کارشناس مسائل بین الملل گفت: پس از جنگ جهانی دوم و با تخریب و فروپاشی اقتصاد در آلمان، کشورهای انگلیس و آمریکا با ایجاد صندوقی، به آلمان ها وام دادند تا دولت آلمان به بازسازی و احیای خود بپردازد.
به گزارش جماران، « علی بیگدلی»، کارشناس مسائل بین الملل، درباره پیشینه تاریخی اینستکس به برنا گفت: پس از جنگ جهانی دوم، برلین به دلیل جنگ گسترده ای که در آن اتفاق افتاد کاملا تخریب شد. وقتی که هیتلر تسلیم شدن خود را اعلام کرد، سه الی چهار کشور مدعی شدند. روسیه از شرق و آمریکا و انگلستان از غرب که در نهایت فرانسه نیز به آنها پیوست. از بین این کشورها، فرانسه بیش از سایرین در پی دریافت غرامت از آلمان بود. در حالی آمریکا و انگلیس در پی این بودند که بازار آلمان را با سرمایه گذاری راه اندازی کنند و از طریق سرمایه هایی که به دست می آمد، غرامت از آلمان را جبران و دریافت کنند اما فرانسوی ها با این موضوع موافقت نکردند. در نهایت به این نتیجه رسیدند که آلمان چیزی ندارد که بخواهد فعالیت کند و اقتصاد خود را رونق دهد. بنابراین کشورهایی چون انگلیس، آمریکا و فرانسه صندوقی را تشکیل دادند که آن صندوق در لندن مستقر بود. در نهایت از طریق این صندوق به دولت آلمان وام دادند. زمانی که انگلیس از آلمان درخواست وثیقه کرد، آلمان ها اعلام کردند که وثیقه ما کار است و کار برای اولین بار در دنیای اقتصاد به عنوان وثیقه بازپرداخت بدهی و وام مطرح شد. در نهایت وام به دولت آلمان پرداخت و آلمان به قدرتمندترین اقتصاد تبدیل شد بنابراین چنین موردی در تاریخ وجود دارد.
وی در پاسخ به این سوال که نام این صندوق و هدف آن چه بود، بیان کرد: این صندوق با هدف رونق اقتصادی آلمان بود و نام این صندوق را به یاد نمی آورم.
علی بیگدلی در پاسخ به این سوال که آیا اینستکس که اروپایی ها به ایران پیشنهاد دادند با روشی که پس از جنگ جهانی دوم برای آلمان ها در پیش گرفته و اجرا شد، شباهت دارد یا خیر، تصریح کرد: ذات این دو روش با یکدیگر متفاوت است. کشورهای انگلیس و آمریکا به دنبال بازسازی آلمان و احیا کردن اقتصاد آن بودند تا از بازار ویران شده آلمان و با صدور سرمایه و کالا، به نوعی رونق اقتصادی خود را نیز تضمین کنند. بنابراین نوع این روش با روش اینستکس متفاوت است. نکته دیگر اینکه ایران با کشور معارض مواجه است در حالی که آلمان ها معارض نداشتند. در مورد ایران، اتحادیه اروپا، آمریکا را در تقابل با خود دارد که با اینستکس مخالف است از سوی دیگر اتحادیه اروپا در قبال راه اندازی سازوکار مالی اینستکس، سه پیشنهاد به ایران داده است که اگر این پیشنهاد ها اجرا نشود آنها این روش را به اجرا نمی گذارند.
وی افزود: سه شرط شامل این موارد است، یکی اینکه ایران فعالیت موشکی خود را کنترل کند، در منطقه دخالت نکند و همچنین در زمینه حقوق بشری. ایران نیز چون با اروپایی ها در این زمینه مخالف بوده اتحادیه اروپا اینستکس را متوقف کرده اما در نهایت این سازوکار راه اندازی خواهد شد. بنابراین با وجود تحریم هایی که علیه فعالیت های هسته ای ایران اعمال شده مجددا اینستکس و راه اندازی آن بیشتر مورد توجه قرار می گیرد چرا که اروپا شامل انگلیس، آلمان و فرانسه با این اقدام آمریکا مخالفت کرده اند و نگران این موضوع هستند که کل برجام از بین برود.
