در حالی که گلولهباران در امتداد خط کنترل و مرز بینالمللی هند و پاکستان شدت میگیرد، هند در تلافی حمله به پَهَلگام به اردوگاههای تروریستی مستقر در پاکستان حمله کرد.
به گزارش جماران؛ به نقل از اندیشکده دیپلمات، روز گذشته، همانطور که پیش بینی میشد، هند در یک واکنش نظامی به حمله تروریستی ۲۲ آپریل در پَهَلگام در جامو و کشمیر، به ۹ مکان در کشمیر تحت کنترل پاکستان و پاکستان حمله کرد.
از جمله مکانهایی که هند هدف قرار داد، چهار مکان در پاکستان و پنج مکان در کشمیر تحت کنترل پاکستان بود. به گفته دولت هند، اهداف، اردوگاههای آموزشی و سکوهای پرتاب مورد استفاده، علاوه بر حزب المجاهدین، گروههای ممنوعه مانند لشکر طیبه بودند.
وزارت دفاع هند بلافاصله پس از پایان عملیات در بیانیهای اعلام کرد که اقدامات هند «متمرکز، سنجیده و بدون تشدید تنش» بوده است.
این وزارتخانه اعلام کرد: «هیچ تأسیسات نظامی پاکستان هدف قرار نگرفته است. هند در انتخاب اهداف و روش اجرا، خویشتنداری قابل توجهی نشان داده است.» وی افزود که هدف از این اقدام، اطمینان از پاسخگو بودن مسئولان حمله به پَهَلگام است.
در 22 آپریل بود که یک حمله به پَهَلگام (منطقه تحت کنترل هند در کشمیر و جامو) منجر به کشته شدن ۲۶ نفر، که اکثر آنها گردشگران هندی بودند، شد. گروهی کمتر شناخته شده به نام جبهه مقاومت (TRF) مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت که هند معتقد است شاخهای از لشکر طیبه است که با سازمان جاسوسی ارتش پاکستان (ISI)، ارتباط دارد.
ویکرام مصری؛ معاون وزیر امور خارجه هند، تاکید کرد که هدف از حمله سحرگاهی ارتش هند، «پیشگیری» و «بازدارندگی» از حملات مرزی بیشتر از این دست بوده است. او در دهلی نو به خبرنگاران گفت: «این اقدامات سنجیده، متناسب و مسئولانه بودند و بر از بین بردن زیرساختهای تروریستی و ناتوان کردن تروریستهایی که احتمالا به هند فرستاده میشوند، تمرکز داشت.»
مصری گفت که قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در ۲۵ آپریل، از لزوم پاسخگویی عاملان، سازماندهندگان، تأمینکنندگان مالی و حامیان حمله پاهالگام و محاکمه آنها سخن گفته و افزود که اقدامات هند در ۷ مه «باید در این چارچوب دیده شود.»
این اظهارات بر این پیام تأکید دارد که اقدامات هند باید به عنوان نوعی دفاع از خود تلقی شود و بعید است که هند حملات بیشتری را دنبال کند مگر اینکه پاکستان پاسخی بدهد و پاسخ دهلی نو محدود به حمله به اهداف تروریستی است، نه حمله به داراییهای غیرنظامی یا نظامی پاکستان. آنها همچنین با هدف کاهش نگرانی بینالمللی مبنی بر اینکه تنشها میتوانند به سرعت به یک درگیری هستهای تبدیل شوند و به وضعیت جهانی که از قبل با جنگ روسیه-اوکراین و درگیری اسرائیل-حماس در غرب آسیا تحت فشار بوده است، انجام میشوند.
در این میان، چندین کشور، از جمله ایالات متحده، از هند و پاکستان خواستهاند که پس از حملات هند، از تشدید بیشتر تنشها خودداری کنند.
اما با آماده شدن پاکستان برای تلافی، احتمال تشدید تنشها وجود دارد. اسلامآباد اعلام کرد که حملات هند به مناطق غیرنظامی و یک مسجد، ۲۶ نفر، از جمله زنان و کودکان، را کشته است. پیش از این، گلولهباران توپخانه در سراسر خط کنترل (LoC) که کشمیر تحت کنترل هند و پاکستان را از هم جدا میکند و همچنین مرز بینالمللی بین دو کشور است تشدید شده و طبق گزارشها تاکنون حداقل ۹ نفر در طرف هندی کشته شدهاند.
پاسخ هند قطعی بود!
در ۲۲ آپریل، تروریستها غیرنظامیان غیرمسلح، که اکثر آنها گردشگر بودند، را هدف قرار دادند. آنها مردان را جمع کردند و قبل از اینکه آنها را به سبک اعدام، در مقابل همسران و فرزندانشان، تیرباران کنند، تأیید کردند که آیا هندو هستند یا خیر!
حملات نظامی هند در ۷ مه با نام رمز عملیات سیندور انجام شد. سیندور در زبان هندی به معنای سرخ مایل به قرمز است که زنان هندو را با نقطه یا لکهای روی پیشانی خود که نشانهای فرخنده از وضعیت تأهل آنهاست نشان میدهد.
یک روز پس از حملات پَهَلگام، هند مجموعهای از اقدامات، از جمله تعلیق پیمان ۱۹۶۰ برای تقسیم آب رودخانه سند و شاخههای آن با پاکستان را اعلام کرد. یک روز بعد، مودی در یک گردهمایی عمومی در ایالت شرقی بیهار گفت: «هند هر تروریست و حامیان آنها را شناسایی، ردیابی و مجازات خواهد کرد. ما آنها را تا انتهای زمین تعقیب خواهیم کرد.»
این اولین باری نیست که هند به حملات تروریستی گروههای تحت حمایت پاکستان پاسخ نظامی میدهد و سابقه حدود یک دههای دارد.
در سال ۲۰۱۶، نیز پس از حمله تروریستی به یک اردوگاه نظامی در نزدیکی خط کنترل در جامو و کشمیر که منجر به کشته شدن ۱۹ سرباز هندی شد، ارتش هند حملهای فرامرزی به کشمیر تحت کنترل پاکستان انجام داد و اردوگاههای آموزشی تروریستها را هدف قرار داد. پاکستان وقوع این حملات فرامرزی را انکار کرد، اما اذعان کرد که دو سرباز در آتش مرزی کشته شدهاند.
همچنین در سال ۲۰۱۹، هنگامی که یک تروریست از گروه جیش محمد مستقر در پاکستان، اتوبوسی حامل نیروهای شبهنظامی را در منطقه پولواما کشمیر هدف قرار داد و ۴۰ پرسنل را کشت، جتهای نیروی هوایی هند اردوگاههای تروریستی را در بالاکوت در استان خیبر پاکستان هدف قرار دادند. پاکستان با حمله هوایی به هند مقابله به مثل کرد و در نتیجه هند نیروی هوایی خود را به حالت آمادهباش درآورد. یک فروند میگ-۲۱ نیروی هوایی هند توسط پاکستان سرنگون و خلبان آن اسیر شد و تنشهای از قبل بالا گرفته را تشدید کرد. این وضعیت با بازگشت سالم خلبان که حاصل دیپلماسی فشرده پشت پرده با حضور کشورهایی مانند ایالات متحده بود، آرام شد.
عملیات اخیر هند علیه پاکستان اما نشاندهندهی فاصله گرفتن از عملیاتهای ۲۰۱۶ و ۲۰۱۹ این کشور است.
اولا، به نظر میرسد این حمله هر سه نیروی زمینی، دریایی و هوایی هند را درگیر کرده است که نشاندهندهی عملیاتی با هماهنگی فشرده است.
ثانیا، این حمله شامل هدف قرار دادن چندین مکان در داخل پاکستان و قلمرو تحت کنترل پاکستان بود که دامنهی آن را گستردهتر از هر یک از عملیاتهای قبلی میکند.
ثالثا، پس از این حملات، دهلی نو تعدادی از شرکای نزدیک خود، از جمله ایالات متحده، بریتانیا، روسیه، عربستان سعودی و امارات متحده عربی را در جریان قرار داد. به نظر نمیرسد چین، که خود را «دوست همیشگی» پاکستان و رقیب استراتژیک هند میداند و دهلی نو با او اختلاف مرزی حل نشدهای دارد، در این فهرست قرار داشته باشد. پیش از این، هند هر پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، از جمله چین را در جریان قرار میداد.
واضح است که در دولت هند، عزم جدیدی برای مقابله با تروریسم ناشی از پاکستان وجود دارد. این امر به عزم دهلی نو برای مجازات پاکستان به دلیل حمایت از تروریسم اشاره دارد، علیرغم اینکه اسلام آباد با توجه به داشتن سلاحهای هستهای، حمایت بینالمللی را برای تحت فشار قرار دادن هند جهت خویشتنداری جلب کرده است. به نظر میرسد هند مایل است هرگونه هزینهای را که با مجازات پاکستان همراه باشد، از جمله از دست دادن نیرو و دارایی، بپذیرد.
دهلی نو همچنین قصد دارد با مقصر جلوه دادن اسلام آباد در این درگیریها، پاکستان را از راههای دیگری نیز تحت فشار قرار دهد. هپیمون جیکوب؛ استاد دانشگاه در هند، در مقالهای در مجله «دنیای هند» استدلال کرد که با انجام یک حمله تروریستی علیه هند، در واقع پاکستان است که با ایجاد امکان درگیری نظامی متعارف با هند، همه چیز را آغاز کرده است.
«بار مسئولیت بر دوش پاکستان است که اگر به دنبال جلوگیری از درگیری نظامی است، اطمینان حاصل کند که هیچ حمله تروریستی رخ نمیدهد، زیرا یک حمله تروریستی، به احتمال زیاد، منجر به واکنش متعارف خواهد شد، که دومی قاعده است و عدم وقوع آن استثنا!
به عبارت دیگر، نقطه شروع تشدید تنش بین هند و پاکستان استفاده هند از نیروی متعارف نیست، بلکه استفاده پاکستان از نیروی غیرمتعارف است و هند در مورد تشدید تنش در آینده، توپ را در زمین پاکستان قرار داده است.»
به نظر میرسد دهلی نو در مورد کسانی که پس از یک حمله تروریستی، خویشتنداری را توصیه میکنند، صبر کمتری دارد. اس. جایشانکار؛ وزیر امور خارجه هند، ساعاتی پس از آغاز عملیات سیندور، در پستی در «ایکس» گفت: «جهان باید هیچ گونه تحملی در برابر تروریسم نشان ندهد.»