'درختان ازنشانه های قدرت بی پایان آفریدگارتوانا و وسیله ای برای شناخت او به شمار می روند. با وجود این که امروزه ، اهمّیّت درختان ، بر کسی پوشیده نیست متاسّفانه ، این طراوت آفرینان حیات ، گاهی با رفتارهای غفلت آمیز آدمیان ، در معرض آسیب و نابودی قرار می گیرند که یقیناً این گونه رویکردها در تضادّ با آموزه های الهی و مغایر بایدهای عقلانی هستند.
خداوند متعال در قرآن کریم بارها ، نقش این آفریده ی خود را مورد اشاره وتوضیح قرار داده است . مثلا ، آن گاه که در آیه ی شصتم سوره نمل ، به بارش باران ، رویش باغ ها و سرانجام به ایجاد زندگی در درختان تاکید می شود ، باید دریافت ، بشر می تواند با اندیشیدنی ژرف در ماهیّت و اجزای درختان ، جلوه ای از قدرت خالق بی همتا را درک نماید.
درختان ، خاضعان پیشگاه احدیّت اند و این خضوع در آیه هایی از قرآن مجید تبیین گردیده به گونه ای که در آیه ی هیجدهم سوره ی مبارک » حجّ « و نیز آیه ی ششم سوره ی» الرّحمن«، درختان از جمله سجده کنندگان به درگاه خداوند معرّفی شده اند، پس می توان نتیجه گرفت درختان ، علاوه براین که مشمول بیان عمومی آیه ی نخست سوره التّغابن » یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ... «بوده و چون همه ی آنچه که در آسمان ها و زمین هستند تسبیح معبود متعال را به جا می آورند به طور اخصّ نیز از ساجدان حضرت سبحان به شمار می روند.
درنگاهی حتّی گذرا آشکار می شود پرداختن به درختان در لابه لای کلام الهی پیوستگی دارد و بی گمان ، این
استمرار ، نه از سر تصادف ، بلکه برخاسته از علم بی پایان دانای مطلق ودرراستای دست یابی به هدف متعالی تربیت انسان رخ داده اند .
قرآن کریم، در شرح زندگانی برخی پیامبران از جمله داستان اخراج حضرت آدم از بهشت به خاطر نزدیک شدن او و همسرش به « شجره ی ممنوعه » و تناول نمودن از میوه ی آن درخت ویا در داستان یونس (ع) در سوره ی صافّات که متعاقب بیرون آمدن از شکم ماهی ، خداوند ، درختی بر سر راه او رویاند ( تا در سایه ی آن آرامش یابد و از میوه‌اش بخورد ) ، به نقش و رسالت درختان هم اشاراتی دارد امّا شاید داستان مریم ، وقتی که پس از به دنیا آوردن عیسی (ع) ، از قومش دور شد و در بیابان در کنار درخت خرمایی فرود آمد و خداوند به او فرمود : »وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا..« ، معروفیّت بیش تری داشته باشد.
نکته ی ارزشمندتر ، نقش درخت در جریان بعثت موسی (ع) است که به موجب آیه ی سی ام سوره ی مبارک قصص ، » ... مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ یَا مُوسَی إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ « از درخت ، ندا داده شد که ای موسی همانا من پروردگار جهانیان هستم و به این گونه ، توانای ازلی و ابدی از پس درختی با بنده اش سخن راند.
مانستگی درختان در برخی آیه های قرآن برای فهماندن مفاهیم معنوی هم درخور تدبّرند. دراین خصوص می توان آیه ی شصتم سوره ی اسراء را دلیل آورد که از مفهوم آن می شود درک کرد خداوند ، گروهی از آدمیان را به لحاظ کارهای ناشایست شان به درختی که مورد لعنت الهی قرار دارد تشبیه فرموده ویا درآیه ی بیست و چهارم سوره ی ابراهیم (ع ) » ... کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاءِ « ، گفتار و اعتقاد پاکیزه ( کلمه ی طیّبه ) را به درختی پاک مانند نموده که ریشه‌اش استوار و شاخه اش آسمان را فراگرفته است.
نباید فراموش کرد طبق تعلیمات کتاب هدایت ، هم بهشت و هم جهنّم ، درختانی دارند و ساکنان بهشت ودوزخ از میوه های آنان برخوردار خواهند شد و این از سوره هایی مانند انسان ، الرّحمن ، صافّات و الدّخان قابل دریافت است.
توجّه به درختان در ادب دیرپای فارسی نیز پیشینه دارد و شاعران دانای این سرزمین ، به انحای مختلف به این موضوع پرداخته اند و این بیت زیبای گلستان آفرین ادب فارسی ، سعدی شیرازی در چکامه ی 296 غزلیّاتش
برگ درختان سبز در نظر هوشیار/ هر ورقش دفتری است معرفت کردگار را که به رغم سپری شدن قرن ها ،همچنان به عنوان ضرب المثلی اثرگذار برسرزبان هاست می توان یکی از مصادیق این ادّعا دانست ، بنابراین با رعایت حوصله ی خوانندگان گرامی و به مثابه ی نمی از یمی به همین بیت پرمعنا به عنوان شاهدی وافی ، بسنده می کنم. امید که قدرشناسی وصیانت از نعمات الهی واز جمله درختان ، به فرهنگی نهادینه در جامعه تبدیل شود'.
انتشار: سیفعلی موسی زاده
اخبار ایرنا اردبیل را در تلگرام به ادرس @irnaardebil دنبال کنید
6016
انتهای پیام خداوند متعال در قرآن کریم بارها ، نقش این آفریده ی خود را مورد اشاره وتوضیح قرار داده است . مثلا ، آن گاه که در آیه ی شصتم سوره نمل ، به بارش باران ، رویش باغ ها و سرانجام به ایجاد زندگی در درختان تاکید می شود ، باید دریافت ، بشر می تواند با اندیشیدنی ژرف در ماهیّت و اجزای درختان ، جلوه ای از قدرت خالق بی همتا را درک نماید.
درختان ، خاضعان پیشگاه احدیّت اند و این خضوع در آیه هایی از قرآن مجید تبیین گردیده به گونه ای که در آیه ی هیجدهم سوره ی مبارک » حجّ « و نیز آیه ی ششم سوره ی» الرّحمن«، درختان از جمله سجده کنندگان به درگاه خداوند معرّفی شده اند، پس می توان نتیجه گرفت درختان ، علاوه براین که مشمول بیان عمومی آیه ی نخست سوره التّغابن » یُسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ... «بوده و چون همه ی آنچه که در آسمان ها و زمین هستند تسبیح معبود متعال را به جا می آورند به طور اخصّ نیز از ساجدان حضرت سبحان به شمار می روند.
درنگاهی حتّی گذرا آشکار می شود پرداختن به درختان در لابه لای کلام الهی پیوستگی دارد و بی گمان ، این
استمرار ، نه از سر تصادف ، بلکه برخاسته از علم بی پایان دانای مطلق ودرراستای دست یابی به هدف متعالی تربیت انسان رخ داده اند .
قرآن کریم، در شرح زندگانی برخی پیامبران از جمله داستان اخراج حضرت آدم از بهشت به خاطر نزدیک شدن او و همسرش به « شجره ی ممنوعه » و تناول نمودن از میوه ی آن درخت ویا در داستان یونس (ع) در سوره ی صافّات که متعاقب بیرون آمدن از شکم ماهی ، خداوند ، درختی بر سر راه او رویاند ( تا در سایه ی آن آرامش یابد و از میوه‌اش بخورد ) ، به نقش و رسالت درختان هم اشاراتی دارد امّا شاید داستان مریم ، وقتی که پس از به دنیا آوردن عیسی (ع) ، از قومش دور شد و در بیابان در کنار درخت خرمایی فرود آمد و خداوند به او فرمود : »وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَةِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا جَنِیًّا..« ، معروفیّت بیش تری داشته باشد.
نکته ی ارزشمندتر ، نقش درخت در جریان بعثت موسی (ع) است که به موجب آیه ی سی ام سوره ی مبارک قصص ، » ... مِنَ الشَّجَرَةِ أَنْ یَا مُوسَی إِنِّی أَنَا اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِینَ « از درخت ، ندا داده شد که ای موسی همانا من پروردگار جهانیان هستم و به این گونه ، توانای ازلی و ابدی از پس درختی با بنده اش سخن راند.
مانستگی درختان در برخی آیه های قرآن برای فهماندن مفاهیم معنوی هم درخور تدبّرند. دراین خصوص می توان آیه ی شصتم سوره ی اسراء را دلیل آورد که از مفهوم آن می شود درک کرد خداوند ، گروهی از آدمیان را به لحاظ کارهای ناشایست شان به درختی که مورد لعنت الهی قرار دارد تشبیه فرموده ویا درآیه ی بیست و چهارم سوره ی ابراهیم (ع ) » ... کَلِمَةً طَیِّبَةً کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَفَرْعُهَا فِی السَّمَاءِ « ، گفتار و اعتقاد پاکیزه ( کلمه ی طیّبه ) را به درختی پاک مانند نموده که ریشه‌اش استوار و شاخه اش آسمان را فراگرفته است.
نباید فراموش کرد طبق تعلیمات کتاب هدایت ، هم بهشت و هم جهنّم ، درختانی دارند و ساکنان بهشت ودوزخ از میوه های آنان برخوردار خواهند شد و این از سوره هایی مانند انسان ، الرّحمن ، صافّات و الدّخان قابل دریافت است.
توجّه به درختان در ادب دیرپای فارسی نیز پیشینه دارد و شاعران دانای این سرزمین ، به انحای مختلف به این موضوع پرداخته اند و این بیت زیبای گلستان آفرین ادب فارسی ، سعدی شیرازی در چکامه ی 296 غزلیّاتش
برگ درختان سبز در نظر هوشیار/ هر ورقش دفتری است معرفت کردگار را که به رغم سپری شدن قرن ها ،همچنان به عنوان ضرب المثلی اثرگذار برسرزبان هاست می توان یکی از مصادیق این ادّعا دانست ، بنابراین با رعایت حوصله ی خوانندگان گرامی و به مثابه ی نمی از یمی به همین بیت پرمعنا به عنوان شاهدی وافی ، بسنده می کنم. امید که قدرشناسی وصیانت از نعمات الهی واز جمله درختان ، به فرهنگی نهادینه در جامعه تبدیل شود'.
انتشار: سیفعلی موسی زاده
اخبار ایرنا اردبیل را در تلگرام به ادرس @irnaardebil دنبال کنید
6016
کپی شد
