در اجلاس سران شانگهای چه گذشت؟

به گزارش جماران؛ روز گذشته مورخ اول سپتامبر ۲۰۲۵، بیست و پنجمین نشست شورای سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در مرکز همایش‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی میجیانگ به ریاست شی جین پینگ؛ رییس جمهوری چین برگزار و به پایان رسید.

در این نشست، الکساندر لوکاشنکو؛ رییس جمهوری بلاروس، نارندرا مودی؛ نخست وزیر هند، مسعود پزشکیان؛ رییس جمهوری ایران، قاسم جومارت توکایف؛ رییس جمهوری قزاقستان، سدیر جپاروف؛ رییس جمهوری قرقیزستان، شهباز شریف؛ نخست وزیر پاکستان، ولادیمیر پوتین؛ رییس جمهوری روسیه، امامعلی رحمان؛ رییس جمهوری تاجیکستان، شوکت میرضیایف؛ رییس جمهوری ازبکستان، نورلان یرمکبایف؛ دبیرکل سازمان همکاری شانگهای و اولاربک شارشیف؛ مدیر کمیته اجرایی ساختار منطقه‌ای ضد تروریسم سازمان همکاری شانگهای حضور داشتند.

مباحثی در مورد چشم‌انداز توسعه همکاری‌های چندجانبه در طیف کاملی از فعالیت‌های سازمان همکاری شانگهای (SCO) در زمینه‌های سیاست، امنیت، تجارت، سرمایه‌گذاری، انرژی، صنعت، توسعه پایدار، فناوری‌های جدید، دستور کارهای بین‌المللی و منطقه‌ای و همچنین سوالاتی در مورد بهبود کار سازمان صورت گرفت و روسای هیئت‌ها تعدادی پیشنهاد و ابتکار ارائه دادند.

نورلان یرمکبایف؛ دبیرکل SCO در سخنرانی خود، پیشنهاداتی برای تشکیل یک ساختار منسجم برای کل سازمان، ایجاد انگیزه برای توسعه همکاری‌های سرمایه‌گذاری و تجاری و تشدید تبادلات بشردوستانه میان طرفین و اعضا ارائه داد.

یرمکبایف به اهمیت پیشنهاد رییس بعدی سازمان، سادیر جاپاروف؛ رییس جمهوری قرقیزستان، در مورد ایجاد صندوق/مکانیسم کمک به بلایای طبیعی سازمان همکاری شانگهای و همچنین به موقع بودن مسائل مربوط به آب و سایر پیشنهادات رهبران اشاره کرد.

وی همچنین، بر لزوم اجرای مداوم تصمیمات و پیشنهادات رهبران کشورهای عضو برای افزایش اثربخشی و تأثیر عملی جلسات وزارتخانه‌ها و آژانس‌های مربوطه تأکید کرد که در پایان این جلسه، 24 سند از جمله «اعلامیه تیانجین»، استراتژی توسعه سازمان همکاری شانگهای تا سال 2035، بیانیه شورای سران کشورهای SCO در رابطه با هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم و تشکیل سازمان ملل متحد، تصویب شد.

علاوه بر این، توافق‌نامه‌هایی بین کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در مورد مرکز مبارزه با مواد مخدر این سازمان و مرکز جهانی مقابله با چالش‌ها و تهدیدها برای امنیت کشورهای عضو این سازمان امضا شد.

همچنین در حاشیه این نشست، تصمیم گرفته شد که به جمهوری دموکراتیک خلق لائوس، جایگاه شریک گفتگوی سازمان همکاری شانگهای و به جمهوری‌های مستقل مشترک‌المنافع، جایگاه ناظر سازمان همکاری شانگهای اعطا شود و طبق دستورالعمل این سازمان، شهر چولپون-آتا در قرقیزستان برای سال‌های 2025-2026 به عنوان «پایتخت گردشگری و فرهنگی سازمان همکاری شانگهای» تعیین شد.

پس از شورای سران کشورها، جلسه «شانگهای پلاس » با موضوع «تبدیل چندجانبه‌گرایی به عمل، تضمین امنیت منطقه‌ای و ترویج توسعه پایدار» برگزار شد. در این رویداد، رهبران کشورهای عضو، کشور ناظر مغولستان، شرکای گفتگو - آذربایجان، ارمنستان، کامبوج، مالدیو، میانمار، نپال، ترکیه، مصر، ترکمنستان، اندونزی، لائوس، مالزی و ویتنام به عنوان مهمان و همچنین روسای نهادهای اجرایی سازمان ملل، SCO، CIS، ASEAN، CSTO، EEC، CICA، ECO، AIIB حضور داشتند.

در پایان فعالیت‌های اجلاس تیانجین، وانگ یی؛ عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین و وزیر امور خارجه جمهوری خلق چین و نورلان یرمِکبایف؛ دبیرکل سازمان همکاری شانگهای، در یک نشست مطبوعاتی مشترک برای خبرنگاران شرکت کردند و بیست و پنجمین نشست شورای سران کشورها، باریاست چین بر این سازمان، برای سال‌های ۲۰۲۴-۲۰۲۵ به پایان رسید و ریاست دوره‌ای ۲۰۲۵-۲۰۲۶ به جمهوری قرقیزستان واگذار شده است.

گفتنی است؛  سازمان همکاری شانگهای از دل رقابت قدرت‌های بزرگ بر سر منطقه ژئوپلیتیک آسیای میانه ظهور کرد.  10 کشور چین، بلاروس، هند، ایران، روسیه، قزاقزستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ازبکستان و پاکستان، اعضای اصلی این سازمان هستند؛ البته این سازمان با اعضای ناضر به 26 عضو می‌رسد که برای اولین بار در نیمه سال 2001 با هدف برقرار کردن موازنه جهانی در برابر غرب به ویژه نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه جغرافیای شرق جهان پا به عرصه حیات سیاسی گذاشت.