ذاریات

وَالذَّارِيَاتِ ذَرْوًا ⁽¹⁾

سوگند به بادهايى كه خاك مى‌پراكنند.

فَالْحَامِلَاتِ وِقْرًا ⁽²⁾

سوگند به ابرهاى گرانبار.

فَالْجَارِيَاتِ يُسْرًا ⁽³⁾

سوگند به كشتيهايى كه به آسانى روانند،

فَالْمُقَسِّمَاتِ أَمْرًا ⁽⁴⁾

و سوگند به فرشتگانى كه تقسيم‌كننده كارهايند.

إِنَّمَا تُوعَدُونَ لَصَادِقٌ ⁽⁵⁾

كه آنچه شما را وعده مى‌دهند راست است،

وَإِنَّ الدِّينَ لَوَاقِعٌ ⁽⁶⁾

و روز جزا آمدنى است.

وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْحُبُكِ ⁽⁷⁾

و سوگند به آسمان كه آراسته به ستارگان است،

إِنَّكُمْ لَفِي قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ ⁽⁸⁾

كه شما سخن گونه‌گون مى‌گوييد.

يُؤْفَكُ عَنْهُ مَنْ أُفِكَ ⁽⁹⁾

از حق منصرف گردد آن كه منصرفش خواسته‌اند.

قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ ⁽¹⁰⁾

مرگ باد بر آن دروغگويان:

الَّذِينَ هُمْ فِي غَمْرَةٍ سَاهُونَ ⁽¹¹⁾

آنان كه به غفلت در جهل فرومانده‌اند.

يَسْأَلُونَ أَيَّانَ يَوْمُ الدِّينِ ⁽¹²⁾

مى‌پرسند روز جزا كى خواهد بود؟

يَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ يُفْتَنُونَ ⁽¹³⁾

روزى است كه بر آتش، عذابشان مى‌كنند.

ذُوقُوا فِتْنَتَكُمْ هَذَا الَّذِي كُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ ⁽¹⁴⁾

عذاب خود را بچشيد: اين است آن چيزى كه به شتاب مى‌طلبيديد.

إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَعُيُونٍ ⁽¹⁵⁾

پرهيزگاران در باغها و كنار چشمه‌ساران باشند.

آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُحْسِنِينَ ⁽¹⁶⁾

آنچه را خدا ارزانيشان داشته است گرفته‌اند. زيرا پيش از آن نيكوكار بودند،

كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ ⁽¹⁷⁾

اندكى از شب را مى‌خوابيدند،

وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ ⁽¹⁸⁾

و به هنگام سحر استغفار مى‌كردند،

وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ ⁽¹⁹⁾

و در اموالشان براى سائل و محروم حقى بود.

وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ ⁽²⁰⁾

و در زمين براى اهل يقين عبرتهايى است،

وَفِي أَنْفُسِكُمْ أَفَلَا تُبْصِرُونَ ⁽²¹⁾

و نيز در وجود خودتان. آيا نمى‌بينيد؟

وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ ⁽²²⁾

و رزق شما و هر چه به شما وعده شده در آسمان است.

فَوَرَبِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنْطِقُونَ ⁽²³⁾

پس سوگند به پروردگار آسمانها و زمين كه اين سخن، آنچنان كه سخن مى‌گوييد، حتمى است.

هَلْ أَتَاكَ حَدِيثُ ضَيْفِ إِبْرَاهِيمَ الْمُكْرَمِينَ ⁽²⁴⁾

آيا داستان مهمانان گرامى ابراهيم به تو رسيده است؟

إِذْ دَخَلُوا عَلَيْهِ فَقَالُوا سَلَامًا قَالَ سَلَامٌ قَوْمٌ مُنْكَرُونَ ⁽²⁵⁾

آنگاه كه نزد او آمدند و گفتند: سلام. گفت: سلام، شما مردمى ناشناخته‌ايد.

فَرَاغَ إِلَى أَهْلِهِ فَجَاءَ بِعِجْلٍ سَمِينٍ ⁽²⁶⁾

در نهان و شتابان نزد كسان خود رفت و گوساله فربهى آورد.

فَقَرَّبَهُ إِلَيْهِمْ قَالَ أَلَا تَأْكُلُونَ ⁽²⁷⁾

طعام را به نزدشان گذاشت و گفت: چرا نمى‌خوريد؟

فَأَوْجَسَ مِنْهُمْ خِيفَةً قَالُوا لَا تَخَفْ وَبَشَّرُوهُ بِغُلَامٍ عَلِيمٍ ⁽²⁸⁾

و از آنها بيمناك شد. گفتند: مترس. و او را به فرزندى دانا مژده دادند.

فَأَقْبَلَتِ امْرَأَتُهُ فِي صَرَّةٍ فَصَكَّتْ وَجْهَهَا وَقَالَتْ عَجُوزٌ عَقِيمٌ ⁽²⁹⁾

و زنش فريادزنان آمد و بر روى زد و گفت: من پير زالى نازايم.

قَالُوا كَذَلِكِ قَالَ رَبُّكِ إِنَّهُ هُوَ الْحَكِيمُ الْعَلِيمُ ⁽³⁰⁾

گفتند: پروردگار تو اينچنين گفته است. و او حكيم و داناست.

قَالَ فَمَا خَطْبُكُمْ أَيُّهَا الْمُرْسَلُونَ ⁽³¹⁾

گفت: اى رسولان، به چه كار آمده‌ايد؟

قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِينَ ⁽³²⁾

گفتند: ما را بر مردمى تبهكار فرستاده‌اند،

لِنُرْسِلَ عَلَيْهِمْ حِجَارَةً مِنْ طِينٍ ⁽³³⁾

تا تكه‌هاى كلوخ بر سرشان بباريم،

مُسَوَّمَةً عِنْدَ رَبِّكَ لِلْمُسْرِفِينَ ⁽³⁴⁾

كه بر آنها از جانب پروردگارت براى متجاوزان نشان گذاشته‌اند.

فَأَخْرَجْنَا مَنْ كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ ⁽³⁵⁾

پس همه كسانى را كه ايمان آورده بودند بيرون برديم.

فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ ⁽³⁶⁾

و در آن شهر جز يك خانه از فرمانبرداران نيافتيم.

وَتَرَكْنَا فِيهَا آيَةً لِلَّذِينَ يَخَافُونَ الْعَذَابَ الْأَلِيمَ ⁽³⁷⁾

و در آن سرزمين براى كسانى كه از عذاب دردآور مى‌ترسند نشانى باقى گذاشتيم.

وَفِي مُوسَى إِذْ أَرْسَلْنَاهُ إِلَى فِرْعَوْنَ بِسُلْطَانٍ مُبِينٍ ⁽³⁸⁾

و عبرتى است در موسى آنگاه كه او را با برهانى آشكار نزد فرعون فرستاديم.

فَتَوَلَّى بِرُكْنِهِ وَقَالَ سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ ⁽³⁹⁾

و او با همه نيرويش اعراض كرد و گفت: جادوگرى است يا ديوانه‌اى.

فَأَخَذْنَاهُ وَجُنُودَهُ فَنَبَذْنَاهُمْ فِي الْيَمِّ وَهُوَ مُلِيمٌ ⁽⁴⁰⁾

او و لشكرهايش را فروگرفتيم و به دريا افكنديم. و او مستوجب ملامت بود.

وَفِي عَادٍ إِذْ أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الرِّيحَ الْعَقِيمَ ⁽⁴¹⁾

و نيز عبرتى است در قوم عاد آنگاه كه باد عقيم را بر آنها فرستاديم.

مَا تَذَرُ مِنْ شَيْءٍ أَتَتْ عَلَيْهِ إِلَّا جَعَلَتْهُ كَالرَّمِيمِ ⁽⁴²⁾

بر هيچ چيز نوزيد مگر آنكه چون استخوانى پوسيده‌اش بر جاى نهاد.

وَفِي ثَمُودَ إِذْ قِيلَ لَهُمْ تَمَتَّعُوا حَتَّى حِينٍ ⁽⁴³⁾

و نيز عبرتى است در قوم ثمود آنگاه كه به آنها گفته شد: تا زمانى چند برخوردار شويد.

فَعَتَوْا عَنْ أَمْرِ رَبِّهِمْ فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ وَهُمْ يَنْظُرُونَ ⁽⁴⁴⁾

آنان از فرمان پروردگارشان سرباز زدند و همچنان كه مى‌نگريستند صاعقه فروگرفتشان.

فَمَا اسْتَطَاعُوا مِنْ قِيَامٍ وَمَا كَانُوا مُنْتَصِرِينَ ⁽⁴⁵⁾

ايستادن نتوانستند و ياراى انتقام نداشتند.

وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا قَوْمًا فَاسِقِينَ ⁽⁴⁶⁾

و از پيش قوم نوح را فروگرفتيم، كه قومى نافرمان بودند.

وَالسَّمَاءَ بَنَيْنَاهَا بِأَيْدٍ وَإِنَّا لَمُوسِعُونَ ⁽⁴⁷⁾

و آسمان را به نيرو برافراشتيم و حقا كه ما تواناييم.

وَالْأَرْضَ فَرَشْنَاهَا فَنِعْمَ الْمَاهِدُونَ ⁽⁴⁸⁾

و زمين را گسترديم، و چه نيكو گسترندگانيم.

وَمِنْ كُلِّ شَيْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَيْنِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ ⁽⁴⁹⁾

و از هر چيز جفتى بيافريده‌ايم، باشد كه عبرت گيريد.

فَفِرُّوا إِلَى اللَّهِ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ ⁽⁵⁰⁾

پس به سوى خداوند بگريزيد. من شما را از جانب او بيم‌دهنده‌اى آشكارم.

وَلَا تَجْعَلُوا مَعَ اللَّهِ إِلَهًا آخَرَ إِنِّي لَكُمْ مِنْهُ نَذِيرٌ مُبِينٌ ⁽⁵¹⁾

و با خداى يكتا خداى ديگرى را مپرستيد. من شما را از جانب او بيم‌دهنده‌اى آشكارم.

كَذَلِكَ مَا أَتَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا قَالُوا سَاحِرٌ أَوْ مَجْنُونٌ ⁽⁵²⁾

بدين سان بر آنهايى كه از اين پيش بودند پيامبرى مبعوث نشد جز آنكه گفتند: جادوگرى است، يا ديوانه‌اى است.

أَتَوَاصَوْا بِهِ بَلْ هُمْ قَوْمٌ طَاغُونَ ⁽⁵³⁾

آيا بدين كار يكديگر را وصيت كرده بودند؟ نه، خود مردمى طاغى بودند.

فَتَوَلَّ عَنْهُمْ فَمَا أَنْتَ بِمَلُومٍ ⁽⁵⁴⁾

پس، از آنها رويگردان شو. كس تو را ملامت نخواهد كرد.

وَذَكِّرْ فَإِنَّ الذِّكْرَى تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِينَ ⁽⁵⁵⁾

اندرز بده كه اندرز، مؤمنان را سودمند افتد.

وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ ⁽⁵⁶⁾

جن و انس را جز براى پرستش خود نيافريده‌ام.

مَا أُرِيدُ مِنْهُمْ مِنْ رِزْقٍ وَمَا أُرِيدُ أَنْ يُطْعِمُونِ ⁽⁵⁷⁾

از آنها رزقى نمى‌خواهم و نمى‌خواهم كه مرا اطعام كنند.

إِنَّ اللَّهَ هُوَ الرَّزَّاقُ ذُو الْقُوَّةِ الْمَتِينُ ⁽⁵⁸⁾

خداست روزى‌دهنده. و اوست صاحب نيرويى سخت استوار.

فَإِنَّ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذَنُوبًا مِثْلَ ذَنُوبِ أَصْحَابِهِمْ فَلَا يَسْتَعْجِلُونِ ⁽⁵⁹⁾

اين ستمكاران را از عذاب بهره‌اى است همانند بهره‌اى كه يارانشان داشتند. پس به شتاب چيزى از من نخواهند.

فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ يَوْمِهِمُ الَّذِي يُوعَدُونَ ⁽⁶⁰⁾

واى بر كافران، از آن روز كه آنها را وعده داده‌اند.