اگرچه وجود این گفتمان مبتنی بر ساختار اجتماعی و فرهنگی در مواردی مشارکت انتخاباتی مردم در پای صندوق رای را افزایش داده‌است اما از یک‌سو می‌تواند انتخاب نامزد اصلح را در هاله‌ای از ابهام قرار دهد و موجب تنزل جایگاه نمایندگی مجلس شود و از سوی دیگر به دستاویز تبلیغات انتخاباتی نامزدها تبدیل گردد و در تداوم آن نقش ایفا کند.
وجود همین گفتمان گاهی به سوژه اختلاف‌افکنی و فعالیت‌های رسانه‌ای معاندان در خارج از کشور تبدیل می‌شود و دشمنان به صورت آشکار برای موج‌سواری از طریق دامن‌زدن به آن در آستانه انتخابات در تلاش هستند تا جایی که برخی از مسوولان حفظ وحدت در آستانه انتخابات را همواره گوشزد می‌کنند.
فرمانده سپاه شهدا: بستر آرامش نباید توسط اغیار دوست‌نما خدشه‌دار شود
فرمانده سپاه شهدای آذربایجان‌غربی با تاکید بر اینکه امروزه هم سنی افراطی وهابی و هم شیعه لندنی انگلیسی در سطح دنیا وجود دارد، به مردم و نامزدهای انتخابات پیش‌رو توصیه کرده‌است که نگذارند این موریانه‌ها پایه‌های وحدت را در سطح استان نشانه بگیرند.
سردار سرتیپ دوم پاسدار حبیب شهسواری با واقف بودن نسبت به تاثیر گفتمان عشیره‌ای، ورود به بحث قومیت را خط قرمز مردم و نامزدها عنوان می‌کند و معتقد است که این بستر آرامشی که با آغشته‌شدن خون شیعه و سنی در سطح استان به دست‌آمده نباید توسط اغیار دوست‌نما خدشه‌دار شود.
عضو هیات علمی دانشگاه: ارتقای سطح آگاهی سیاسی و توجه به حقوق اقوام می‌تواند انتخاب عشیره‌ای را کم‌رنگ کند
یک جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه نیز با تاکید بر اینکه ارتقای سطح آگاهی سیاسی موجب هدفمندتر شدن انتخاب می‌شود، بیان کرد: آگاهی ناقصی که می‌تواند به گفتمان عشیره‌ای دامن بزند، از نخبگان سیاسی جامعه نشات می‌گیرد و آنان خواسته یا ناخواسته در بازتولید «آگاهی‌ناقص» نقش ایفا می‌کنند؛ خارجی‌ها نیز در برخی موارد این آگاهی ناقص را به نفع اغراض خود پمپاژ می‌نمایند.
حسین هنرور با اشاره به اینکه دسترسی بیشتر به امکانات موجب کاهش مسایل قومیتی می‌شود، مصداقی ذکر کرد و افزود: تنوع قومیتی در تهران بیشتر از سایر شهرهای کشور است اما دسترسی بالای مردم پایتخت به امکانات موجب شده تا سطح آگاهی مردم نیز ارتقا یابد و مسایل قومیتی رنگ ببازد.
وی اظهار داشت: تحقق حقوق فرهنگی اقوام به عنوان بخشی از حقوق شهروندی مردم آذربایجان‌غربی هم می‌تواند در کمرنگ‌تر شدن گفتمان عشیره‌ای موثر باشد و در این خصوص باید اجرای دقیق‌تر قانون اساسی در دستور کار قرار گیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه اضافه کرد: بر اساس نظریه‌های جامعه‌شناسی سیاسی، طبقه متوسط جامعه هرچقدر بزرگتر باشد، انتخاب اصلح‌تر و انتخابات هدفمندتر خواهد بود اما به نظر می‌رسد طبقه متوسط در آذربایجان‌غربی چندان بزرگ نیست.
وی با تاکید بر اینکه قشر فقیر جامعه بیشتر تحت تاثیر گفتمان عشیره‌ای قرار می‌گیرد، اضافه کرد: تا زمانی که مردم نیازهای مادی دارند، نمی‌توان با آنان در مورد نیازهای فرامادی همچون حقوق فرهنگی اقوام گفت‌وگو کرد و به نتیجه رسید؛ انتخاب عشیره‌ای در حقیقت واکنش نسبت به ساختار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است.
«هنرور» به تاثیر منفی انتخاب عشیره‌ای در انتخابات نیز اشاره و اضافه کرد: این انتخاب با دموکراسی و راهیابی نامزد اصلح به مجلس در تضاد است و موجب می‌شود تا قومیت بر سایر ویژگی‌های نامزدها، ارجحیت داشته باشد.
عضو مجلس خبرگان: روحانیان باید مردم را به انتخاب از روی آگاهی و شعور سوق دهند
آیت‌الله شیخ جواد مجتهد شبستری، نماینده مردم آذربایجان‌غربی در مجلس خبرگان رهبری معتقد است که جامعه روحانیت با توجه به جایگاهی که در بین مردم دارد باید رای‌دهندگان را به سمت انتخاب اصلح سوق دهد و راهنمایی‌های آنان باعث خواهد شد تا مردم از روی آگاهی و شعور دست به انتخاب بزنند و افراد متعهد و پایبند به انقلاب و دین را راهی مجلس کنند.
ستاد حوزه و دانشگاه: مردم باید در سایه آگاهی‌بخشی فرهیختگان و رسانه‌ها به این باور برسند که «تنها افراد نخبه و دیندار باید به مجلس راه یابند»
استاد حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های آذربایجان‌غربی نیز معتقد است که مردم باید از عوام‌زدگی دور نگه داشته شوند و در سایه آگاهی‌بخشی فرهیختگان و رهبران فکری جامعه به این باور برسند که «تنها افراد نخبه و دیندار باید به مجلس راه یابند».
حجت‌الاسلام محمد خلیل‌پور ادامه داد: این باور باعث می‌شود تا مردم فریب تبلیغات پر زرق‌وبرق نامزدها را نخوردند و خود به دنبال انتخاب نامزد اصلح باشند.
وی صرف هزینه‌های هنگفت برای تبلیغات انتخاباتی را مورد انتقاد قرار داد و بیان کرد: چه بسا به دلیل وجود «آگاهی‌ناقص» در بین مردم، چهره‌های متعهد و توانمند که شاید چندان توان مالی بالا هم ندارند، از گردونه رقابت انتخاباتی خارج شوند و عرصه را برای نامزدهای غیراصلح خالی کنند که نتیجه آن تنزل جایگاه نمایندگی خواهد بود.
امام جمعه پیرانشهر: معیار انتخاب نباید داشتن نسبت سببی یا نسبی با نامزد انتخابات مجلس باشد
امام جمعه پیرانشهر هم گفت: مردم باید نامزد دلسوز نظام و واقف به وظایف مجلس را انتخاب کنند و معیار انتخاب آنان نباید داشتن نسبت سببی یا نسبی با نامزد انتخابات مجلس باشد زیرا انتخاب اصلح و مبتنی بر شعور و آگاهی موجب سربلندی کشور می‌شود و راهگشاست.
امام راحل: اگر اصلح را برای مجلس انتخاب کردید، کاری اسلامی می‌کنید
معمار کبیر انقلاب نیز در خصوص انتخاب اصلح فرموده‌اند: انتخاب اصلح برای مسلمانان یعنی انتخاب فردی که تعهد به اسلام و حیثیت آن داشته باشد و همه چیز را بفهمد چون در مجلس، اسلام تنها کافی نیست بلکه باید مسلمانی باشد که احتیاجات مملکت را بشناسد و سیاست را بفهمد و مطلع به مصالح و مفاسد کشور باشد؛ ممکن است به شما و گروه شما هم مربوط نباشد اگر اصلح را انتخاب کردید، کاری اسلامی می‌کنید و این یک محکی است برای خودتان که تشخیص بدهید انتخاب برای اسلام است یا برای صلاح خودتان.
کسانی را که انتخاب می‌کنید باید مسایل را تشخیص دهند، نه از افرادی باشند که اگر روس یا آمریکا یا قدرت دیگری تشری زد بترسند؛ باید بایستند و مقابله کنند.
امام راحل همچنین می‌فرماید: توجه داشته باشند رییس‌جمهوری و وکلای مجلس از طبقه‌ای باشند که محرومیت و مظلومیت مستضعفان و محرومان جامعه را لمس کنند و در فکر رفاه آنان باشند نه از سرمایه‌داران و زمین‌خواران و صدرنشینان مرفه و غرق در لذات و شهوات که تلخی محرومیت و رنج گرسنگان و پابرهنگان را نمی‌توانند بفهمند.
وی ادامه می‌دهد: در هر حال مردم در سایه بصیرت، درایت و تحقیق، کاندیداها را شناسایی کرده و به سوابق و روحیه و خصوصیت دینی و سیاسی نامزدهای انتخاباتی توجه نمایند. مردم شجاع ایران با دقت تمام به نمایندگانی رای دهند که متعبد به اسلام و وفادار به مردم باشند و در خدمت به آنان احساس مسوولیت کنند و طعم تلخ فقر را چشیده باشند.
به گزارش ایرنا افراد مطلع و صاحب نفوذ در جامعه باید ضمن درک تاثیر منفی «رای قبیله‌ای» اطرافیان خود را از این شیوه انتخاب برحذر دارند و نگاهی کلان به مجلس پیش‌رو داشته باشند.
