واکنش بورس قطر به حمله اسرائیل نشان داد که حتی اقتصادهایی با پشتوانه انرژی قوی نیز در برابر شوکهای ژئوپلتیک آسیب پذیرند. هرچند افت شاخصها و سهام بانکی محسوس بود، اما بازار سرمایه توانست بخشی از فشارها را جذب و از سقوط سنگین جلوگیری کند. با این حال، تکرار تهدید اسرائیل به معنی ورود بورس قطر به مرحله ای از عدم قطعیت مضاعف است. اگر بحران به سرعت کنترل نشود، آثار اقتصادی آن فراتر از کاهشهای محدود اخیر خواهد رفت و ممکن است هم سرمایه گذاری خارجی و هم هزینه های صادرات انرژی قطر را به شکل جدی تحت تاثیر قرار دهد.
حمله اخیر اسرائیل به قطر نه تنها تبعات سیاسی و امنیتی به همراه داشت، بلکه بازار سرمایه این کشور را نیز تحت فشار قرار داد. بورس قطر که طی سالهای گذشته به عنوان یکی از پایدارترین بازارهای منطقه شناخته می شد، پس از این رویداد با افت شاخصها و کاهش ارزش سهام برخی شرکتهای بزرگ مواجه شد.
به گزارش جماران، بر اساس گزارشهای منتشرشده، شاخص اصلی بورس قطر (QE Index) پس از انتشار خبر حمله، حدود ۰٫۳ درصد کاهش را تجربه کرد. در همین حال، سهام بانکها بیشترین تاثیر منفی را داشتند. بهطور مشخص، ارزش سهامQatar National Bank (QNB) ، بزرگترین بانک این کشور، با افتی معادل ۰٫۵ درصد روبرو شد. افت در بخش بانکی معمولا بیانگر نگرانی فعالان اقتصادی از افزایش ریسک نقدینگی و خروج احتمالی سرمایه است.
شرکتهای فعال در بخش انرژی نیز با فشار فروش مواجه شدند، هرچند نوسانات در این بخش محدودتر از سایر صنایع بود. اهمیت قطر به عنوان یکی از اصلی ترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع (LNG) در جهان سبب شد افت قیمت سهام انرژی شدید نباشد.
همزمان با افت بازار قطر، بورسهای دیگر کشورهای خلیج فارس نیز تحت فشار قرار گرفتند. بازارهای مالی عربستان سعودی و امارات متحده عربی کاهش قابل توجهی ثبت کردند. این واکنشها نشان می دهد که سرمایه گذاران منطقه ای و بینالمللی، حمله اسرائیل به قطر را نشانه ای از افزایش ریسک ژئوپلتیک در کل منطقه تلقی کرده اند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند در کوتاه مدت، اثر این حمله بیشتر در قالب واکنش روانی بازارها دیده می شود. در واقع، افزایش سطح عدم قطعیت می تواند باعث تعویق در ورود سرمایه های جدید به قطر شود. سرمایه گذاران داخلی برای کاهش ریسک، به سمت نقد کردن داراییهای پرریسک تر حرکت کرده اند. افزایش هزینه بیمه در قراردادهای حمل ونقل و سرمایهگذاری بینالمللی برای قطر محتمل است. به نظر می رسد در صورت تداوم تنشها، احتمال خروج تدریجی سرمایه های خارجی، افزایش نرخ بهره به منظور جبران ریسک سیاسی، کند شدن اجرای پروژه های سرمایه گذاری مشترک، به ویژه در بخش انرژی های تجدیدپذیر و زیرساخت بسیار محتمل است.
در عین حال، وابستگی اروپا و آسیا به منابع گازی قطر به عنوان یک سپر حمایتی برای این کشور عمل می کند. تقاضای بالای جهانی برای LNG سبب شد بازار انرژی قطر افتی محدود را تجربه کند و همین موضوع از سقوط شدید بورس جلوگیری کرد.
با وجود واکنشهای اولیه بازار، نگرانیها زمانی بیشتر شد که اسرائیل پس از حمله نخست، تهدید خود را برای اقدامات احتمالی بعدی تکرار کرد. این تکرار تهدید، قطعا ریسک سیستماتیک را افزایش می دهد. سرمایه گذاران اکنون نه تنها با یک حادثه موردی، بلکه با احتمال وقوع حملات پی درپی روبرو هستند. این موضوع می تواند فشار فروش را در هفته های آینده تشدید کند. دولت قطر و شرکتهای بزرگ برای جذب سرمایه خارجی مجبور خواهند بود نرخ بهره یا سود بیشتری پیشنهاد دهند. علاوه بر اینها اعتبار مالی بین المللی و تاثیر بیمه انرژی و حمل و نقل دریایی نیز مسائلی بسیار قابل توجه هستند. در صورت تداوم تهدیدات، رتبه اعتباری قطر ممکن است در ارزیابیهای موسسات بینالمللی تحت فشار قرار گیرد و همچنین هزینه بیمه کشتی ها و خطوط انتقال انرژی قطر احتمالا افزایش خواهد یافت. این موضوع قیمت تمامشده صادرات را بالا میبرد.
واکنش بورس قطر به حمله اسرائیل نشان داد که حتی اقتصادهایی با پشتوانه انرژی قوی نیز در برابر شوکهای ژئوپلتیک آسیب پذیرند. هرچند افت شاخصها و سهام بانکی محسوس بود، اما بازار سرمایه توانست بخشی از فشارها را جذب و از سقوط سنگین جلوگیری کند. با این حال، تکرار تهدید اسرائیل به معنی ورود بورس قطر به مرحله ای از عدم قطعیت مضاعف است. اگر بحران به سرعت کنترل نشود، آثار اقتصادی آن فراتر از کاهشهای محدود اخیر خواهد رفت و ممکن است هم سرمایه گذاری خارجی و هم هزینه های صادرات انرژی قطر را به شکل جدی تحت تاثیر قرار دهد.
