدف: بستن دست بازیگران امنیتیساز برای بهانهسازی
اقدامات ملموس:
ورود به گفتوگوهای فنی و صریح با آژانس بینالمللی انرژی اتمی
افزایش شفافیت در چارچوبی که امنیت ملی ایران حفظ شود
الزام آژانس به رعایت بیطرفی، محرمانگی و انصاف حرفهای
جلوگیری از تبدیل گزارشهای فنی به ابزار حمله سیاسی یا نظامی
خروجی: ایجاد فضای لازم برای توافق سیاسی بدون تولید بحران مصنوعی.
مرحله چهارم: توافق حداقلی و بهروزشده ایران–آمریکا (هستهای–تحریمی)
هدف: شکستن گره اصلی مناقشه بدون ورود به اختلافات هویتی
چارچوب توافق:
تعهد ایران: عدم تولید سلاح هستهای، شفافیت و محدودیتهای مشخص غنیسازی
تعهد آمریکا: عدم جنگ نظامی و اقتصادی، لغو تحریمهای یکجانبه و تحریمهای شورای امنیت
بررسی گزینههایی مانند کنسرسیوم منطقهای غنیسازی
پذیرش اصل «توافق برای توافقنداشتن» در حوزههای ایدئولوژیک
خروجی: نسخه بهروزشدهای از برجام که نه آرمانگرایانه است و نه شکننده.
مرحله پنجم: تثبیت توافق و گسترش همکاریهای غیرسیاسی
هدف: جلوگیری از بازگشت به چرخه بحران
اقدامات ملموس:
توافقهای متقابل عدمتعرض و استفاده صرفاً دفاعی از توان نظامی
گفتوگو درباره امنیت منطقهای و کنترل تسلیحات
همکاری محدود در مبارزه با تروریسم، افراطگرایی و قاچاق مواد مخدر
همکاری علمی، فناورانه و دانشگاهی
هماهنگی موردی در پروندههایی مانند امنیت دریانوردی
خروجی: تبدیل تقابل مزمن به رقابت مدیریتشده و کاهش دائمی احتمال درگیری.
***
مقاله جدید ظریف را در اینجا بخوانید:
