هدف اصلی انجام پژوهش تولید علم و ارایه راهکار اجرایی برای حل مسایل نهادها و دستگاه های مختلف دولتی و خصوصی است؛ بنابراین ضروری است که دولت ها به عنوان برنامه ریزان کلان، زیرساخت های پژوهش را در کشور به طور دقیق طراحی، مدیریت و ارزیابی کنند.
دستیابی به آگاهی و شناخت، از محور‌ها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و توسعه در جامعه است زیرا کسب دانایی به وسیله دولت، نهادها و مردم درباره یک پدیده یا رویداد بر تصمیم گیری های خرد و کلان اجتماع اثرگذار خواهد بود.
حال اگر این دانایی ها بر پایه پژوهش های علمی و کارآمد صورت بگیرد، اطلاعات دقیق و درستی به مخاطب ارسال می شود و او می تواند اقدام های عملی خویش را با نگاهی روشن به آن پدیده به انجام رساند.
پژوهش هایی که در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی اجام می شود، باید بر پایه دانش پژوهشگران متخصص حاصل شود که از منابع اطلاعاتی بهره کافی می برند و روش های علمی را برای ارایه راهکار برای حل مسایل مختلف جامعه به کار می گیرند.
خبرگزاری ایرنا مرکز تبریز با رویکرد تحلیل مشکلات پژوهش در دانشگاه ها وبه مناسبت هفته پژوهش، میزبان میزگردی با حضور معاون پژوهشی، مدیر مرکز رشد و فناوری دانشگاه و رییس دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی دانشگاه تبریز بود تا به ریشه یابی مشکلات مبتلابه این حوزه راهبردی به عنوان موتور محرکه توسعه جامعه بپردازد.
**پژوهش ضرورت زندگی بهتر است
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز در مورد وضعیت فعلی پژوهش در دانشگاه ها گفت: زمانی علم و دانش به این خاطر بود که ما بتوانیم یکسری مطالب را یادداشت کرده و آنها را منتقل کنیم و یکسری مطالب را نیز نگه داریم؛ و آموزش ها بیشتر در این راستا بود تا اینکه به جایی رسیدیم که در کنار آموزش یکسری کارهای تحقیقاتی را منتشر کنیم تا همراه با دیگران این کار را انجام دهیم.
دکتر اصغر عسگری اظهار داشت: البته قبل از اینکه وارد این مرحله بشویم اگر به تاریخ رجوع کنیم ملاحظه می کنیم که دانشمندان خیلی بزرگی وجود داشت که آنها تکرار نمی شوند؛ انیشتین، ماکس ول، هایزنبرگ ها خیلی سخت به وجود می آیند، و علت آن هم این نیست که افراد جامعه کم هوش تر شده اند بلکه بخاطر وجود آی تی و شبکه های ارتباط جمعی دانسته هایمان بلافاصله منتشر می شود و باعث می شود که افراد هم وزن پیش بروند، اما در آن زمان چنین ارتباطی نبود و فقط عده معدودی از آخرین دستاورد علمی خبر داشتند.
وی افزود: به تدریج به نسلی رسیدیم که ضمن اینکه آموزش در دانشگاه وجود دارد، در کنار آن پژوهش هم وجود دارد؛ پژوهش صرفا برای بهتر کردن زندگی است و اگر پژوهشی زندگی را بهتر نکند آن پزوهش مفید نخواهد بود.
عسگری با بیان اینکه زندگی بهتر فقط خور و خواب نیست، گفت: زندگی بهتر در زمینه فنی، روانشناسی، ارتباط بهتر، آرامش بهتر باشد، که به آن پژوهش در کلاس جهانی گفته می شود.
وی وظیفه سوم پژوهش را تحت عنوان نوآوری نام برد و افزود: نوآوری یعنی اختراعی که بتواند وارد صنعت بشود و به زبان ساده تر یعنی دانشگاه باید با صنعت ارتباط داشته و تبادل دانش بین این دو باشد تا صنعت موجود را با نوآوری متحول کرده و آن نیز منجر به تحول اقتصاد بشود.
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز اظهار داشت: ما الان به مقطعی رسیده ایم که پژوهش باید هر سه مشخصه آموزش مهارت، مهارت همراه پژوهش و آموزش مهارت، پژوهش برای زندگی بهتر و نواوری برای رشد بهتر را توام داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر ما به دانشگاه های خودمان نگاه کنیم واقعیت این است که در برخی ها نقص داریم؛ آموزش ما خوب و قابل قبول است چرا که کسانی که در دانشگاه تبریز آموزش می بینند به احتی می توانند از دانشگاه های معتبر خارجی بورس تحصیلی بگیرند و حتی فارغ التحصیلان دانشگاه تبریز به حدی است که در شرکت های معتبر خارجی نیز مشغول به کار می شوند.
عسگری با بیان اینکه در امر پژوهش برای زندگی بهتر خود پژوهش مطلوب بوده و به اهداف سند 1404 دست یافته ایم، گفت: اما پژوهشی که برای زندگی بهتر باشد اگر آن را تحلیل کنیم نقص مان اساسی است که فقط 30 درصد آن بر عهده دانشگاه است و بقیه خارج از دانشگاه است؛ چون پژوهش برای زندگی بهتر حتما باید تقاضا محور باشد و امکانات درخور آن پژوهش باید در جامعه فراهم باشد و صنعت ما باید قابلیت تقاضا را داشته باشد.
وی علت عملیاتی نشدن پژوهش ها را خارج از دانشگاه دانست و افزود: در کشور ما هزینه ای که شرکت ها و صنایع برای تحقیق و توسعه می پردازند 50 برابر کمتر از دنیاست و فقط 10درصد صنایع ما با دانشگاه ارتباط دارند که این باعث می شود ما نتوانیم امکانات در کلاس جهانی را بخریم و پژوهش هم به تبع آن عقب می ماند.
رییس دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز با بیان اینکه پژوهش هایی که در دهه های گذشته انجام می شد جهت ارضای باطن و علم برای علم بود،اظهار داشت: یک عده انسان های فاضلی می خواستند به حقایقی برسند که خیلی هم ارزشمند و عمیق بود، دو دهه است که پژوهش های کاربردی در جامعه رایج شده است که روند تدریجی دارد و احساس می کنم که در دانشگاه ما هم پژوهش ها کاربردی است و به سمت پژوهش های مساله محور حرکت می کنیم.
دکتر رجب ایزدی افزود: در مورد علوم انسانی تعداد پژوهش ها زیاد شده است چرا که کمیت خود به کیفیت هم بدل می شود که مربوط به توسعه کمی دانشگاه ست، البته توسعه کمی خود آفت هم است اما توسعه متعادل و رشته های جدید بین رشته ای و گسترش تحصیلات تکمیلی منجر به افزایش هیات علمی دانشگاه و به بتع آن افزایش پژوهش ها شده است.
وی گفت: 10 سال پیش حدود 450 هیات علمی در دانشگاه تبریز وجود داشت که الان به 800 نفر افزایش یافته است که خود به خود منجر به افزایش پژوهش هم شده است، ما در علوم انسانی چه در قالب پایان نامه ها و چه طرح های درون دانشگاهی و یا سفارش موسسات به پژوهش های کاربردی نیز روی آورده ایم.
ایزدی اظهار داشت: واقعیت این است که در حوزه علوم انسانی دو مشکل عمده وجود دارد یکی، تحقیقات مان هنوز کاملا مساله محور نشده است و فاصله زیادی داریم، و در تعریف مساله هم یکی نیاز جامعه و مشکل اجتماعی است که بخواهیم آن را حل کنیم، که هنوز در علوم انسانی به نحو احسن کاربردی نشده است.
وی مساله دوم را بحث تحقیقات نظری دانست و افزود: مساله علمی از آسمان نمی آید و در اطراف مان است که باید دانشجو آن را درک کرده و به سمت حل آن برود؛ باید فغرهنگ سازی کنیم که افرادی که وارد حوزه پژوهش می شوند با علم به معنای علمی و محض آن آشنا باشند.
ایزدی با تاکید بر فرهنگ سازی پژوهش مساله محور و الزام دانشجویان با توجه به مسایل پیرامونی گفت: ما به علوم انسانی از این دیدگاه که می تواند به صنعت و اقتصاد کمک کند نگاه نکرده ایم، علوم انسانی در تولید و مصرف، رنگ کالا و حتی کارگرانی که مشغول صنعت هستند و روحیات آنها و افزایش بهره وری می تواند موثر باشد.
وی با بیان اینکه علوم انسانی در شاداب بودن جامعه و کیفیت تولیدات می تواند نقش موثری داشته باشد، اظهار داشت: هنوز ما به استفاده صنعت از علوم انسانی در جامعه وارد نشده ایم.
رییس دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی گفت: در علوم انسانی یک بحث بنیادی وجود دارد که تنها مشکل جامعه ما نبوده بلکه جهانی است و آینکه در حوزه های فنی و تکنولوژی دیگران نمی توانند ادعایی کنند چون این حوزه ظریف بوده و صحت و سقم آنها خیلی زود آشکار می شود ولی در حوزه های علوم انسانی همه ادعا دارند ، چون اکثر تحقیقاتی که برای موسسات انجام می شود فقط در قفسه ها می ماند و در تصمیم گیری ها زیاد دخالت داده نمی شوند.
مدیر مرکز رشد و نوآوری دانشگاه تبریز نسل اول دانشگاه را آموزش محور، نسل دوم را آموزش همراه با پژوهش و نسل سوم را کارآفرین توصیف کرد و گفت: ما الان در نسل دوم هستیم و در نسل دوم هم به سمت پژوهش حرکت می کنیم و مساله ما این است که عرضه کننده طرح پژوهشی و تقاضا کننده هدف اش حرکت به سمت نسل سوم نیست.
دکتر مینا زلفی لیقوان با بیان اینکه در دانشگاه های ما هدف پژوهشگر یا گرفتن مدرک است و یا ارتقاست، اظهار داشت: هدف پژوهش باید مشخص بوده و پژوهشگر باید بتواند مشکل جامعه را حل کند که اگر به این هدف دست یابیم به سمت دانشگاه نسل سوم حرکت می کنیم که هم مشکل بیکاری و اقتصادی جامعه حل می شود.
وی نسل چهارم دانشگاه ها را نسل پیشرفته دانست و گفت: در نسل چهارم هم علم و هم مهارت را آموزش داده و کارآفرینی نیز می کنیم و هدف این نسل فقط حل مشکل جامعه و ارایه راه حل برای مسایل جامعه است که امیدواریم در نسل چهارم بتوانیم مشکل جامعه را حل کنیم.
**عارضه مدرک گرایی و کیفیت پایین پایان نامه
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز در مورد کیفیت پایین پایین نامه ها اظهار داشت: بیشتر این مسایل شاید درست است ولی به این نکته هم توجه کنیم که عوامل چندی از قبل افزایش دانشگاه ها و عارضه مدرک گرایی نیز در این امر دخیل است. به جای اینکه همه کارشناس یک کار باشند مدرک کارشناسی گرفتند؛ علت آن هم ریشه در استخدام های دولتی و ارزش گذاری به مدرک در برهه ای بود.
ما در سازمان ها به مدرک بیشتر بها می دهیم تا کارآیی، من اگر شرکت خصوصی داشته باشم در استخدام ها حتما به کارایی و توانایی فرد نگاه می کنم نه مدرک وی، اما در سازمان های دولتی این کار انجام نمی شود.حس مدرک گرایی تا جایی رفت که فردی حتی با داشتن بالاترین پست و بدون نیاز به فکر گرفتن مدرک دکتری است.
وی با بیان اینکه تعداد زیاد پایان نامه ها دلیل بر پایین بودن کیفیت نیست، افزود: پایان نامه های خوب است که در قفسه نماند؛ ما اساتیدی داریم که اگر دانشجو کار نکند اجازه دفاع به آن نمی دهند؛ پیایان نامه هایی در دانشگاه تبریز داریم که از روی آن مقاله نوشته و در بهترین دانشگاه خارجی پذیرش می گیرند.
عسگری با بیان اینکه اگر من استاد به کیفیت پایان نامه دقت نکنم،بطور قطع مشابه آن را همه کار خواهند کرد، گفت: سیستم آموزشی درست این است که دانشجو هر هفته باید به استاد گزارش بدهد، حتی اگر پایان نامه را از بیرون هم خریده باشد باید بتواند هر هفته روند آن را گزارش بدهد.
وی با بیان اینکه قاطعانه می گویم که در دانشگاه تبریز خیلی به ندرت این موارد رخ می دهد، اظهار داشت: شاید در جاهای مختلف این امر رخ بدهد که علت اش نبود نظارت و عدم دیدار هفتگی استاد و دانشجو است؛ در دانشگاه تبریز اساتید بیش از سه دانشجوی ارشد نمی توانند بردارند ولی اگر در دانشگاهی استادی 50 دانشجو بردارد، بطور قطع نمی تواند کنترل کند.
رییس دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه تبریز اظهار داشت: در دانشگاه تبریز پایان نامه هایی که سرقت بشوند خیلی خیلی کم است البته شاید مواردی باشد که دانشجو زیاد اقتباس بکند و یا موضوع مشابه باشد، اما انگیزه افراد هم مهم است.
ایزدی در مورد کیفیت پایان نامه ها شخصیت دانشجو و پرکار بودن استاد را دخیل دانست و گفت: حتی در پردیس دانشگاه هم که دانشجو ها آسان پذیرش می شوند، دانشجو باید روی مسایل باید سلسله محور و ابتکاری کار کند که با این کار خود به خود جلوی کپی گرفته می شود.
وی افزود: در مواردی که موفق شدیم همراه با دانشجو روی مساله ابتکاری کار کنیم هم دانشجو و هم استاد حظ کرده اند و هم اینکه پایان نامه هم تازگی و طراوت داشته است.
استاد علوم سیاسی با بیان اینکه در عارضه پایان نامه ها باید دانشگاه ها و رشته ها را یکسان در نظر نگیریم، اظهار داشت: سعی کنیم نسبت استاد به دانشجو حفظ شود؛ در برخی مقاطع دانشجوی زیادی پذیرش شده و دانشجو معطل مانده است.
ایزدی با تاکید بر اینکه هر استاد باید به نسبت استاندارد پایان نامه بپذیرد،گفت: اساتید ما اگر کارشان محدود باشد خیلی قاطع روی پایان نامه کار می کنند؛ اخیرا دانشگاه تبریز اقدام به پذیرش دانشجو نسبت به هیات علمی کرده است.
وی با راشاره به جمله دیوید استون «سیاست توزیع اقتدارآمیز ارزشهاست»، افزود: مقاطعی در کشور بحث علمی و دانشگاهی را در راستای سیاست توزیعی وارد کردیم، در صورتی که اگر بخواهیم دانشگاه نتیجه داده و کاربردی باشد باید دانشگاه را در مسیر سیاست توزیع ارزش ها قرار ندهیم.
ایزدی با بیان اینکه در علوم دقیق اگر اشتباه کنیم بلافاصه مشخص می شود، اظهار داشت: اما در علوم انسانی اشتباهات بعد از 30 یا 40 سال مشخص می شود که در پذیرش دانشجو به خصوص در مقطع ارشد و دکتری باید قدری سفت و سخت باشیم.
مدیر مرکز رشد و فناوری دانشگاه تبریز در مورد پایان نامه های بی کیفیت گفت: پژوهش ها باید بازار محور باشند، بطور قطع اگر در تدوین پایان نامه ها تکلیف مان هدفمند باشد، نتیجه نیز هدفمند خواهد بود.
زلفی لیقوان، دلیل کیفیت پایین پایان نامه ها را افزایش تب مدرک گرایی در جامعه دانست و افزود: یک دلیل مدرک گرایی مشکلات فرهنگی و تربیتی خانواده هاست، در خانواده از روز اول کودک را طوری تربیت می کنیم که به معدل بالا و نمرات خوب جایزه می دهیم بدون اینکه به بعد فرهنگی دانش آموز توجه کافی بکنیم.
وی اظهار داشت: هنگام قبولی در دانشگاه چنان جشن های مفصلی می گیریم که دانش آموز فکر می کند دنیا را فتح کرده است اما به این فکر نمی کند که در بعد فرهنگی . علم آموزی تلاش کند و پایان نامه را هر طور فراهم کند مهم نیست.
زلفی لیقوان فردگرایی را عارضه فرهنگی دانست و گفت: فردگرایی دانشجویان در دانشگاه یک عارضه است، دانشجویانی وارد می شوند که هم در خانواده و هم در جامعه به فردگرایی تشویق شده اند.
**ازدیاد دانشگاه بسته به نیاز هر منطقه ایجاد شود
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز در مورد ازدیاد دانشگاه ها و عوارض آن اظهار داشت: در کشور ما ازدیاد دانشگاه ها از آنجا ناشی شد که نماینده هر شهر خواستار ایجاد شعبه ای از دانشگاه در شهر خود شد و وجود دانشگاه را به منزله توسعه یافتگی تعریف کردند.
عسگری با تاکید بر جامع بودن دانشگاه ها گفت: دانشگاه باید بسته به نیاز هر منطقه ایجاد شود ،متاسفانه در مقطعی دانشگاه آزاد هرجایی افتتاح شد و بعد وزارت علوم واحدهای پیام نور را بدون حضور استاد و آموزش از راه دور گسترش دادند که به دنبال آن به خاطر درآمد زایی پردیس ها افزایش یافت.
وی با اشاره به دیدار رووسای دانشگاه های برتر ایران با دانشگاه های برتر روسیه اظهار داشت: در گزارش رووسای دانشگاه های برتر روسیه اعلام شد که 52 درصد از تعداد دانشگاه ها را کم کرده اند که یا منحل شده و یا در دیگر دانشگاه ها ادغام شده اند.
عسگری با بیان اینکه 45 درصد درآمد دانشگاه ها از طریق شهریه دانشجو است،گفت: مخالف دانشگاه های شهریه پرداز نیستم اما اینکه چه تعداد را بدون طی کردن مراحل آموزش پذیرش کنیم، آفت است.
وی افزایش بی رویه و بدون مطالعه دانشگاه ها را باعث سلب اعتماد به علم و دانش و بزرگ ترین ضربه به دانشگاه ها اعلام کرد و افزود: شاید دانشگاه آزاد یک سری مزایایی داشت اما عوارض اش ایجاد عدم اطمینان به مراکز دانشگاهی کل کشور است.
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز افزایش جمعیت جوان و تقاضای زیاد برای ورود به دانشگاه را از جمله عوامل ایجاد بی رویه دانشگاه ها عنوان کرد و گفت: مرض مدرک گرایی هم این عامل را تشدید کرد و اگر به جای افزایش دانشگاه های کشور، دانشگاه های برتر و بزرگ همچون دانشگاه تبریز را گسترش می دادیم وضعیت بهتر می شد.
رییس دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه تبریز با بیان اینکه بازساماندهی دانشگاه ها در برنامه وزیر علوم است، اظهار داشت: این مساله نیازمند تشریک مساعی همه نمایندگان مجلس و مسوولان است.
ایزدی با بیان اینکه برای سامان دهی دانشگاه ها راهکاری چون ادغام و منحل شدن واحدهای ضعیف را موثر دانست و گفت: در پذیرش دانشجو باید از بومی گزینی پرهیز کنیم؛ بومی گزینی رهیافت مناسبی نیست و باعث تنبلی دانشجو شده و نیز ارتباطات میان فرهنگی را کاهش می دهد که باید تغییری اساسی یابد.
وی با بیان اینکه وجود دانشگاه در شهرها خوب است اما رعایت استاندارد هم ضروری است،اظهار داشت: اگر نتوانیم معضل تعدد دانشگاه ها را حل کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد، بنابراین این امر نیازمند همراهی جامعه است و ضرورت آن باید برای جامعه تبیین شود.
مدیر مرکز رشد و فناوری دانشگاه تبریز با بیان اینکه به هر حال تعداد زیاد دانشگاه ها به مرور کاسته می شود،اظهار داشت: این امر اگر با راهکار علمی باشد جامعه هدف آسیب زیادی نخواهد دید.
زلفی لیقوان با بیان اینکه در کاهش دانشگاه ها باید مراعات حال کارکنان دانشگاه ها را کرد، افزود: کاهش تعداد دانشگاه ها در بازه زمانی پنج تا 20 سال اتفاق می افتد.
6132/518
انتهای پیام دستیابی به آگاهی و شناخت، از محور‌ها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و توسعه در جامعه است زیرا کسب دانایی به وسیله دولت، نهادها و مردم درباره یک پدیده یا رویداد بر تصمیم گیری های خرد و کلان اجتماع اثرگذار خواهد بود.
حال اگر این دانایی ها بر پایه پژوهش های علمی و کارآمد صورت بگیرد، اطلاعات دقیق و درستی به مخاطب ارسال می شود و او می تواند اقدام های عملی خویش را با نگاهی روشن به آن پدیده به انجام رساند.
پژوهش هایی که در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی اجام می شود، باید بر پایه دانش پژوهشگران متخصص حاصل شود که از منابع اطلاعاتی بهره کافی می برند و روش های علمی را برای ارایه راهکار برای حل مسایل مختلف جامعه به کار می گیرند.
خبرگزاری ایرنا مرکز تبریز با رویکرد تحلیل مشکلات پژوهش در دانشگاه ها وبه مناسبت هفته پژوهش، میزبان میزگردی با حضور معاون پژوهشی، مدیر مرکز رشد و فناوری دانشگاه و رییس دانشکده علوم سیاسی و اجتماعی دانشگاه تبریز بود تا به ریشه یابی مشکلات مبتلابه این حوزه راهبردی به عنوان موتور محرکه توسعه جامعه بپردازد.
**پژوهش ضرورت زندگی بهتر است
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز در مورد وضعیت فعلی پژوهش در دانشگاه ها گفت: زمانی علم و دانش به این خاطر بود که ما بتوانیم یکسری مطالب را یادداشت کرده و آنها را منتقل کنیم و یکسری مطالب را نیز نگه داریم؛ و آموزش ها بیشتر در این راستا بود تا اینکه به جایی رسیدیم که در کنار آموزش یکسری کارهای تحقیقاتی را منتشر کنیم تا همراه با دیگران این کار را انجام دهیم.
دکتر اصغر عسگری اظهار داشت: البته قبل از اینکه وارد این مرحله بشویم اگر به تاریخ رجوع کنیم ملاحظه می کنیم که دانشمندان خیلی بزرگی وجود داشت که آنها تکرار نمی شوند؛ انیشتین، ماکس ول، هایزنبرگ ها خیلی سخت به وجود می آیند، و علت آن هم این نیست که افراد جامعه کم هوش تر شده اند بلکه بخاطر وجود آی تی و شبکه های ارتباط جمعی دانسته هایمان بلافاصله منتشر می شود و باعث می شود که افراد هم وزن پیش بروند، اما در آن زمان چنین ارتباطی نبود و فقط عده معدودی از آخرین دستاورد علمی خبر داشتند.
وی افزود: به تدریج به نسلی رسیدیم که ضمن اینکه آموزش در دانشگاه وجود دارد، در کنار آن پژوهش هم وجود دارد؛ پژوهش صرفا برای بهتر کردن زندگی است و اگر پژوهشی زندگی را بهتر نکند آن پزوهش مفید نخواهد بود.
عسگری با بیان اینکه زندگی بهتر فقط خور و خواب نیست، گفت: زندگی بهتر در زمینه فنی، روانشناسی، ارتباط بهتر، آرامش بهتر باشد، که به آن پژوهش در کلاس جهانی گفته می شود.
وی وظیفه سوم پژوهش را تحت عنوان نوآوری نام برد و افزود: نوآوری یعنی اختراعی که بتواند وارد صنعت بشود و به زبان ساده تر یعنی دانشگاه باید با صنعت ارتباط داشته و تبادل دانش بین این دو باشد تا صنعت موجود را با نوآوری متحول کرده و آن نیز منجر به تحول اقتصاد بشود.
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز اظهار داشت: ما الان به مقطعی رسیده ایم که پژوهش باید هر سه مشخصه آموزش مهارت، مهارت همراه پژوهش و آموزش مهارت، پژوهش برای زندگی بهتر و نواوری برای رشد بهتر را توام داشته باشد.
وی ادامه داد: اگر ما به دانشگاه های خودمان نگاه کنیم واقعیت این است که در برخی ها نقص داریم؛ آموزش ما خوب و قابل قبول است چرا که کسانی که در دانشگاه تبریز آموزش می بینند به احتی می توانند از دانشگاه های معتبر خارجی بورس تحصیلی بگیرند و حتی فارغ التحصیلان دانشگاه تبریز به حدی است که در شرکت های معتبر خارجی نیز مشغول به کار می شوند.
عسگری با بیان اینکه در امر پژوهش برای زندگی بهتر خود پژوهش مطلوب بوده و به اهداف سند 1404 دست یافته ایم، گفت: اما پژوهشی که برای زندگی بهتر باشد اگر آن را تحلیل کنیم نقص مان اساسی است که فقط 30 درصد آن بر عهده دانشگاه است و بقیه خارج از دانشگاه است؛ چون پژوهش برای زندگی بهتر حتما باید تقاضا محور باشد و امکانات درخور آن پژوهش باید در جامعه فراهم باشد و صنعت ما باید قابلیت تقاضا را داشته باشد.
وی علت عملیاتی نشدن پژوهش ها را خارج از دانشگاه دانست و افزود: در کشور ما هزینه ای که شرکت ها و صنایع برای تحقیق و توسعه می پردازند 50 برابر کمتر از دنیاست و فقط 10درصد صنایع ما با دانشگاه ارتباط دارند که این باعث می شود ما نتوانیم امکانات در کلاس جهانی را بخریم و پژوهش هم به تبع آن عقب می ماند.
رییس دانشکده حقوق و علوم اجتماعی دانشگاه تبریز با بیان اینکه پژوهش هایی که در دهه های گذشته انجام می شد جهت ارضای باطن و علم برای علم بود،اظهار داشت: یک عده انسان های فاضلی می خواستند به حقایقی برسند که خیلی هم ارزشمند و عمیق بود، دو دهه است که پژوهش های کاربردی در جامعه رایج شده است که روند تدریجی دارد و احساس می کنم که در دانشگاه ما هم پژوهش ها کاربردی است و به سمت پژوهش های مساله محور حرکت می کنیم.
دکتر رجب ایزدی افزود: در مورد علوم انسانی تعداد پژوهش ها زیاد شده است چرا که کمیت خود به کیفیت هم بدل می شود که مربوط به توسعه کمی دانشگاه ست، البته توسعه کمی خود آفت هم است اما توسعه متعادل و رشته های جدید بین رشته ای و گسترش تحصیلات تکمیلی منجر به افزایش هیات علمی دانشگاه و به بتع آن افزایش پژوهش ها شده است.
وی گفت: 10 سال پیش حدود 450 هیات علمی در دانشگاه تبریز وجود داشت که الان به 800 نفر افزایش یافته است که خود به خود منجر به افزایش پژوهش هم شده است، ما در علوم انسانی چه در قالب پایان نامه ها و چه طرح های درون دانشگاهی و یا سفارش موسسات به پژوهش های کاربردی نیز روی آورده ایم.
ایزدی اظهار داشت: واقعیت این است که در حوزه علوم انسانی دو مشکل عمده وجود دارد یکی، تحقیقات مان هنوز کاملا مساله محور نشده است و فاصله زیادی داریم، و در تعریف مساله هم یکی نیاز جامعه و مشکل اجتماعی است که بخواهیم آن را حل کنیم، که هنوز در علوم انسانی به نحو احسن کاربردی نشده است.
وی مساله دوم را بحث تحقیقات نظری دانست و افزود: مساله علمی از آسمان نمی آید و در اطراف مان است که باید دانشجو آن را درک کرده و به سمت حل آن برود؛ باید فغرهنگ سازی کنیم که افرادی که وارد حوزه پژوهش می شوند با علم به معنای علمی و محض آن آشنا باشند.
ایزدی با تاکید بر فرهنگ سازی پژوهش مساله محور و الزام دانشجویان با توجه به مسایل پیرامونی گفت: ما به علوم انسانی از این دیدگاه که می تواند به صنعت و اقتصاد کمک کند نگاه نکرده ایم، علوم انسانی در تولید و مصرف، رنگ کالا و حتی کارگرانی که مشغول صنعت هستند و روحیات آنها و افزایش بهره وری می تواند موثر باشد.
وی با بیان اینکه علوم انسانی در شاداب بودن جامعه و کیفیت تولیدات می تواند نقش موثری داشته باشد، اظهار داشت: هنوز ما به استفاده صنعت از علوم انسانی در جامعه وارد نشده ایم.
رییس دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی گفت: در علوم انسانی یک بحث بنیادی وجود دارد که تنها مشکل جامعه ما نبوده بلکه جهانی است و آینکه در حوزه های فنی و تکنولوژی دیگران نمی توانند ادعایی کنند چون این حوزه ظریف بوده و صحت و سقم آنها خیلی زود آشکار می شود ولی در حوزه های علوم انسانی همه ادعا دارند ، چون اکثر تحقیقاتی که برای موسسات انجام می شود فقط در قفسه ها می ماند و در تصمیم گیری ها زیاد دخالت داده نمی شوند.
مدیر مرکز رشد و نوآوری دانشگاه تبریز نسل اول دانشگاه را آموزش محور، نسل دوم را آموزش همراه با پژوهش و نسل سوم را کارآفرین توصیف کرد و گفت: ما الان در نسل دوم هستیم و در نسل دوم هم به سمت پژوهش حرکت می کنیم و مساله ما این است که عرضه کننده طرح پژوهشی و تقاضا کننده هدف اش حرکت به سمت نسل سوم نیست.
دکتر مینا زلفی لیقوان با بیان اینکه در دانشگاه های ما هدف پژوهشگر یا گرفتن مدرک است و یا ارتقاست، اظهار داشت: هدف پژوهش باید مشخص بوده و پژوهشگر باید بتواند مشکل جامعه را حل کند که اگر به این هدف دست یابیم به سمت دانشگاه نسل سوم حرکت می کنیم که هم مشکل بیکاری و اقتصادی جامعه حل می شود.
وی نسل چهارم دانشگاه ها را نسل پیشرفته دانست و گفت: در نسل چهارم هم علم و هم مهارت را آموزش داده و کارآفرینی نیز می کنیم و هدف این نسل فقط حل مشکل جامعه و ارایه راه حل برای مسایل جامعه است که امیدواریم در نسل چهارم بتوانیم مشکل جامعه را حل کنیم.
**عارضه مدرک گرایی و کیفیت پایین پایان نامه
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز در مورد کیفیت پایین پایین نامه ها اظهار داشت: بیشتر این مسایل شاید درست است ولی به این نکته هم توجه کنیم که عوامل چندی از قبل افزایش دانشگاه ها و عارضه مدرک گرایی نیز در این امر دخیل است. به جای اینکه همه کارشناس یک کار باشند مدرک کارشناسی گرفتند؛ علت آن هم ریشه در استخدام های دولتی و ارزش گذاری به مدرک در برهه ای بود.
ما در سازمان ها به مدرک بیشتر بها می دهیم تا کارآیی، من اگر شرکت خصوصی داشته باشم در استخدام ها حتما به کارایی و توانایی فرد نگاه می کنم نه مدرک وی، اما در سازمان های دولتی این کار انجام نمی شود.حس مدرک گرایی تا جایی رفت که فردی حتی با داشتن بالاترین پست و بدون نیاز به فکر گرفتن مدرک دکتری است.
وی با بیان اینکه تعداد زیاد پایان نامه ها دلیل بر پایین بودن کیفیت نیست، افزود: پایان نامه های خوب است که در قفسه نماند؛ ما اساتیدی داریم که اگر دانشجو کار نکند اجازه دفاع به آن نمی دهند؛ پیایان نامه هایی در دانشگاه تبریز داریم که از روی آن مقاله نوشته و در بهترین دانشگاه خارجی پذیرش می گیرند.
عسگری با بیان اینکه اگر من استاد به کیفیت پایان نامه دقت نکنم،بطور قطع مشابه آن را همه کار خواهند کرد، گفت: سیستم آموزشی درست این است که دانشجو هر هفته باید به استاد گزارش بدهد، حتی اگر پایان نامه را از بیرون هم خریده باشد باید بتواند هر هفته روند آن را گزارش بدهد.
وی با بیان اینکه قاطعانه می گویم که در دانشگاه تبریز خیلی به ندرت این موارد رخ می دهد، اظهار داشت: شاید در جاهای مختلف این امر رخ بدهد که علت اش نبود نظارت و عدم دیدار هفتگی استاد و دانشجو است؛ در دانشگاه تبریز اساتید بیش از سه دانشجوی ارشد نمی توانند بردارند ولی اگر در دانشگاهی استادی 50 دانشجو بردارد، بطور قطع نمی تواند کنترل کند.
رییس دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه تبریز اظهار داشت: در دانشگاه تبریز پایان نامه هایی که سرقت بشوند خیلی خیلی کم است البته شاید مواردی باشد که دانشجو زیاد اقتباس بکند و یا موضوع مشابه باشد، اما انگیزه افراد هم مهم است.
ایزدی در مورد کیفیت پایان نامه ها شخصیت دانشجو و پرکار بودن استاد را دخیل دانست و گفت: حتی در پردیس دانشگاه هم که دانشجو ها آسان پذیرش می شوند، دانشجو باید روی مسایل باید سلسله محور و ابتکاری کار کند که با این کار خود به خود جلوی کپی گرفته می شود.
وی افزود: در مواردی که موفق شدیم همراه با دانشجو روی مساله ابتکاری کار کنیم هم دانشجو و هم استاد حظ کرده اند و هم اینکه پایان نامه هم تازگی و طراوت داشته است.
استاد علوم سیاسی با بیان اینکه در عارضه پایان نامه ها باید دانشگاه ها و رشته ها را یکسان در نظر نگیریم، اظهار داشت: سعی کنیم نسبت استاد به دانشجو حفظ شود؛ در برخی مقاطع دانشجوی زیادی پذیرش شده و دانشجو معطل مانده است.
ایزدی با تاکید بر اینکه هر استاد باید به نسبت استاندارد پایان نامه بپذیرد،گفت: اساتید ما اگر کارشان محدود باشد خیلی قاطع روی پایان نامه کار می کنند؛ اخیرا دانشگاه تبریز اقدام به پذیرش دانشجو نسبت به هیات علمی کرده است.
وی با راشاره به جمله دیوید استون «سیاست توزیع اقتدارآمیز ارزشهاست»، افزود: مقاطعی در کشور بحث علمی و دانشگاهی را در راستای سیاست توزیعی وارد کردیم، در صورتی که اگر بخواهیم دانشگاه نتیجه داده و کاربردی باشد باید دانشگاه را در مسیر سیاست توزیع ارزش ها قرار ندهیم.
ایزدی با بیان اینکه در علوم دقیق اگر اشتباه کنیم بلافاصه مشخص می شود، اظهار داشت: اما در علوم انسانی اشتباهات بعد از 30 یا 40 سال مشخص می شود که در پذیرش دانشجو به خصوص در مقطع ارشد و دکتری باید قدری سفت و سخت باشیم.
مدیر مرکز رشد و فناوری دانشگاه تبریز در مورد پایان نامه های بی کیفیت گفت: پژوهش ها باید بازار محور باشند، بطور قطع اگر در تدوین پایان نامه ها تکلیف مان هدفمند باشد، نتیجه نیز هدفمند خواهد بود.
زلفی لیقوان، دلیل کیفیت پایین پایان نامه ها را افزایش تب مدرک گرایی در جامعه دانست و افزود: یک دلیل مدرک گرایی مشکلات فرهنگی و تربیتی خانواده هاست، در خانواده از روز اول کودک را طوری تربیت می کنیم که به معدل بالا و نمرات خوب جایزه می دهیم بدون اینکه به بعد فرهنگی دانش آموز توجه کافی بکنیم.
وی اظهار داشت: هنگام قبولی در دانشگاه چنان جشن های مفصلی می گیریم که دانش آموز فکر می کند دنیا را فتح کرده است اما به این فکر نمی کند که در بعد فرهنگی . علم آموزی تلاش کند و پایان نامه را هر طور فراهم کند مهم نیست.
زلفی لیقوان فردگرایی را عارضه فرهنگی دانست و گفت: فردگرایی دانشجویان در دانشگاه یک عارضه است، دانشجویانی وارد می شوند که هم در خانواده و هم در جامعه به فردگرایی تشویق شده اند.
**ازدیاد دانشگاه بسته به نیاز هر منطقه ایجاد شود
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز در مورد ازدیاد دانشگاه ها و عوارض آن اظهار داشت: در کشور ما ازدیاد دانشگاه ها از آنجا ناشی شد که نماینده هر شهر خواستار ایجاد شعبه ای از دانشگاه در شهر خود شد و وجود دانشگاه را به منزله توسعه یافتگی تعریف کردند.
عسگری با تاکید بر جامع بودن دانشگاه ها گفت: دانشگاه باید بسته به نیاز هر منطقه ایجاد شود ،متاسفانه در مقطعی دانشگاه آزاد هرجایی افتتاح شد و بعد وزارت علوم واحدهای پیام نور را بدون حضور استاد و آموزش از راه دور گسترش دادند که به دنبال آن به خاطر درآمد زایی پردیس ها افزایش یافت.
وی با اشاره به دیدار رووسای دانشگاه های برتر ایران با دانشگاه های برتر روسیه اظهار داشت: در گزارش رووسای دانشگاه های برتر روسیه اعلام شد که 52 درصد از تعداد دانشگاه ها را کم کرده اند که یا منحل شده و یا در دیگر دانشگاه ها ادغام شده اند.
عسگری با بیان اینکه 45 درصد درآمد دانشگاه ها از طریق شهریه دانشجو است،گفت: مخالف دانشگاه های شهریه پرداز نیستم اما اینکه چه تعداد را بدون طی کردن مراحل آموزش پذیرش کنیم، آفت است.
وی افزایش بی رویه و بدون مطالعه دانشگاه ها را باعث سلب اعتماد به علم و دانش و بزرگ ترین ضربه به دانشگاه ها اعلام کرد و افزود: شاید دانشگاه آزاد یک سری مزایایی داشت اما عوارض اش ایجاد عدم اطمینان به مراکز دانشگاهی کل کشور است.
معاون پژوهشی دانشگاه تبریز افزایش جمعیت جوان و تقاضای زیاد برای ورود به دانشگاه را از جمله عوامل ایجاد بی رویه دانشگاه ها عنوان کرد و گفت: مرض مدرک گرایی هم این عامل را تشدید کرد و اگر به جای افزایش دانشگاه های کشور، دانشگاه های برتر و بزرگ همچون دانشگاه تبریز را گسترش می دادیم وضعیت بهتر می شد.
رییس دانشکده علوم اجتماعی و سیاسی دانشگاه تبریز با بیان اینکه بازساماندهی دانشگاه ها در برنامه وزیر علوم است، اظهار داشت: این مساله نیازمند تشریک مساعی همه نمایندگان مجلس و مسوولان است.
ایزدی با بیان اینکه برای سامان دهی دانشگاه ها راهکاری چون ادغام و منحل شدن واحدهای ضعیف را موثر دانست و گفت: در پذیرش دانشجو باید از بومی گزینی پرهیز کنیم؛ بومی گزینی رهیافت مناسبی نیست و باعث تنبلی دانشجو شده و نیز ارتباطات میان فرهنگی را کاهش می دهد که باید تغییری اساسی یابد.
وی با بیان اینکه وجود دانشگاه در شهرها خوب است اما رعایت استاندارد هم ضروری است،اظهار داشت: اگر نتوانیم معضل تعدد دانشگاه ها را حل کنیم با مشکل مواجه خواهیم شد، بنابراین این امر نیازمند همراهی جامعه است و ضرورت آن باید برای جامعه تبیین شود.
مدیر مرکز رشد و فناوری دانشگاه تبریز با بیان اینکه به هر حال تعداد زیاد دانشگاه ها به مرور کاسته می شود،اظهار داشت: این امر اگر با راهکار علمی باشد جامعه هدف آسیب زیادی نخواهد دید.
زلفی لیقوان با بیان اینکه در کاهش دانشگاه ها باید مراعات حال کارکنان دانشگاه ها را کرد، افزود: کاهش تعداد دانشگاه ها در بازه زمانی پنج تا 20 سال اتفاق می افتد.
6132/518
کپی شد
