آینهکاری، هنری با ریشههای عمیق در معماری و تزئینات سنتی ایران، امروز فراتر از کاخها و حرمها، وارد خانهها و فضاهای مدرن شده و تابلوهای خلاقانه آن جلوهای تازه به زندگی روزمره بخشیده است.
به گزارش جماران؛ آینهکاری، هنری با ریشههای عمیق در معماری و تزئینات سنتی ایران، امروز فراتر از کاخها و حرمها، وارد خانهها و فضاهای مدرن شده و تابلوهای خلاقانه آن جلوهای تازه به زندگی روزمره بخشیده است.
سمیه مروجی، هنرمند آینهکار، درباره تاریخچه این هنر به جماران گفت: «استفاده از آینه بهعنوان عنصر تزئینی، پیشینهای بسیار کهن دارد. حتی پیش از دوره هخامنشی، فلزات جلا داده میشدند تا همچون آینه بازتاب داشته باشند. در دورههای ایلخانی و تیموری، آینه در معماری به کار میرفت، اما به شکل گسترده و با عنوان "آینهکاری" که امروز میشناسیم، رایج نبود. نقطه آغاز شکوفایی این هنر را میتوان دوره صفویه دانست؛ نمونه شاخص آن کاخ عالیقاپو در اصفهان است. در دوره زندیه، آینهکاری متنوعتر شد، مانند کاخ کریمخانی، اما اوج این هنر بیتردید در دوره قاجار بود. در این دوره، آثار ماندگاری مانند تالار آینه و شمسالعماره در کاخ گلستان و همچنین تزئینات آینهای حرم امام رضا (ع) خلق شد.»
وی افزود: «در دوره قاجار، علاوه بر آینهکاری تخت، تکنیکهای جدیدی مانند مقرنس و معرق به کار گرفته شد. استادکارانی چون استاد ظریفالصنایع با الهام از گرهچینی چوبی، طرحهای هندسی را با قطعات شکسته آینه اجرا کردند. این روش زمانی ابداع شد که آینههای وارداتی از اروپا در مسیر حملونقل میشکستند و هنرمندان ایرانی آنها را به شکل گرهچینی درآوردند.»
مروجی درباره دوره پهلوی گفت: «با ورود معماری مدرن، آینهکاری سنتی کمی کمرنگ شد. منیر شاهرودی فرمانفرماییان که خود آینهکار نبود، اما ایدهپردازی و طراحی آثار را بر عهده داشت، با بهرهگیری از استادکارانی مانند استاد اصغر بهرامی، این هنر را در قالبهای مدرن اجرا کرد.»
این هنرمند تأکید کرد: «باید به اساتید معاصر نیز توجه شود، زیرا بسیاری از آنها ناشناخته ماندهاند. استاد سیاوش ترزی، که شاگرد استاد اصغر بهرامی بوده و مرمتکار کاخ گلستان، حرمها و بناهای تاریخی متعددی است، از جمله این چهرههاست. تمام آینهکاری امامزاده زید در بازار تهران، کار استاد سیاوش طرزی است. من افتخار شاگردی ایشان را داشتهام و معتقدم معرفی این اساتید وظیفه ماست.»
مروجی درباره جنبه اقتصادی این هنر بیان کرد: «آینهکاری هنوز صنعتی نشده و بیشتر از روی عشق و علاقه دنبال میشود، اما امروز در لابی هتلها، ساختمانهای مدرن و فضاهای عمومی جایگاه بیشتری یافته و میتواند چرخه اقتصادی پایداری ایجاد کند.»
او با تأکید بر اهمیت برگزاری نمایشگاهها و ورکشاپهای آموزشی گفت: «این برنامهها مردم را با این هنر آشنا میکند و دانش آن را از طریق شیوه استاد–شاگردی به نسلهای آینده منتقل میسازد. علاوه بر این، آینهکاری در قالب تابلوهای مدرن میتواند به خانههای مردم راه پیدا کند و همچنان بهعنوان یک هنر زنده در زندگی روزمره حضور داشته باشد.»
