روسیه اولین کشوری است که پس از شروع حکمرانی طالبان، دولت آنها را رسماً به رسمیت شناخته است.
به گزارش جماران به نقل از الجزیره، روسیه اولین کشوری است که پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱، دولت طالبان را رسماً به رسمیت شناخت.
از زمانی که طالبان در چهار سال پیش کنترل کابل را به دست گرفتند و دولت رئیس‌جمهور سابق اشرف غنی را سرنگون کردند، چندین کشور - حتی آن‌هایی که طالبان را دشمنی دیرینه می‌دانستند - کانالهای ارتباط با طالبان را فعال کرده‌اند.
با وجود این ارتباط محتاطانه، هنوز هیچ کشوری تا پنج‌شنبه گذشته رسماً دولت طالبان را به رسمیت نشناخته بود، تا اینکه روسیه این گام مهم را برداشت که یک نقطه عطف در موضع جهانی نسبت به طالبان محسوب می‌شود.
چه گامی دقیقاً از سوی روسیه برداشته شده است، و آیا این حرکت راه را برای کشورهای دیگر هموار می‌کند تا روابط دیپلماتیک رسمی خود را با طالبان برقرار کنند؟
روسیه چه گفت؟
وزارت خارجه روسیه بیانیه‌ای صادر و اعلام کرد که به رسمیت شناختن دولت طالبان توسط مسکو، درهای همکاری دو جانبه مؤثر را با افغانستان باز خواهد کرد.
در این بیانیه آمده است که به رسمیت شناختن دولت امارت اسلامی در افغانستان، می‌تواند عاملی برای تقویت روابط مشترک میان دو کشور در جنبه‌های مختلف باشد.
همچنین، وزارت خارجه روسیه از تلاش خود برای توسعه شراکت دوجانبه در حوزه‌های مختلف خبر داد.
طالبان چگونه واکنش نشان دادند؟
در همین حال، وزارت خارجه افغانستان -در یک پست در پلتفرم «ایکس» در روز پنج‌شنبه- اعلام کرد که سفیر روسیه در کابل، دیمیتری گیرنوف، با وزیر خارجه امیر خان متقی دیدار کرده و به او اعلام کرده است که کرملین تصمیم گرفته است جمهوری اسلامی افغانستان را به رسمیت بشناسد.
در مقابل، متقی این تصمیم روسیه را ستود و آن را یک گام جسورانه و قابل تقدیر دانست، و ابراز امیدواری کرد که کشورهای دیگر هم مانند مسکو با دولت طالبان برخورد کنند.
تاریخ روابط بین روسیه و افغانستان چیست؟
در سال ۱۹۷۹، نیروهای شوروی افغانستان را اشغال کردند تا دولتی کمونیستی برپا کنند، که منجر به یک جنگ ده‌ساله با مجاهدین افغان شد — که گفته می‌شود از طرف ایالات متحده حمایت می‌شدند — در این جنگ حدود ۱۵ هزار سرباز شوروی کشته شدند.
در سال ۱۹۹۲، روسیه سفارت خود در کابل را به دنبال حمله موشکی از سوی گروه‌های شورشی بست.
رئیس‌جمهور سابق محمد نجیب‌الله، که مورد حمایت مسکو بود، در سال ۱۹۹۶ پس از پناه بردن به ساختمان سازمان ملل، توسط طالبان کشته شد.
در دهه ۹۰، روسیه از ائتلاف شمال ضد طالبان به رهبری احمد شاه مسعود حمایت کرد.
پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، یکی از اولین رهبران بود که با باراک اوباما تماس گرفت و حمایت خود را اعلام کرد، و روسیه اجازه استفاده از حریم هوایی خود را داد و داده‌های اطلاعاتی ارائه کرد.
در سال ۲۰۰۳، طالبان به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شد.
در سال‌های اخیر، با افزایش تهدید داعش-خراسان، روسیه شروع به نزدیک‌تر شدن به طالبان کرد، که این گروه برای روسیه دشمن محسوب می‌شود.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، روابط آنها با جهان بیشتر شده است، و هیئت‌هایی از طالبان در نشست اقتصادی روسیه در سن پترزبورگ در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۴ شرکت کردند.
چگونه جهان به طالبان برخورد کرد؟
سازمان ملل متحد رسماً دولت تشکیل شده توسط طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد و آنها را «مقامات واقعی» توصیف می‌کند، اما بسیاری از کشورها به صورت دیپلماتیک با طالبان تعامل دارند بدون اینکه رسمیت رسمی بدهند.
چین:
چین روابط خود را با طالبان قبل از خروج آمریکا آغاز کرد و در سال ۲۰۱۹، رهبران آن را میزبانی کرد.
یک شرکت زیرمجموعه شرکت ملی نفت چین قراردادی برای استخراج نفت از رودخانه امو داریا به مدت ۲۵ سال امضا کرد که این در سال ۲۰۲۳ صورت گرفت.
در سال ۲۰۲۴، چین با یک نماینده رسمی طالبان دیدار کرد اما اعلام کرد که دولت طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد.
در سال ۲۰۲۵، یک نشست سه‌جانبه با حضور وزرای خارجه چین، پاکستان و طالبان برگزار شد.
پاکستان:
پاکستان از حمایت‌های اصلی طالبان بود، اما روابط از سال ۲۰۲۱ به بعد تنش‌آمیز شد.
اسلام‌آباد گروه طالبان را به پناه دادن به طالبان پاکستان (تحریک طالبان پاکستان) که حملاتی در داخل پاکستان انجام می‌دهد، متهم می‌کند، اما طالبان این اتهامات را رد می‌کند.
در دسامبر ۲۰۲۴، پاکستان بمباران‌های هوایی بر بغلان انجام داد که به کشته شدن ۴۶ غیرنظامی منجر شد.
پاکستان شروع به اخراج میلیون‌ها پناهنده افغان کرد.
با وجود تنش‌ها، دیدارهایی میان مقامات دو طرف ادامه دارد.
هند:
سفارت خود را در کابل در سال ۱۹۹۶ پس از به قدرت رسیدن طالبان بست و این گروه را به رسمیت نشناخت.
پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱، سفارت هند را مجدداً باز کرد، اما چندین بار مورد حمله قرار گرفت.
پس از بازگشت طالبان، هند موضع خود را به تدریج تغییر داد و سفارت خود را موقتاً باز کرد و دیپلمات‌هایی را برای دیدار با مقامات طالبان فرستاد.
در سال ۲۰۲۵، وزیر خارجه هند، ویکرام میسری، با همتای افغان خود، متقی، دیدار کرد.
ایران:
روابط ایران با طالبان در دهه ۹۰ خصمانه بود، به ویژه پس از کشته شدن دیپلمات‌های ایران در مزار شریف در سال ۱۹۹۸.
تهران معتقد است که داعش-خراسان تهدیدی بزرگ‌تر است، و به همین دلیل شروع به نزدیک‌تر شدن به طالبان کرد.
در مه ۲۰۲۵، متقی در قالب نشست گفت‌وگوی ایران شرکت کرد و با رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان و وزیر خارجه عباس عراقچی دیدار داشت.
آیا کشورهای دیگری پس از روسیه، طالبان را به رسمیت خواهند شناخت؟
احتمالاً هر کشور به تنهایی تصمیم می‌گیرد چه زمانی و آیا به طور رسمی دولت طالبان را به رسمیت می‌شناسد یا نه، هرچند بسیاری از کشورها در حال حاضر با این جنبش برخوردی نزدیک به سطح رسمیت دارند.
در اعلامیه‌ای، تنگا، معاون مدیر موسسه "او‌زی‌فِر رِسرچ فاندیشن" در دهلی نو، در مصاحبه با شبکه الجزیره، گفت که کشورهای همسایه افغانستان به دلایل استراتژیک و امنیتی ناچارند با حرکت طالبان تعامل داشته باشند.
او افزود که برخی کشورهای آسیای مرکزی، همراه با چین، ممکن است همانند روسیه، جنبش طالبان را به رسمیت بشناسند.
تنگا اشاره کرد که به رسمیت شناختن طالبان توسط روسیه، گامی با ابعادی ژئوپولیتیکی است که جایگاه مسکو را در کابل تقویت می‌کند و در عین حال، طالبان را یک پیروزی دیپلماتیک مهم می‌دهد.
