نجم

وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى ⁽¹⁾

قسم به آن ستاره چون پنهان شد،

مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَى ⁽²⁾

كه يار شما نه گمراه شده و نه به راه كج رفته است.

وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى ⁽³⁾

و سخن از روى هوى نمى‌گويد.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى ⁽⁴⁾

نيست اين سخن جز آنچه بدو وحى مى‌شود.

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوَى ⁽⁵⁾

او را آن فرشته بس نيرومند تعليم داده است:

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى ⁽⁶⁾

صاحب نيرويى كه استيلا يافت،

وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى ⁽⁷⁾

و او به كناره بلند آسمان بود.

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى ⁽⁸⁾

سپس نزديك شد و بسيار نزديك شد،

فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنَى ⁽⁹⁾

تا به قدر دو كمان، يا نزديك‌تر.

فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى ⁽¹⁰⁾

و خدا به بنده خود هر چه بايد وحى كند وحى كرد.

مَا كَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى ⁽¹¹⁾

دل آنچه را كه ديد دروغ نشمرد.

أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا يَرَى ⁽¹²⁾

آيا در آنچه مى‌بيند با او جدال مى‌كنيد؟

وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى ⁽¹³⁾

او را ديگر بار هم بديد،

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى ⁽¹⁴⁾

نزد سدرةالمنتهى،

عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى ⁽¹⁵⁾

كه آرامگاه بهشت نزد آن درخت است.

إِذْ يَغْشَى السِّدْرَةَ مَا يَغْشَى ⁽¹⁶⁾

وقتى كه سدره را چيزى در خود مى‌پوشيد،

مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى ⁽¹⁷⁾

چشم خطا نكرد و از حد درنگذشت.

لَقَدْ رَأَى مِنْ آيَاتِ رَبِّهِ الْكُبْرَى ⁽¹⁸⁾

هر آينه پاره‌اى از آيات بزرگ پروردگارش را بديد.

أَفَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَالْعُزَّى ⁽¹⁹⁾

آيا لات و عُزا را ديده‌ايد؟

وَمَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى ⁽²⁰⁾

و مَنات آن بت سومى ديگر را؟

أَلَكُمُ الذَّكَرُ وَلَهُ الْأُنْثَى ⁽²¹⁾

آيا شما را پسر باشد و او را دختر؟

تِلْكَ إِذًا قِسْمَةٌ ضِيزَى ⁽²²⁾

اين تقسيمى است خلاف عدالت.

إِنْ هِيَ إِلَّا أَسْمَاءٌ سَمَّيْتُمُوهَا أَنْتُمْ وَآبَاؤُكُمْ مَا أَنْزَلَ اللَّهُ بِهَا مِنْ سُلْطَانٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَمَا تَهْوَى الْأَنْفُسُ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مِنْ رَبِّهِمُ الْهُدَى ⁽²³⁾

اينها چيزى نيستند جز نامهايى كه خود و پدرانتان به آنها داده‌ايد. و خداوند هيچ دليلى بر آنها نفرستاده است. تنها از پى گمان و هواى نفس خويش مى‌روند و حال آنكه از جانب خدا راهنماييشان كرده‌اند.

أَمْ لِلْإِنْسَانِ مَا تَمَنَّى ⁽²⁴⁾

آيا هر چه آدمى آرزو كند برايش حاصل است؟

فَلِلَّهِ الْآخِرَةُ وَالْأُولَى ⁽²⁵⁾

هم آخرت و هم دنيا از آن خداست.

وَكَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّمَاوَاتِ لَا تُغْنِي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيَرْضَى ⁽²⁶⁾

و چه بسيار فرشتگان در آسمانند كه شفاعتشان هيچ سود ندهد، مگر از آن پس كه خدا براى هر كه خواهد رخصت دهد و خشنود باشد.

إِنَّ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ لَيُسَمُّونَ الْمَلَائِكَةَ تَسْمِيَةَ الْأُنْثَى ⁽²⁷⁾

آنان كه به آخرت ايمان ندارند فرشتگان را به نامهاى زنان مى‌نامند.

وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا ⁽²⁸⁾

اينان را بدانچه مى‌گويند هيچ دانشى نيست. تنها از پندار خود پيروى مى‌كنند و پندار براى شناخت حقيقت كافى نيست.

فَأَعْرِضْ عَنْ مَنْ تَوَلَّى عَنْ ذِكْرِنَا وَلَمْ يُرِدْ إِلَّا الْحَيَاةَ الدُّنْيَا ⁽²⁹⁾

پس تو نيز از كسى كه از سخن ما رويگردان مى‌شود و جز زندگى دنيوى را نمى‌جويد اعراض كن.

ذَلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اهْتَدَى ⁽³⁰⁾

منتهاى دانششان همين است. پروردگار تو به آن كه از طريق او گمراه مى‌شود يا به راه هدايت مى‌افتد داناتر است.

وَلِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ أَسَاءُوا بِمَا عَمِلُوا وَيَجْزِيَ الَّذِينَ أَحْسَنُوا بِالْحُسْنَى ⁽³¹⁾

از آنِ خداست هر چه در آسمانها و هر چه در زمين است تا بدكاران را در برابر اعمالشان كيفر دهد و نيكوكاران را به كردار نيكشان پاداش.

الَّذِينَ يَجْتَنِبُونَ كَبَائِرَ الْإِثْمِ وَالْفَوَاحِشَ إِلَّا اللَّمَمَ إِنَّ رَبَّكَ وَاسِعُ الْمَغْفِرَةِ هُوَ أَعْلَمُ بِكُمْ إِذْ أَنْشَأَكُمْ مِنَ الْأَرْضِ وَإِذْ أَنْتُمْ أَجِنَّةٌ فِي بُطُونِ أُمَّهَاتِكُمْ فَلَا تُزَكُّوا أَنْفُسَكُمْ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنِ اتَّقَى ⁽³²⁾

كسانى كه از گناهان بزرگ و زشتيها اجتناب مى‌كنند -جز آنكه گناهى كوچك از آنها سرزند- بدانند كه آمرزش پروردگار تو وسيع است و او به شما، آنگاه كه از زمين بيافريدتان و آنگاه كه در شكم مادرتان پنهان بوديد، آگاه‌تر است. خويشتن را بى‌گناه مدانيد. اوست كه پرهيزگار را بهتر مى‌شناسد.

أَفَرَأَيْتَ الَّذِي تَوَلَّى ⁽³³⁾

آيا آن را كه از تو رويگردان شد ديدى؟

وَأَعْطَى قَلِيلًا وَأَكْدَى ⁽³⁴⁾

اندك مى‌بخشيد و در انفاق بخل مى‌ورزيد.

أَعِنْدَهُ عِلْمُ الْغَيْبِ فَهُوَ يَرَى ⁽³⁵⁾

آيا علم غيب دارد و مى‌بيند؟

أَمْ لَمْ يُنَبَّأْ بِمَا فِي صُحُفِ مُوسَى ⁽³⁶⁾

يا از آنچه در صحيفه‌هاى موسى آمده بى‌خبر مانده است؟

وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى ⁽³⁷⁾

يا از ابراهيم، كه حق رسالت را ادا كرد؟

أَلَّا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى ⁽³⁸⁾

كه هيچ كس بار گناه ديگرى را برندارد؟

وَأَنْ لَيْسَ لِلْإِنْسَانِ إِلَّا مَا سَعَى ⁽³⁹⁾

و اينكه: براى مردم پاداشى جز آنچه خود كرده‌اند نيست؟

وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَى ⁽⁴⁰⁾

و زودا كه كوشش او در نظر آيد.

ثُمَّ يُجْزَاهُ الْجَزَاءَ الْأَوْفَى ⁽⁴¹⁾

سپس به او پاداشى تمام دهند.

وَأَنَّ إِلَى رَبِّكَ الْمُنْتَهَى ⁽⁴²⁾

و پايان راه همه، پروردگار توست.

وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى ⁽⁴³⁾

و اوست كه مى‌خنداند و مى‌گرياند.

وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْيَا ⁽⁴⁴⁾

و اوست كه مى‌ميراند و زنده مى‌كند.

وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَيْنِ الذَّكَرَ وَالْأُنْثَى ⁽⁴⁵⁾

و اوست كه جفتهاى نر و ماده را آفريده است،

مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى ⁽⁴⁶⁾

از نطفه، آنگاه كه در رحم ريخته مى‌شود.

وَأَنَّ عَلَيْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى ⁽⁴⁷⁾

و بر خداوند است كه آن را بار ديگر زنده كند.

وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَأَقْنَى ⁽⁴⁸⁾

و اوست كه بى‌نياز كند و روزى دهد.

وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى ⁽⁴⁹⁾

و اوست پرردگار ستاره شِعرى.

وَأَنَّهُ أَهْلَكَ عَادًا الْأُولَى ⁽⁵⁰⁾

و اوست كه عاد، آن قوم پيشين را هلاك كرد،

وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَى ⁽⁵¹⁾

و از ثمود هيچ باقى نگذاشت.

وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَى ⁽⁵²⁾

و پيش از آنها قوم نوح را، كه ستمكارتر و سركش‌تر بودند،

وَالْمُؤْتَفِكَةَ أَهْوَى ⁽⁵³⁾

و نيز مؤتفكه را نابود كرد.

فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى ⁽⁵⁴⁾

و فروپوشيد آن قوم را، هر چه بايد فروپوشد.

فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكَ تَتَمَارَى ⁽⁵⁵⁾

پس به كدام يك از نعمتهاى پروردگارت شك مى‌كنى؟

هَذَا نَذِيرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَى ⁽⁵⁶⁾

اين بيم‌دهنده‌اى است همانند بيم‌دهندگان پيشين.

أَزِفَتِ الْآزِفَةُ ⁽⁵⁷⁾

قيامت فرا رسيد.

لَيْسَ لَهَا مِنْ دُونِ اللَّهِ كَاشِفَةٌ ⁽⁵⁸⁾

كس جز خداوند آشكارش نكند.

أَفَمِنْ هَذَا الْحَدِيثِ تَعْجَبُونَ ⁽⁵⁹⁾

آيا از اين سخن در شگفت افتاده‌ايد؟

وَتَضْحَكُونَ وَلَا تَبْكُونَ ⁽⁶⁰⁾

و مى‌خنديد و نمى‌گرييد؟

وَأَنْتُمْ سَامِدُونَ ⁽⁶¹⁾

و شما غافل شده‌ايد.

فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا ⁽⁶²⁾

پس خدا را سجده كنيد و او را بپرستيد.