آیتالله اعرافی گفت: مزایای تخصصی شدن و شاخه شاخه شدن رشتهها متعدد است و این امر باعث عمق، ابتکار و کارآمدی بیشتر شده و به رشد و توسعه علوم کمک می کند، اما باید به معایب آن نیز توجه کرد؛ معایب و آسیب تخصصی شدن علوم این است که ممکن است در این ریز شدن، نگاه کلان از دست برود. این جزءنگری و غفلت از مبانی کلی، از آسیب هاست که حتما باید به آن توجه کنیم.
مدیر حوزههای علمیه با تأکید بر اینکه اگر تخصصی شدن علوم را کنار بگذاریم آفاقی از کتب و سنت بر ما پوشیده خواهد ماند، گفت: مزایای تخصصی شدن و شاخه شاخه شدن رشتهها متعدد است و این امر باعث عمق، ابتکار و کارآمدی بیشتر شده و به رشد و توسعه علوم کمک می کند، اما باید به معایب آن نیز توجه کرد؛ معایب و آسیب تخصصی شدن علوم این است که ممکن است در این ریز شدن، نگاه کلان از دست برود. این جزءنگری و غفلت از مبانی کلی، از آسیب هاست که حتما باید به آن توجه کنیم.
به گزارش جماران، آیتالله علیرضا اعرافی، طی سخنانی در مراسم آغاز بیست و هشتمین سال تحصیلی مجتمع آموزشی و پژوهشی ائمه اطهار (ع) ضمن تبریک ولادت با سعادت پیامبر اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) و گرامیداشت هفته وحدت، گفت: امسال هزار و پانصدمین سال میلاد پیامبر گرامی اسلام(ص) است. حضرت امیر مؤمنان(ع) در چهل جای مختلف نهج البلاغه شریف راجع به پیامبر اکرم(ص) سخن گفتهاند و این بیانات حضرت امیر(ع) چهرهای از نبی مکرم اسلام را به خوبی ترسیم میکند.
مدیر حوزههای علمیه افزود: این درخت تنومند نبوت در پاکترین سرزمینها یعنی مکه مکرمه روئیده بود، برخاست؛ پیامبر خدا آغازگر یک تمدن جدید بودند، آن حضرت درهای بسته به عالم غیب را به روی بشریت باز کردند و حقایقی را آوردند که در جای دیگر نبود. پیامبر خدا به همه ما جان بخشیدند و به همه بشریت نور دادند، این انقلاب بزرگ رسول خدا (ص) بود که بشریت را وارد جهان و آفاق جدید کرد؛ حوزه علمیه امروز میراثدار این پیامبر و دودمان پاک است.
وی تأکید کرد: هویت همه ما حوزویان، امتداد راه رسول خدا و امام صادق(ع) است؛ این ذات، عنصر اصلی و مقوم وجودی همه ماست؛ حوزه یعنی امتداد نبوت و امامت. این کار منحصر در اینجاست و در جای دیگر نیست، حوزه امتداد این مسیر است و باید در سنت، سیره علمی و عملی این معارف نبوی در ما ظهور و بروز داشته باشد.
آیتالله اعرافی با اشاره به ظرفیتهای فراوان اسلام و انقلاب اسلامی در اقصی نقاط دنیا یادآور شد: امروز به برکت انقلاب اسلامی، همه عالم ظرفیت شنیدن معارف الهی و مذهب شیعه را دارند و عطش فراوان و گوش های شنوایی برای شنیدن این معارف وجود دارد. انقلاب اسلامی ظرفیتهای خوبی برای روحانیت ایجاد کرده و ما این رسالت را داریم که در راه پیامبر گرامی اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) را ادامه دهیم. مجتمع با برکت ائمه اطهار (ع) نیز باید کانون جوشانی باشد که به مسائل نو بپردازد و الحمدلله نیز خوب ورود کرده که جای اکرام و احترام دارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به تبیین بیم و امیدها در تخصصی شدن علوم پرداخت و گفت: بحثی که وجود دارد این است که محاسن و معایب تخصصی شدن علوم چیست؟ آیا شاخه شاخه شدن رشتهها و رفتن به سمت آن مناسب و مطلوب است یا خیر و این تخصصی شدن علوم چه معایبی دارد؟ باید دانست که تخصصی شدن علوم در زمان امام باقر و امام صادق علیهماالسلام نیز وجود داشته و بزرگانی از اصحاب امام باقر(ع) و امام صادق(ع) به سمت فقه، کلام یا دیگر علوم رفتهاند.
مدیر حوزههای علمیه اظهار داشت: مزایای تخصصی شدن و شاخه شاخه شدن رشتهها متعدد است و این امر باعث عمق، ابتکار و کارآمدی بیشتر شده و به رشد و توسعه علوم کمک می کند، اما باید به معایب آن نیز توجه کرد؛ معایب و آسیب تخصصی شدن علوم این است که ممکن است در این ریز شدن، نگاه کلان از دست برود. این جزءنگری و غفلت از مبانی کلی، از آسیب هاست که حتما باید به آن توجه کنیم.
وی تصریح کرد: اگر تخصصی شدن علوم را کنار بگذاریم آفاقی از کتب و سنت بر ما پوشیده خواهد ماند، باید توجه داشت مثلاً یک حدیث چه عظمتی میتواند داشته باشد. حتماً باید شاخه به شاخه جلو برویم چرا که هم ظرفیتها و منابع ما بی نهایت است و هم پرسشها و نیازهای عصر امروز بی نهایت است اما باید برای آسیبهای آن نیز برنامه داشته باشیم.
مدیر حوزههای علمیه در توصیههایی برای گرفتار نشدن به آسیبها و چالشها در تخصصی شدن علوم، تأکید کرد: نکته اول این است که باید به مناهج اصلی تحقیق در متون اسلامی اهتمام ورزیده شود؛ اصول فقه تنها برای فقه نیست بلکه در این موارد نیز کاربرد فراوانی دارد. لذا باید در آن نیز قوی بشویم؛ نکته بعدی این است که در مباحث کلامی و اعتقادی نیز باید استوار باشیم و در آن مناهج نیز قوی شویم.
وی ادامه داد: نکته بعدی این است که اطلاعات پایه را درست و قوی داشته باشیم؛ در عرصه تخصصی شدن علم سه مرحله وجود دارد، مرحله اول کارشناسی، مرحله دوم اجتهاد متجزی و مرحله سوم، اجتهاد مطلق است که در همه این سطوح می شود برنامه ریزی داشت. تقاضای من این است که شما در یک مجتمع عظیم برای هر سه سطح برنامه ریزی داشته باشید.
آیت الله اعرافی در بخش پایانی سخنان خود به تبیین سیره علمی و عملی مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی پرداخت و خاطرنشان کرد: ایشان دومین نسل از فقهای برآمده از مکتب قم بوده است و البته آن نگاه فراقمی را نیز داشتهاند و به دیدگاههای حوزه علمیه عراق و نجف نیز تسلط کافی داشتند. عمق و دقت همراه با روان و تسهیل در انتقال مطالب از دیگر ویژگی های مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) بود. ایشان از جامعیت خاصی برخوردار بودند و با این که یک فقیه بزرگ بودند اما بر منظومه علوم اسلامی نیز تسلط داشتند.
مدیر حوزه های علمیه افزود: مرحوم آیت الله العظمی فاضل لنکرانی(ره) روحی جهادی، انقلابی و فوق العاده بودند؛ رابطه با امام و تحمل مشقتها و تبعید، از امتیازات ایشان بود. ایشان مرجعی ولایی و بزرگ بودند و مجتمع فقهی ائمه اطهار(ع) از آثار و برکات ایشان است.
