عظیمی پور یک کارآفرین بود او از زاویه کارآفرینی مروری به کارنامه عالی نسب داشت او معتقد بود که عالی نسب بیش از هر چیزی بر توانمندی خود تاکید داشت و این که روش های جدید کارخانه داری آن مرحوم را تحلیل کرد.
به گزارش جماران، سیدعلیرضا عظیمی پور – کارآفرین و «نویسنده کتاب برآیند صفر» – در همایش بزرگداشت میرمصطفی عالی نسب – که در موسسه دین و اقتصاد برگزار می شد، گفت: می خواهم از نگاه یک بنگاه دار عملکرد مرحوم عالی نسب را بررسی کنم. بررسی مشاهیری از این دست کمک می کند که جامعه بر دوش این ها ارتفاع بگیرد و بتواند به سطوح کیفی بالاتر برسد و مسیر توسعه را در پیش بگیرد.
عالی نسب به دنبال توانمند سازی خود بود
او افزود: اولین چیزی که در عالی نسب به عنوان یک فعال اقتصادی در سیر تاریخی زندگی ایشان می بینیم توجه به توانمند سازی خودشان است. ایشان در جوانی حسابداری یاد می گیرند و در شرکت بازرگانی مدیریت مالی و حساب داری را انجام می دهند و به دلیل شرایط دوران جنگ جهانی دوم و ورود متفقین، خرید و فروش سهام کارخانه ها را در تبریز انجام می دهند و همزمان زبان انگلیسی را هم می آموزد. بعد تجارت و واردات ظروف چینی را انجام می دهند و در سال 1334 کارگاه تولید سماور را به صورت کارگاهی آغازمی کنند.
عظیمی پور گفت: در این مراحل می بینیم که عالی نسب مشغول توانمند سازی خود و انتخاب بین بازرگانی و تولید بودند و برخلاف کتاب های زردی که امروزه در حوزه کار آفرینی و موفقیت به خورد جوانان می دهند در زندگی مرحوم عالی نسب می بینیم که یک فعال اقتصادی باید روی توانمندسازی خود کار کند نه این که منتظر فرصت هایی برای ثروتمندی یک شبه باشد.
والور نتوانست ثابت کند که محصولات عالی نسب کپی است
او به ساخت کارخانه تولید وسایل نفت سوز و همچنین کارخانه کارتن سازی مرحوم عالی نسب اشاره کرد و گفت: شاید با مقیاس های امروزی دو کارخانه وسایل نفت سوز و کارتن سازی خیلی مقیاس بزرگی ندارد اما از جنبه های فناورانه بسیار مهم است ایشان شش اختراع دارند و به عنوان دانش فنی و شاهد این ادعا هم این است که در دعوای حقوقی با والور انگلیس برنده می شوند و کالای رقیب نمی تواند ثابت کند که این کپی بوده است.
زمانه عالی نسب پر تلاطم بود
این کارآفرین ادامه داد: مرحوم عالی نسب به اتکای ظرفیت های وجودی اش رشد کرد و انتخاب کرد که تجارت را کنار بگذارد و به سمت تولید حرکت کند. تا سال 1354 که کارتن سازی اش بعد از سقوط هواپیما و تخریب کامل، دوباره بازسازی شده است تمام این تلاش ها در زمانه ای است که ایران شرایط اقتصادی پر تلاطمی دارد؛ مثلا در همین سال ها ایران 15 نخست وزیر به خود دیده و تنها دو نخست وزیر استمرار فعالیت داشتند. این دوره خیلی مقطع پر تنشی از نظر ثبات سیاسی بوده است و برنامه های اقتصادی تحت تأثیر تلاطم های سیاسی قرار دارد از سوی دیگر در این دوران نفوذ شدید حزب توده را در تشکل های کارگری داشتیم و اینها فشارهایی به صاحبان کسب و کارها و تولید کننده ها و فعالان اقتصادی می آوردند.
نگاه متفاوت عالی نسب به کارگران و رفاه آنها
وی گفت: با این همه و در حالی که بنا بر آمارها و اطلاعات بزرگترین واحدهای صنعتی ما نساجی ها بودند مرحوم عالی نسب در این فضا دو بنگاه اقتصادی را تاسیس می کند و اینها تا امروز هم فعال هستند . ایشان در کارخانه های خود به آموزش کارگران اهمیت ویژه ای می داد حتی تسهیلات می داد تا فرزندان کارگران ادامه تحصیل بدهند. در کارخانه عالی نسب برای اولین بار در ایران به کارگران ناهار می دادند و اینها هیچ کدام در آن زمان مرسوم نبود.
عظیمی پور گفت: در عین حال مرحوم عالی نسب فردی بسیار استوار بود. او بعد از کودتای 28 مرداد کارخانه خود را تعطیل کرد و به همین دلیل هم مورد عتاب سرلشکر فضل الله زاهدی قرار گرفت. اما ایشان روی اصول خود پافشاری کرد.
هنوز همان چالش های عالی نسب در تولید را داریم
این کارآفرین با انتقاد از فضای اقتصادی کشور گفت: بعد از هفتاد هشتاد سال از زمانی که مرحوم عالی نسب کارخانه هایش را برپا کرده است، ما هنوز همان چالش ها را داریم که عالی نسب داشت و انگار هیچ حافظه تاریخی پشت سر ما نیست و تجربیات مهم خودمان هیچ اهمیتی ندارد و نگاهمان به ادبیات و انباشته دانایی غرب است. هنوز هم مدیری که منتخب مقام محلی است رییس کارخانه می شود و پاسخگوی سهامداران نیست. چون دوام و بقای مدیریتش را تابع نظر سهامداران نمی داند؛ همین است که می بینیم فردی از منشی گری یک مقام در یک شهرستان به ریاست واحد پتروشیمی می نشیند.
