غلامعلی رجایی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه بحث مذاکره با آمریکا یک بحث حاکمیتی است و مجلس و دولت تا حدی در این ارتباط قدرت دارند، خاطرنشان کرد: «اگر رهبری و حاکمیت به این جمع‌بندی برسند که می‌توان در یک چشم‌اندازی و با شرایطی به مذاکره با آمریکا رفت، می‌توان قدم پیش گذاشت.»
به گزارش جماران؛ روزنامه همدلی نوشت: عمر چندان زیادی از دولت حسن روحانی باقی نمانده است و کلید مذاکره با جو بایدن نیز به دست رئیس جمهور بعد ایران خواهد بود.
رئیس جمهور بعدی ایران از هر طیف و جناح سیاسی که باشد، مسئله حل چالش‌های بین‌المللی و مذاکره با آمریکا را به عنوان یک گزینه روی میز پیش روی خویش دارد. با پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا، به نظر می‌رسد امید برای مذاکره با آمریکا نیز مجدداً زنده شده است.
با این حال این پرسش مطرح می‌شود که با وجود مجلسی که اکثریت آن به دست اصولگرایان است و در صورتی که دولت آتی نیز به دست اصولگرایان بیفتد، مذاکره با آمریکا عملی خواهد شد؟ در هر حال زمان زیادی از دولت دوازدهم باقی نمانده است و رئیس جمهور بعدی نقش تعیین کننده‌ای در مذاکرات احتمالی خواهد داشت. البته مسئله فقط رویکرد سیاسی کشور در مواجهه با موضوع نیست، بلکه مشکلات اقتصادی که تحریم‌ها با خود به همراه آورد، آنقدر کمرشکن هست که رد مذاکرات با آمریکا حتی برای اصولگرایان نیز به این سادگی نخواهد بود.
از طرفی اصلاح‌طلبان از الان شاید یکی از مهم‌ترین سناریوهای خود را برای جلب توجه افکار عمومی پیدا کرده‌اند. با پیروزی بایدن آنها نیز مجدداً با وعده رفع تحریم‌ها به عرصه باز خواهند گشت. البته اگر این سناریو برای جلب حمایت مردم در دوره فعلی کافی باشد. به هر حال تجربه‌های پیشین نشان داده است که مذاکره با آمریکا هیچ‌گاه یک تصمیم جناحی نبوده، بلکه تصمیمی حاکمیتی بوده است.
مذاکره تصمیم حاکمیتی است
غلامعلی رجایی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب معتقد است که بحث مذاکره با آمریکا یک بحث حاکمیتی است و مجلس و دولت تا حدی در این ارتباط قدرت دارند. او تاکید کرد: «وقتی رهبری مذاکرات با آمریکا را غیرممکن اعلام کند از دولت و مجلس نیز کاری ساخته نیست. اگر رهبری و حاکمیت به این جمع‌بندی برسند که می‌توان در یک چشم‌اندازی و با شرایطی به مذاکره با آمریکا رفت، می‌توان قدم پیش گذاشت.»
وی افزود: «ما برجام را یک بازی برد- برد می‌دانیم، اگر غیر از این بود که ترامپ نامتعادل بازی را به هم نمی‌زد. ما در برجام بازی برد -برد کردیم و این بدان معنا نیست که در واشنگتن حسینیه بسازیم و آنجا پرچم اسلام بلند کنیم. بلکه همین که تحریم‌ها برداشته شود، بلکه این است که ما به منافع خود رسیدیم. از زیر بار تحریم‌ها خارج شدیم، توانستیم مراودات بانکی داشته باشیم و بانک‌ها و بندرهای ما از تحریم خارج شدند و شرکت‌های خارجی در رفت آمد بودند تا بازرشان را فعال کنند و چند خرید هواپیمای خارجی انجام دادیم. این‌ها در حد خودش از نتایج برجام بود.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با بیان اینکه باید حاکمی به این جمع‌بندی برسد که می‌توان با شرایط فعلی به مذاکره با آمریکا پرداخت یا خیر، گفت: «ما از مذاکره ضرری نمی‌کنیم، چون در مذاکره چیزی را از دست نمی‌دهیم. در مذاکره دو طرف امتیاز می‌دهند و امتیاز هم می‌گیرند. اگر پیش‌بینی ما این است که چیزی به دست نمی‌آوریم بهتر است که مذاکره صورت نگیرد.»
هاشمی تاکید داشت بدون واسطه مذاکره کنیم
رجایی تصریح کرد: «فراموش نکنیم که در برجام طرفین مدت‌ها برای به نتیجه رسیدن برجام وقت گذاشتند و بعد از ساعت‌ها مذاکرات طولانی منتهی به تفاهم برجام شد. بنابراین رویکرد توجه به مذاکره با آمریکا باید مدنظر باشد.»
وی افزود: «تا آنجا که من به خاطر دارم، آقای‌هاشمی نیز بارها تاکید داشت که ما هیچ‌گاه از مذاکره ضرر نمی‌کنیم. آن‌زمان کشور عمان واسطه ما با آمریکا در مذاکرات بود. من خاطرم هست که آقای‌هاشمی همواره معترض بود که چرا باید عمان واسطه باشد، مگر خودمان زبان نداریم. حرف‌هایی را که به عمان می‌ز‌نیم به آمریکایی‌ها بزنیم.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب با اشاره به اینکه خوشبختانه در مذاکرات برجام ایده آقای‌هاشمی محقق شد، گفت: «به نظر من با روی کار آمدن دولت بعدی آمریکا، مجلس شورای اسلامی می‌تواند در این رابطه می‌تواند حرکت خوبی کند و به رهبری پیشنهاد کند و این مسئله را از دولت بخواهد اما قاعدتاً باید مقام معظم رهبری نیز به جمع‌بندی برسد و با این موضوع موافقت کنند. دولت و مجلس می‌توانند با در نظر گرفتن شرایط رهبری را نسبت به ادامه مذاکره متقاعد کنند.»
اصولگرایان مجبور به مذاکره می‌شوند
حال که جو بایدن روی کار آمده احتمال از سر گرفتن مذاکرات افزایش یافته است. رجایی در پاسخ به این پرسش که آیا محتمل است دولت و مجلس اصول‌گرا راضی به مذاکره با آمریکا بشوند، گفت: «دو جناح سیاسی دارای طیف هستند و در هر دو جریان سیاسی هم افراد تندرو حضور دارند و هم میانه‌رو. افراطی‌ها در دو جریان سیاسی بازی به هم‌زن هستند.»
غلامعلی رجایی البته معتقد است که در شرایط کنونی کشور که ارزش پول ملی سقوط کرده و این موضوع هم متاثر از سیاست‌های غلط دولت و هم تحریم‌ها است و به علت سیاست‌های کاخ سفید، تندروها متقاعد می‌شوند که پشت این موضوع بایستند.
او ادامه داد: «نارضایتی عمومی در شرایط فعلی جامعه، منجر به کاهش اقتدار اجتماعی می‌شود. پشتوانه هر نظام سیاسی، محبوبیت اجتماعی و اقتدار آن است و الان در این وضعیت گرانی که قیمت‌ها دو تا سه برابر شده و دلار 30 هزار تومان را رد کرده است، به شدت این اعتبار اجتماعی در معرض تهدید قرار گرفته است.»
این فعال سیاسی اصلاح‌طلب تاکید کرد: «اگر هدف اصولگرایان نیز این است که کشور آسیب بیشتری نبیند و بتوانیم از شرایط بحرانی فعلی عبور کنیم، بعید است که با مذاکره مخالفت کنند. من فکر نمی‌کنم نفعی در عدم مذاکره با آمریکا وجود داشته باشد.»
رجایی تاکید کرد: «نمایندگان مجلس الان زمان سرکشی به حوزه‌هایشان متوجه می‌شوند که چقدر با کاهش اعتبار اجتماعی مواجه هستیم؛ درحدی که من مطلع هستم، برخی نمایندگان می‌گویند ما نمی‌توانیم در حوزه انتخابیه خود برویم چون مردم خیلی مطالبه‌گر و معترض هستند و شکایت دارند که آنها ترجیح می‌دهند به حوزه انتخابیه سرکشی نکنند.»
مخالف مذاکره از سر ناچاری هستیم
رجایی معتقد است که به هر حال اصولگرایان مذاکره با آمریکا را دنبال خواهند کرد. او تاکید کرد: «بایدن نیز اهل مذاکره است و گفته بود که به برجام باز می‌گردد. ما نباید فکر کنیم که در مذاکره یک طرف بازنده و طرف دیگر برنده است. بلکه در مذاکره تبادل امتیاز انجام می‌شود و خوشبختانه مذاکره قبلی ما با آمریکا نیز این مسئله را نشان داد و نتایج خوبی از جمله برداشته شدن تحریم‌ها را در پی داشت. امروز زیر فشار تحریم‌ها به مشکلات شدید اقتصادی رسیده‌ایم، می‌دانیم که مذاکره به نفع ما خواهد بود و هر رئیس جمهوری که در ایران روی کار بیاید نیز باید این موضوع را دنبال کند.»
وی تصریح کرد: «ما در شرایطی برای مذاکره با آمریکا باید تصمیم بگیریم که از سر ناچاری نباشد، بلکه با اختیار و آگاهی باید آن را انجام دهیم. پیش از این قطعنامه 598 از سر ناچاری منعقد شده است اما اگر مذاکره‌ای با آمریکا داشته باشیم، باید با آگاهی و اختیار پیش برویم و مذاکرات برد-برد را از طرف مقابل طلب کنیم.»
