در پی یکی از خونینترین موجهای خشونت فرقهای در سوریه پس از سرنگونی بشار اسد، شهر سویدا به صحنهای از ویرانی، مرگ و وحشت تبدیل شده است. روایت تلخ یک شهروند دروزی که پس از پنج روز پنهان شدن در خانهاش، با خیابانهایی مملو از خودروهای سوخته، مغازههای غارتشده و اجساد بیجان روبهرو شد، تنها بخشی از ابعاد فاجعهای است که اکنون امنیت ملی سوریه را تهدید میکند.
به گزارش سرویس ترجمه و بینالملل جماران، نیویورک تایمز نوشت: پس از پنج روز پناه گرفتن در خانهاش در شهر جنوبی سویدا، «حسام» ۳۳ ساله روز پنجشنبه از منزل خارج شد و برای بررسی میزان خرابیها، در سطح شهر رانندگی کرد. به گفته او، بوی مرگ همهجا پیچیده بود. او میگوید: «هر جا را که نگاه میکردم، خودروهای سوخته در خیابانها رها شده بودند. شیشه ویترین مغازهها شکسته و قفسهها غارت شده بودند. لکههای خون، سطح خیابانها را پوشانده بود.»
حسام، که بهدلیل نگرانی از اقدامات تلافیجویانه ترجیح داد تنها با نام کوچک معرفی شود، افزود: «بوی اجساد در سویدا غیرقابل تحمل است؛ این بو همهجا پیچیده.»
از روز یکشنبه، استان سویدا در جنوب سوریه صحنه خشونتهای مرگباری بوده که بنا بر گزارش “دیدهبان حقوق بشر سوریه” مستقر در بریتانیا، تاکنون بیش از ۵۰۰ نفر را به کام مرگ کشانده است. آنچه حسام توصیف میکند، بازتابی از شدیدترین درگیریهای فرقهای در این منطقه از سوریه از زمان اوج جنگ داخلی این کشور است.
وی میگوید طی روزهای درگیری، خود را در خانه محصور کرده بود؛ چراکه نبرد میان نیروهای دولتی و شبهنظامیان وابسته به اقلیت مذهبی دروزی اطراف محل سکونتش در جریان بود. حسام، که خود نیز از جامعه دروزی است، پس از برقراری آتشبس و آرامشدن نسبی درگیریها، از منزل بیرون رفت و خرابیها را با چشم خود دید.
او میگوید در بیمارستان عمومی سویدا، هر چند دقیقه یکبار خودروهایی با سرعت به بخش اورژانس میرسیدند و مجروحان درگیریها را منتقل میکردند. در کنار آنان، افرادی نیز برای جستوجوی بستگان مفقودشان آمده بودند؛ کسانی که اکنون بیم آن میرود که کشته شده باشند.
به گفته حسام، مردم دستهدسته وارد سردخانه بیمارستان میشدند؛ جایی که از اجساد سربازان و غیرنظامیان پر شده بود. دهها جسد دیگر نیز در حیاط بیرونی بیمارستان روی زمین قرار داشتند، در حالی که با برزنت پوشیده شده بودند؛ چراکه کیسه اجساد به پایان رسیده بود.
این سومین موج بزرگ درگیریهای فرقهای در سوریه از زمان سرنگونی بشار اسد در سال گذشته محسوب میشود. این تحولات، بار دیگر نگرانیها درباره کشیدهشدن سوریه به ورطه جنگهای فرقهای را تشدید کرده؛ در حالیکه رهبران جدید کشور تلاش دارند کنترل سرزمینی را بهدست گیرند که نزدیک به ۱۴ سال جنگ داخلی آن را تکهتکه کرده است.
در ماه مارس، یک رشته قتلعام در سواحل سوریه منجر به کشته شدن حدود ۱۶۰۰ نفر شد؛ قربانیان عمدتاً از اقلیت مذهبی علوی بودند. همچنین در ماه مه، موج دیگری از خشونتها در حومه دمشق بیش از ۱۰۰ کشته برجای گذاشت که بیشتر آنها از اقلیت دروزی بودند.
خشونتها در سویدا با تبادل حملات و آدمربایی میان قبایل بدوی سنیمذهب و شبهنظامیان دروزی آغاز شد؛ گروههایی مذهبی که آیینی رازآلود و مبتنی بر آموزههایی از اسلام دارند.
با تشدید ناآرامیها، دولت سوریه نیروهای نظامی را به سویدا اعزام کرد تا درگیریها را مهار کند. اما برخی از رهبران شبهنظامیان دروزی — که بهشدت به حکومت اسلامگرای جدید سوریه بیاعتمادند — بر این باور بودند که نیروهای دولتی، که عمدتاً از اهل سنت تشکیل شدهاند، به قصد حمله به دروزیها به این منطقه اعزام شدهاند.
در واکنش به این تصور، شبهنظامیان دروزی نیز بسیج شدند تا در برابر نیروهای دولتی ایستادگی کنند و همین موضوع به درگیریهای سنگینی انجامید؛ درگیریهایی که نهایتاً با مداخله نظامی اسرائیل وارد مرحلهای جدید شد.
به گزارش “دیدهبان حقوق بشر سوریه”، در این دور از خشونتها دستکم ۵۱۶ نفر — شامل نظامیان، نیروهای شبهنظامی و غیرنظامیان — جان خود را از دست دادهاند. همچنین بیش از ۲۰ نفر در اعدامهای فراقانونی توسط نیروهای دولتی کشته شدهاند. این نیروها اقدام به غارت و به آتش کشیدن خانههایی در سویدا نیز کردهاند. با این حال، این نهاد حقوق بشری مشخص نکرده است که چه تعداد از کشتهشدگان، غیرنظامی بودهاند.
رئیسجمهور جدید سوریه، احمد الشرع، روز پنجشنبه در نطقی تلویزیونی اعلام کرد: «ما قاطعانه با کسانی که به مردم شریف و نجیب دروزی ما تعدی کردهاند و مرتکب سوءاستفاده شدهاند، برخورد خواهیم کرد. مردم دروزی تحت حمایت و در حیطه مسئولیت دولت قرار دارند و هیچگونه تعرضی به آنها بیپاسخ نخواهد ماند.»
