یک پژوهش علمی نشان داده است که نوشیدن تنها یک فنجان قهوه در روز میتواند خطر ابتلا به نوعی اختلال شایع در ریتم قلب، موسوم به فیبریلاسیون دهلیزی را کاهش دهد؛ اختلالی که یکی از شایعترین بینظمیهای ضربان قلب در جهان و از دلایل اصلی سکته مغزی و نارسایی قلبی به شمار میرود.
به گزارش جماران بر اساس این مطالعه که توسط محققان دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو با همکاری دانشگاه آدلاید استرالیا انجام شده، مصرف قهوه برخلاف باورهای پیشین، تهدیدی برای قلب محسوب نمیشود و حتی میتواند اثر محافظتی در برابر بینظمیهای ضربان قلب داشته باشد.
نتایج این تحقیق که در نشریهی JAMA منتشر شده، نشان میدهد نوشیدن یک فنجان قهوهی حاوی کافئین در روز، احتمال بازگشت حملات فیبریلاسیون دهلیزی را تا ۳۹ درصد نسبت به افرادی که بهطور کامل از مصرف قهوه پرهیز میکنند، کاهش میدهد.
این یافتهها توصیههای پزشکی سنتی را دگرگون کرده است؛ چرا که پزشکان سالها به بیماران قلبی توصیه میکردند از مصرف کافئین خودداری کنند تا دچار تپش یا بینظمی ضربان نشوند.
این پژوهش بهصورت کارآزمایی بالینی تصادفی طراحی شده تا به این پرسش پاسخ دهد که آیا پرهیز از قهوه واقعاً مانع بروز فیبریلاسیون دهلیزی میشود یا نه؛ و نخستین مطالعهای است که بهطور مستقیم ارتباط میان قهوه، کافئین و خطر اختلالات ریتم قلب را بررسی کرده است.
در این مطالعه، ۲۰۰ بیمار مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی یا نوعی اختلال مشابه آن موسوم به «فلاتر دهلیزی» مورد بررسی قرار گرفتند. همهی بیماران قرار بود تحت روشی پزشکی به نام «بازگردانی الکتریکی ریتم قلب» قرار گیرند که از شوک الکتریکی برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب استفاده میکند. شرکتکنندگان بهصورت تصادفی به دو گروه تقسیم شدند:
یک گروه روزانه یک فنجان قهوه یا یک شات اسپرسو مصرف کردند، و گروه دیگر برای مدت شش ماه از قهوه و هر نوع مادهی کافئیندار پرهیز کردند.
نتایج نشان داد گروهی که قهوه نوشیدند، ۳۹ درصد کمتر در معرض عود مجدد بینظمی ضربان قرار گرفتند؛ اختلافی آماری معنادار که فرضیهی اثر محافظتی قهوه را تقویت میکند.
به گفتهی دکتر گریگوری مارکوس، استاد دانشگاه کالیفرنیا و متخصص الکتروفیزیولوژی قلب، قهوه میتواند از طریق افزایش فعالیت بدنی روزانه، کاهش فشار خون و بهرهگیری از ترکیبات ضدالتهابی، در حفظ سلامت عضلهی قلب مؤثر باشد.
او افزود: کافئین خاصیت مدر دارد و همین امر به کاهش فشار خون کمک میکند، در حالی که ترکیبات طبیعی قهوه مانند پلیفنولها و آنتیاکسیدانها میتوانند التهاب را کاهش داده و انعطافپذیری عروق خونی را بهبود دهند.
نتایج نشان دادند که بیماران مصرفکنندهی قهوه از سطح انرژی و تمرکز بهتری نیز برخوردار بودند؛ امری که ممکن است ناشی از بهبود کیفیت خواب و نظم چرخهی بیداری و خواب در اثر مصرف متعادل کافئین باشد — عاملی که به سلامت عملکرد عصبی و قلبی کمک میکند.
پژوهشگران تأکید کردند که قهوه تنها یک نوشیدنی محرک نیست، بلکه میتواند بخشی از یک راهبرد پیشگیرانهی گستردهتر برای سلامت قلب باشد.
در عین حال، هشدار دادند که زیادهروی در مصرف قهوه توصیه نمیشود، زیرا مقادیر زیاد کافئین ممکن است موجب بیخوابی یا تپش موقت قلب شود، بهویژه در افرادی که نسبت به کافئین حساساند.
پزشکان در این تحقیق پیشنهاد کردند مصرف متعادل، معادل یک فنجان در روز، میتواند مزایا را بدون ایجاد عوارض حفظ کند.
مارکوس افزود: ویژگی مهم این تحقیق در مقایسه با مطالعات پیشین، ماهیت بالینی و تصادفی آن است که اعتبار علمی بیشتری نسبت به مطالعات مشاهدهای دارد. به گفتهی او، این یافتهها میتواند به بازنگری توصیههای سنتی پزشکی دربارهی کافئین منجر شود.
پژوهشگران خاطرنشان کردند که اعتدال در نوشیدن قهوه، در کنار رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم، میتواند بخشی از یک سبک زندگی سالم باشد و حتی در پیشگیری از دیگر اختلالات قلبی مانند تاکیکاردی بطنی یا نارسایی مزمن قلبی مؤثر واقع شود.
در پایان، تیم تحقیقاتی تأکید کرد که تأثیر قهوه تنها به عضلهی قلب محدود نیست، بلکه به بهبود متابولیسم گلوکز، کاهش التهابهای مزمن و بهبود عملکرد سیستم عصبی نیز کمک میکند. به باور آنان، قهوه در صورت مصرف متعادل، میتواند بخشی از یک روتین روزانهی سالم باشد و نه عاملی برای نگرانی، همانطور که پیشتر تصور میشد.
