در ژاپن، هرچند خاطره بمباران هیروشیما و ناکازاکی باعث مخالفت سنتی مردم با سلاح هسته‌ای بوده، اخیراً بحث‌هایی درباره استقرار تسلیحات اتمی آمریکا در خاک ژاپن (مشابه آنچه در برخی کشورهای ناتو انجام می‌شود) مطرح شده است. شینزو آبه، نخست‌وزیر پیشین، حتی گفته بود شاید اگر اوکراین پس از فروپاشی شوروی بخشی از سلاح‌های هسته‌ای خود را حفظ کرده بود، امروز با تهاجم روسیه مواجه نمی‌شد.
نزدیک به بیست سال است که هیچ کشوری تا این اندازه به دروازه دستیابی به سلاح هسته‌ای نزدیک نشده بود. با حمله هوایی اخیر به سه سایت هسته‌ای ایران، رئیس‌جمهور ترامپ وعده داده درِ ورود ایران به باشگاه کشورهای هسته‌ای را برای همیشه بسته نگه دارد.
به گزارش جماران، نیویورک تایمز با این مقدمه نوشت:
اینکه آیا حمله پیشگیرانه ترامپ موفق خواهد شد یا نه، هنوز مشخص نیست—به‌ویژه با توجه به شرایط شکننده آتش‌بس پس از حمله. با این حال، آنچه از هم‌اکنون نگران‌کننده است، این است که ایران و دیگر کشورها ممکن است از این ماجرا برداشتی کاملاً متفاوت نسبت به خواست کاخ سفید داشته باشند: اینکه تنها تضمین واقعی برای بقا در دنیایی پرمخاطره، داشتن بمب اتم است.
به عنوان مثال، آخرین کشوری که به سلاح هسته‌ای دست یافت، کره شمالی بود—کشوری که هیچ‌گاه هدف حمله قرار نگرفت. با وجود سال‌ها بی‌توجهی به درخواست‌های بین‌المللی برای خلع سلاح، امروز کره شمالی تا حد زیادی غیرقابل‌لمس تلقی می‌شود. ترامپ حتی روابط دوستانه‌ای با رهبر آن کشور، کیم جونگ‌اون، برقرار کرد و دو بار با او دیدار کرد تا توافقی هسته‌ای منعقد کند—تلاشی که نهایتاً بی‌ثمر ماند. در مورد ایران اما، رئیس‌جمهور آمریکا تنها چند هفته پس از پیشنهاد تازه‌ای برای مذاکره، بمب‌افکن‌های B-2 را وارد میدان کرد.
رابرت جی. اینهورن، کارشناس کنترل تسلیحات و از مذاکره‌کنندگان دولت اوباما با ایران، هشدار می‌دهد: «خطر آنکه ایران به سمت ساخت زرادخانه‌ای کوچک از سلاح‌های هسته‌ای حرکت کند، حالا بیشتر از همیشه است.» او می‌افزاید: «بعید نیست که برخی جریان‌های تندرو در تهران استدلال کنند زمان آن رسیده که از آستانه عبور کنیم.»
البته، حتی در صورت تصمیم به ساخت بمب، ایران با چالش‌های بزرگی روبه‌رو خواهد بود. این کشور به‌خوبی می‌داند که هرگونه نشانه از پیشرفت در این مسیر می‌تواند حمله مجدد ایالات متحده و اسرائیل را در پی داشته باشد. مشخص نیست که رهبری ایران آیا تمایل به گرفتم چنین تصمیمی دارد یا نه.
با این حال، در دنیایی که قدرت‌های بزرگ هسته‌ای همچون آمریکا، روسیه و چین دیگر همانند گذشته قابل اتکا نیستند و حتی در قبال همسایگان خود رفتار تهاجمی دارند، منطق دستیابی به بازدارندگی هسته‌ای روزبه‌روز برجسته‌تر می‌شود. تحلیلگران می‌گویند از خلیج فارس تا اروپای شرقی و شرق آسیا، دولت‌ها در حال رصد سرنوشت ایران هستند تا ببینند چه درس‌هایی باید از این بحران گرفت.
کریستوفر آر. هیل، دیپلمات ارشد سابق که مذاکرات طولانی و ناکام با کره شمالی در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ را هدایت کرده بود، می‌گوید: «کره شمالی به‌هیچ‌وجه از دستیابی به سلاح هسته‌ای پشیمان نیست.»
او تأکید می‌کند که جذابیت بمب هسته‌ای برای برخی متحدان آمریکا در خاورمیانه و آسیا اکنون بیش از گذشته است. کشورهایی که پس از جنگ جهانی دوم زیر چتر امنیتی ایالات متحده قرار داشتند، حالا با رئیس‌جمهوری روبه‌رو هستند که بر پایه شعار «اول آمریکا»، نسبت به تعهدات بین‌المللی بی‌اعتماد است.
هیل که سابقه سفارت در کره جنوبی، عراق، لهستان و صربستان را دارد، می‌گوید: «من نسبت به این تصور که ایالات متحده همچنان چتر هسته‌ای خود را برای متحدان گسترده نگاه خواهد داشت، محتاطم. کشورهایی مثل ژاپن و کره جنوبی اکنون این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا همچنان می‌توانند به آمریکا تکیه کنند یا نه.»
در کره جنوبی، حمایت عمومی از برنامه هسته‌ای بومی افزایش یافته؛ گرچه رئیس‌جمهور تازه‌منتخب، لی جائه‌میونگ، وعده بهبود روابط با پیونگ‌یانگ را داده است. سال گذشته، جو بایدن با این کشور توافقی امضا کرد تا سئول را بیشتر در برنامه‌ریزی هسته‌ای ایالات متحده دخیل کند—تلاشی برای کاهش فشارهای داخلی به نفع تسلیحات هسته‌ای مستقل.
در ژاپن، هرچند خاطره بمباران هیروشیما و ناکازاکی باعث مخالفت سنتی مردم با سلاح هسته‌ای بوده، اخیراً بحث‌هایی درباره استقرار تسلیحات اتمی آمریکا در خاک ژاپن (مشابه آنچه در برخی کشورهای ناتو انجام می‌شود) مطرح شده است. شینزو آبه، نخست‌وزیر پیشین، حتی گفته بود شاید اگر اوکراین پس از فروپاشی شوروی بخشی از سلاح‌های هسته‌ای خود را حفظ کرده بود، امروز با تهاجم روسیه مواجه نمی‌شد.
تهدیدهای ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، مبنی بر استفاده از تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی در آغاز جنگ اوکراین، دولت بایدن را وادار کرد در مورد میزان حمایت تسلیحاتی از ارتش اوکراین با احتیاط بیشتری تصمیم بگیرد. این تهدیدها همچنین نگرانی‌ها را تشدید کرد مبنی بر اینکه دیگر قدرت‌های تجدیدنظرطلب ممکن است با توسل به باج‌خواهی هسته‌ای، همسایگان خود را مرعوب کنند.
در همین راستا، بروس ریدل و مایکل اوهانلون، از تحلیلگران مؤسسه بروکینگز، در سال ۲۰۲۲ هشدار داده بودند: «درس اوکراین ممکن است این باشد: اگر سلاح هسته‌ای دارید، آن را حفظ کنید؛ اگر ندارید، باید به‌دستش آورید—مخصوصاً اگر متحدی قدرتمند مانند ایالات متحده ندارید و با دشمنی بزرگ مواجه‌اید که ممکن است وارد جنگ شود.»
از میان کشورهای منطقه، عربستان سعودی—متحد آمریکا و رقیب اصلی ایران—با نگرانی به فعالیت‌های هسته‌ای تهران می‌نگرد. به باور کارشناسان، در صورت دستیابی ایران به بمب هسته‌ای، ریاض تحت فشار شدیدی برای آغاز برنامه تسلیحاتی خود قرار خواهد گرفت. ایالات متحده تلاش کرده با ارائه پیشنهادهایی برای توسعه برنامه هسته‌ای غیرنظامی عربستان، آن کشور را آرام نگه دارد، اما این مذاکرات به‌دلیل جنگ اسرائیل و حماس در غزه فعلاً متوقف شده است.
با این حال، برخلاف گمانه‌زنی‌ها درباره آغاز رقابت تسلیحاتی در منطقه، هنوز چنین چیزی رخ نداده است—اتفاقی که به‌گفته تحلیلگران، نشانه‌ای از موفقیت نسبی سیاست‌های منع اشاعه و نیز تجربه تاریخی پرچالش کشورهایی است که به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای بوده‌اند.
خاورمیانه مملو از پروژه‌های ناکام هسته‌ای است. عراق، سوریه و لیبی برنامه‌های هسته‌ای خود را زیر فشار دیپلماسی، تحریم یا حملات نظامی کنار گذاشتند. در این میان، سرنوشت لیبی شاید آموزنده‌ترین باشد: معمر قذافی در سال ۲۰۰۳ از تسلیحات کشتارجمعی خود صرف‌نظر کرد؛ اما تنها هشت سال بعد، پس از حمله نظامی ناتو که به سقوط حکومتش انجامید، از یک لوله فاضلاب بیرون کشیده شد و به‌شکلی خشن توسط مردم خود کشته شد.
استراتژی ایران در غنی‌سازی شدید اورانیوم، بدون عبور از مرز ساخت بمب، در نهایت این کشور را از حمله مصون نگه نداشت.
گری سامور، استاد دانشگاه براندیس و مشاور سابق کنترل تسلیحات در دولت‌های اوباما و کلینتون، می‌گوید: «تا آنجا که ایران به‌عنوان یک آزمون دیده می‌شود، آنچه ترامپ نشان داد این است که چنین راهبردی تضمینی برای جلوگیری از حمله نظامی نیست.»
سامور افزود که هنوز برای داوری نهایی زود است و باید دید حملات اخیر اسرائیل و آمریکا چه تأثیری بر تصمیم‌گیری‌های دیگر کشورها خواهد داشت. او پرسید: «این ماجرا چطور پایان می‌یابد؟ آیا با توافق به پایان می‌رسد؟ یا ایران برای دنبال‌کردن تسلیحات هسته‌ای رها خواهد شد؟»
کارشناسان منع اشاعه، طبق معمول، با احتیاط تحلیل می‌کنند. با این حال، برخی از آن‌ها تلاش دارند در رویدادهای اخیر نشانه‌هایی از بازدارندگی ببینند. رابرت اینهورن معتقد است حمله ترامپ به تأسیسات هسته‌ای ایران پیامی اطمینان‌بخش برای متحدان آمریکا بود که با تهدیدهای هسته‌ای مواجه‌اند.
او تأکید می‌کند: «در مسکو، پیونگ‌یانگ و پکن، نه‌تنها قدرت نظامی ایالات متحده را مشاهده کردند، بلکه اراده این رئیس‌جمهور برای به‌کارگیری آن قدرت را نیز به‌خوبی درک کردند.»
