طالبان پس از عقب نشینی آمریکا چه غنایمی به دست آورد؟

به گزارش جماران، شبکه تلویزیونی الجزیره در یک فیلم مستند -که اخیرا پخش شد- حجم تسلیحاتی را که نیروهای آمریکایی پس از خروج از افغانستان بر جای گذاشتند، و چگونگی تبدیل شدن آن به غنیمتی در دست جنبش طالبان، که بر حکومت آنجا مسلط شد، فاش می‌کند.

این فیلم -که عنوان «غنائم عقب‌نشینی» را دارد- سرنوشت ارتش افغانستان را نیز پیگیری می‌کند که واشنگتن میلیاردها دلار برای آن هزینه کرد، و سربازان این کشور  که آموزش آمریکایی دیدند تا بعدها برخی از آنها به مزدورانی در جنگ دیگری بین روسیه و اوکراین تبدیل شوند، این کار از طریق مصاحبه‌های اختصاصی با مقامات نظامی و سیاسی افغان انجام می‌شود.

در 31 اوت 2021، آخرین سرباز آمریکایی خاک افغانستان را ترک کرد، و پس از چند ساعت، یگان‌های نخبه از نیروهای«بدر 313» وابسته به جنبش طالبان با تجهیزات آمریکایی به فرودگاه کابل حمله کردند. این اتفاق پس از آن رخ داد که این جنبش طی یک ماه بر مراکز شهرهای افغانستان مسلط شد.

در این فیلم، جان کربی، سخنگوی سابق وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) ظاهر می‌شود و این موضوع را رد می‌کند که نیروهای آمریکایی تجهیزات و تسلیحات نظامی در افغانستان بر جای گذاشته‌اند، اما گزارش بازرس کل ویژه بازسازی افغانستان، تأکید کرد که این وزارتخانه گزارشی را به کنگره ارائه کرده است -که در رسانه‌ها منتشر نشده است- و در آن ذکر شده است که حجم تجهیزاتی که ایالات متحده از خود بر جای گذاشته است، 7 میلیارد و 100 میلیون دلار تخمین زده می‌شود.

جیسون دمپسی، دستیار ویژه سابق رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در افغانستان، توضیح می‌دهد که تجهیزاتی که آمریکایی‌ها از خود بر جای گذاشتند، همان تجهیزاتی است که به ارتش افغانستان ارائه کردند، و اشاره می‌کند که طالبان تا زمان رسیدن به کابل  بالگرد نداشت، و به گفته او، بالگردهایی را که برای ارتش افغانستان گذاشته شده بود، گرفتند، و همچنین پس از فروپاشی این ارتش،  بر همه سلاح‌ها مسلط شدند.

دمپسی معتقد است که این ننگ است که آمریکایی‌ها سلاح‌های خود را بر جای گذاشتند و نتوانستند ارتش افغانستانی قادر به جنگ را تشکیل دهند.

بلال کریمی، معاون سخنگوی رسمی دولت افغانستان سابق -در شهادت خود- به تسلط طالبان بر سلاح‌های آمریکایی اعتراف می‌کند، و می‌گوید: «سلاح‌ها و تجهیزات از مهاجمان و نیروهای پشتیبان آنها به دست مجاهدین امارت اسلامی رسیده است و اکنون امن است»، و اشاره می‌کند که افغانستان در حال حاضر نیرویی متشکل از وزارت دفاع و اطلاعات و وزارت کشور دارد که دارای نیروهای امنیتی است.

سرنوشت تجهیزات آمریکایی

قاری فصیح‌الدین فطرت، رئیس ستاد ارتش افغانستان، درباره سرنوشت تجهیزات آمریکایی که به دست آنها افتاده است، گفت: «نیروهای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) تلاش کردند تا سلاح‌ها و تجهیزاتی را که از خود بر جای گذاشته بودند، از کار بیندازند، اما برخی از آنها سالم ماندند و به دست امارت اسلامی افتادند، اما وسایل نقلیه و تجهیزاتی که تا حدی تخریب شده‌اند را تلاش می‌کنیم بازسازی و تعمیر کنیم تا از آنها استفاده کنیم.»

تیم تهیه‌کننده فیلم مستند توانست به پایگاه فرودگاه نظامی کابل دسترسی پیدا کند و تعدادی از هواپیماهای نظامی مورد استفاده در انتقال سربازان و تجهیزات نظامی را مستند کند، علاوه بر بالگردهای جنگی که وضعیت بیشتر آنها نشان می‌داد که آماده به کار هستند.

به گفته بلال کریمی، آمریکایی‌ها قبل از خروج خود، هواپیماها را تخریب و نابود کردند، اما امارت اسلامی از زمان به دست گرفتن قدرت آنها را تعمیر کرده است، و برخی از آنها آماده شده‌اند، و به گفته وی، کار برای تعمیر بقیه در جریان است.

سرهنگ عباس دهوک، مشاور نظامی سابق وزارت خارجه آمریکا، می‌گوید که آمریکایی‌ها پس از فروپاشی دولت افغانستان نگران بودند که طالبان از تجهیزات برای خدمت به منافع خود استفاده کند، یا آنها را در بازار سیاه بفروشد یا به کشورهایی مانند ایران، روسیه یا چین بفروشد.

او -در شهادت خود- فاش می‌کند که هواپیماها و تجهیزات حساس تا حدی توسط آمریکایی‌ها از کار انداخته شده‌اند، اما او بعید نمی‌داند که تجهیزاتی که ایالات متحده به نیروهای افغان داده است، از بالگردها یا خودروهای هاموی یا سلاح‌ها، عمداً به طالبان منتقل شده باشد.

همچنین تیم تهیه‌کننده فیلم مستند توانست وارد پایگاه نظامی بگرام شود، که یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های آمریکایی در شمال کابل بود، اما به این تیم اجازه فیلمبرداری داده نشد.

درباره حجم تجهیزاتی که طالبان بر آن مسلط شده است، در فیلم مستند که توسط الجزیره پخش شد آمده است که گزارش‌های بازرس کل ویژه بازسازی افغانستان که بر اساس گزارش‌های وزارت دفاع آمریکا است، تأکید می‌کند که طالبان بر بیش از 900 خودروی جنگی زرهی، و 18 هزار و 414 خودروی چندمنظوره با تحرک بالا، و 23 هزار و 825 خودروی تاکتیکی سبک از نوع هاموی مسلط شده است.

همچنین طالبان توانست بر 131 هواپیما از انواع مختلف، از جمله 3 هواپیمای بزرگ مورد استفاده برای انتقال سربازان، و نزدیک به 33 فروند بالگرد از نوع بلک هاوک، و 56 هزار قبضه تفنگ اتوماتیک و 258 قبضه تفنگ از نوع ام 4 و ام 16، به همراه 17 هزار و 400 دستگاه دید در شب، و بیش از 150 هزار دستگاه ارتباطی مختلف مسلط شود.

سربازان افغان کجا ناپدید شدند؟

در مورد سرنوشت هزاران سرباز افغان که ایالات متحده آنها را در بلاتکلیفی رها کرد، اطلاعات موجود در گزارش‌های بازرس ویژه بازسازی افغانستان نشان می‌دهد که بسیاری از سربازان و افسران افغان از افغانستان به کشورهای همسایه مانند تاجیکستان، پاکستان و ایران گریخته‌اند.

این گزارش می‌افزاید که تعدادی نامشخص از اعضای نیروهای نظامی و امنیتی منحل‌شده که در افغانستان باقی مانده‌اند، یا به صفوف نیروهای طالبان پیوسته‌اند یا با گروه‌های دیگر ضد طالبان یا گروه‌های مسلح منطقه‌ای مانند داعش خراسان متحد شده‌اند.

تیمی که فیلم مستند را تهیه کرد با شمس‌الدین امرخی، افسر سابق نیروهای ویژه در ارتش منحل‌شده افغانستان، که اخیراً پس از ترک جبهه جنگ در روسیه به افغانستان بازگشته است، دیدار کرد. او می‌گوید که آنها پس از سقوط دولت برای کار به ایران رفتند و در آنجا برخی از آنها را تشویق کردند که برای شرکت در جنگ اوکراین به روسیه بروند، زیرا پول زیادی در آنجا وجود دارد.

امرخی فاش کرد که حدود 300 افغان در جنگ اوکراین شرکت کرده‌اند.

با این حال، بلال کریمی، معاون سخنگوی دولت سابق افغانستان، تاکید کرد که »امارت اسلامی عفو عمومی برای همه افراد دولت سابق، اعم از نظامی و غیرنظامی، اعلام کرده است و تاکنون ده‌ها هزار تن از اعضای نظام سابق در افغانستان زندگی می‌کنند و نزدیک به 500 هزار مسئول در امارت یا در نهادهای دولتی کار می‌کنند.»