مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل به جماران گفت: حفاظت فیزیکی و حصارکشی الکترونیک برای این محوطه تاریخی در مساحتی حدود ۴۵۰ هکتار، در سال ۱۴۰۴ نیازمند حدود ۲۰ میلیارد تومان اعتبار است.
عاطفه رشنویی در گفت وگو با خبرنگار جماران گفت: چغازنبیل یکی از حساسترین پایگاههای میراث جهانی ایران از نظر حفاظت سازههای خشتی به شمار میرود و تأمین اعتبار پایدار، مهمترین شرط جلوگیری از فرسایش تدریجی این اثر بیهمتا است.
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل افزود: مرمت سازههای خشتی در این محوطه، فرآیندی بسیار تخصصی، زمانبر و پرهزینه است و برای مرمت هر مترمربع از بنا، حضور نیروهای آموزشدیده و نظارت مستمر الزامی است.
رشنویی گفت: هزینه مرمت هر مترمربع از سازههای خشتی چغازنبیل در هر ماه به بیش از ۱۵۰ میلیون تومان میرسد و این عملیات معمولاً در قالب پروژههای حداقل ششماهه تعریف میشود و امکان تسریع آن بدون آسیب به اصالت بنا وجود ندارد.
وی ادامه داد چغازنبیل یکی از کهنترین شهرهای مذهبی ایلامی با قدمتی بیش از ۳۵۰۰ سال است که معماری آن بر مبنای اصل محرمیت شکل گرفته و در آن هیچ ورودی مستقیمی به معابد و فضاهای مقدس وجود ندارد؛ مسیرهای دسترسی همگی با چرخش و زاویه طراحی شدهاند.
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل تأکید کرد: زیگورات این محوطه به ابعاد ۱۰۵ در ۱۰۵ متر ساخته شده و برخلاف زیگوراتهای بینالنهرینی، مستقیماً از دل خاک برآمده است.
او افزود: هسته این بنا خشتی و نمای آن آجری است و تمام طبقات، از پایینترین سطح تا معبد اعلا، دارای پی و ریشه در خاک هستند و ساخت آن در دو دوره تاریخی انجام شده است.
رشنویی ادامه داد: در محوطه چغازنبیل بیشمار آجرنوشته ایلامی با متون مختلف پیدا شده که عمده ترین آنها کتیبه زیگورات است و هر ۱۰ ردیف یکبار روی بدنه بنا تکرار شده است.
وی افزود: در این آجرنوشتهها، اونتاش نپریشا خود را معرفی کرده، بنا را به خدایان ایلامی وقف نموده و نفرین مشهور ایلامی علیه آسیبزنندگان به اثر نیز ثبت شده است.
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل گفت: سیستم هدایت آب باران در این محوطه، یکی از برجستهترین نمونههای مهندسی در معماری باستانی است و آب باران از طریق ناودانها و لولههای سفالی به خمرههایی در حیاطها و فضاهای پیرامونی هدایت میشده است.
او افزود: این سیستم علاوه بر حفاظت از سازههای خشتی، نشاندهنده جایگاه آیینی و تقدس آب در باورهای مذهبی ایلامیان است.
رشنویی ادامه داد: رویکرد مرمتی در چغازنبیل مبتنی بر حفاظت درجا و پرهیز کامل از بازسازی است و در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از سازه موجود، اصالت ایلامی خود را حفظ کرده است.
وی تأکید کرد: اقدامات مرمتی صرفاً برای تثبیت سازه و جلوگیری از نفوذ رطوبت انجام میشود و در بارندگی شدید اخیر با ثبت بیش از ۵۳ میلیمتر بارش طی سه روز، هیچگونه ریزش آجری در این مجموعه گزارش نشده است.
مدیر پایگاه میراث جهانی چغازنبیل در پایان گفت: در کنار حفاظت، طرحهای زیرساخت گردشگری شامل ایجاد فضاهای خدماتی، کافهفرهنگی و نمایشگاه دائمی صنایعدستی تهیه شده است.
او افزود رایزنیهایی با سرمایهگذاران بومی در جریان است و اجرای این طرحها منوط به تأمین اعتبار و رعایت اولویت حفاظت از عرصه و حریم پایگاه جهانی چغازنبیل خواهد بود.
