رهبران اروپایی که از سخنرانی جنجالی روز جمعه جِی دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا نیز حیرت زده شده بودند، بیش از پیش نسبت به رویکرد دونالد ترامپ در قبال توافق صلح اوکراین نگرانند.
به گزارش جماران به نقل از یورونیوز، سخنگوی کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد که وزیران خارجه این اتحادیه روز یکشنبه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ نشستی اضطراری برای بررسی مواضع اخیر مقامات آمریکایی در قبال اوکراین برگزار خواهند کرد.
این نشست در حالی برگزار می‌شود که کیت کلوگ، نماینده ویژه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در امور اوکراین، تأکید کرده است که اروپا در مذاکرات صلح آتی میان ایالات متحده، روسیه و اوکراین حضور نخواهد داشت.
کلوگ که قرار است روز دوشنبه به بروکسل سفر کند، اعلام کرده است که نظر اروپا در این مذاکرات در نظر گرفته خواهد شد، اما این اتحادیه به‌طور مستقیم در روند مذاکرات شرکت نخواهد کرد.
در مقابل این اظهارات مقامات اروپایی خواستار واکنش واحد اتحادیه شدند.
اختلاف‌نظرها میان اروپا و آمریکا درباره نقش اتحادیه اروپا در این روند گفتگوها به ویژه زمانی شدت گرفت که کیت کلوگ در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت که اروپا «باید به‌جای اعتراض، راهکارهای مشخصی ارائه دهد.»
این اختلاف ها باعث شد تا وزیران خارجه اتحادیه اروپا به صورت فوری تشکیل جلسه دهند. به گفته سخنگوی کمیسیون اروپا هدف از این نشست «ارزیابی سیاست جدید آمریکا و مسیر پیش رو» است.
همزمان آنتونیو کوشتا، رئیس شورای اروپا در سخنرانی خود در مونیخ تأکید کرد که بدون مشارکت اوکراین و اتحادیه اروپا، هیچ مذاکره‌ای نمی‌تواند معتبر و پایدار باشد.
پیش از این نیز برخی گزارش‌ها از تلاش کشورهای اروپایی برای ایجاد طرحی جهت اعزام نیرو به اوکراین در صورت توافق احتمالی با روسیه حکایت داشت.
همزمان جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ در آلمان با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین دیدار کرد. بر اساس گزارش‌ها آقای زلنسکی در این دیدار خواستار تضمین امنیتی واشنگتن شده بود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا روز چهارشنبه یک گفتگوی ۹۰ دقیقه‌ای با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه داشت و با او درباره موضوعات مختلف و به‌ویژه جنگ اوکراین صحبت کرد. آقای زلنسکی اما ناخشنودی خود را از این گفتگو پنهان نکرد و گفت که هیچ صحبتی درباره اوکراین بدون حضور کی‌یف «مقبولیت ندارد.»
کیت کلوگ، فرستاده ویژه دونالد ترامپ در امور اوکراین روز شنبه اعلام کرد که اروپا در مذاکرات صلح برنامه‌ریزی شده میان ایالات متحده، روسیه و اوکراین حضور نخواهد داشت.
آقای کلوگ در این خصوص یادآور شد که اروپایی‌ها بر سر موضوعات مد نظر مورد مشورت قرار خواهند گرفت اما در نهایت از این مذاکرات کنار گذاشته خواهد شد.
وی که به سوالی در باره حضور احتمالی اروپا در مذاکرات برنامه‌ریزی شده میان روسای جمهوری آمریکا و روسیه و تیمی از اوکراین پاسخ می‌داد، گفت که پیرو «مکتب واقع‌گرایی» است و اعتقاد دارد که چنین اتفاقی نخواهد افتاد.
کیت کلوگ در ادامه به این موضوع اشاره کرد که تلاش‌های پیشین برای برقراری صلح به دلیل درگیر بودن کشورهای زیادی که توانایی تضمین روند مذاکرات را نداشتند، با شکست مواجه شد.
فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین سپس افزود: « این موضوع ممکن است مثل صدای کشیده شدن گچ روی تخته سیاه، کمی آزاردهنده باشد، اما چیزی که می‌گویم کاملاً صادقانه است.»
وی خطاب به دوستان اروپایی خود گفت: «به جای گلایه از اینکه ممکن است بر سر میز مذاکره باشید یا نباشید، با ارائه پیشنهادها و ایده‌های مشخص و افزایش بودجه دفاعی، در بحث مشارکت کنید.»
اظهارات کلوگ موجب نگرانی برخی از رهبران اروپایی خواهد شد که اعتماد چندانی به دونالد ترامپ ندارند و معتقدند امنیت کشورشان به سرنوشت اوکراین گره خورده است.
وزیر امور خارجه لهستان می‌گوید امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه از رهبران اروپایی دعوت کرده است تا روز یکشنبه برای گفتگو در این خصوص و بررسی اوضاع کنونی در پاریس گردهم‌آیند.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان در تازه‌ترین اظهار نظر در این خصوص روز شنبه تاکید کرد که صلح در اوکراین تنها با تضمین حاکمیت این کشور برقرار می‌شود و برلین هرگونه «صلح تحمیلی» به کی‌یف را رد خواهد کرد.
رهبران اروپایی نگرانند که توافق مسکو و واشنگتن برای برقراری صلح در اوکراین بدون مشارکت آنها به روندی منتهی شود که امنیت اروپا را به چالش بکشد.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تلاش واشنگتن در این خصوص را نوعی مماشات با پوتین خوانده و تاکید کرده است که هر توافقی بدون مشارکت اروپا و اوکراین محکوم به شکست خواهد بود.
نگرانی اروپا از رویکرد دولت جدید آمریکا
به گفته فرستاده ویژه دونالد ترامپ، یکی از دلایل شکست توافق‌های صلح پیشین بین اوکراین و روسیه این بود که کشورهای زیادی بر سر میز مذاکره حضور داشتند که در تسهیل اجرای نوعی فرآیند صلح ناتوان بودند. وی در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «ما این مسیر را نخواهیم رفت.»
پیش از این، ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین طی سخنانی در کنفرانس امنیتی مونیخ هشدار داده بود که احتمالا اروپا از مذاکرات کنار گذاشته خواهد شد. او سپس خواهان تشکیل یک ارتش اروپایی شد که در آن اوکراین نقش محوری ایفا کند.
رهبران اروپایی که از سخنرانی جنجالی روز جمعه جِی دی ونس، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا نیز حیرت زده شده بودند، بیش از پیش نسبت به رویکرد دونالد ترامپ در قبال توافق صلح اوکراین نگرانند.
دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی در این خصوص هشدار داد و تاکید کرد: «اروپا به یک برنامه عملی فوری در خصوص اوکراین نیاز دارد که تضمین کننده امنیت ما باشد، در غیر این صورت سایر بازیگران جهانی در مورد آینده ما تصمیم خواهند گرفت، تصمیماتی که می‌توانند لزوماً همسو با منافع ما نباشند.»
آقای زلنسکی به اروپا هشدار داده است که مبادا ترامپ آنها را در مذاکرات تنها بگذارد. رئیس جمهوری اوکراین در این خصوص خطاب به رهبران اروپا می‌گوید: «بیایید صادق باشیم، اکنون نمی‌توان این احتمال را نادیده گرفت که آمریکا ممکن است به مسائلی که اروپا را تهدید می‌کند، پشت کند.
چند کشور اروپایی در حال بررسی طرحی برای اعزام نیرو به اوکراین هستند تا در صورت دستیابی به توافق صلح با روسیه، اجرای آن را تضمین کنند. بریتانیا و فرانسه هدایت این تلاش را بر عهده دارند.
چند کشور اروپایی به‌طور مخفیانه در حال بررسی طرحی برای اعزام نیرو به اوکراین هستند تا در صورت دستیابی به توافق صلح با روسیه، اجرای آن را تضمین کنند. بریتانیا و فرانسه هدایت این تلاش را بر عهده دارند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، کشورهای غربی مدتی است روی این طرح کار می‌کنند، اما جزئیات آن همچنان مبهم است. مقامات کشورهای درگیر در این مذاکرات، نمی‌خواهند اطلاعاتی درز کند تا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در صورت ورود به گفت‌وگوهای صلح، موقعیت برتری پیدا نکند.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا روز پنجشنبه در اظهاراتی محتاطانه گفت: «نمی‌خواهم درباره جزئیات خاص صحبت کنم، اما اگر صلحی برقرار شود، اوکراین نیاز به تضمین‌های امنیتی خواهد داشت و بریتانیا در این زمینه نقش خود را ایفا خواهد کرد.»
نگرانی اروپا از احتمال توافق مستقیم ترامپ با پوتین
رهبران اروپایی از حدود یک سال پیش به دنبال بررسی این هستند که چه نوع نیرویی برای نظارت بر اجرای یک توافق احتمالی لازم است. اما این بحث‌ها اخیرا با نگرانی از اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بدون هماهنگی با متحدان اروپایی و حتی بدون مشورت با کی‌یف، مستقیماً با ولادیمیر پوتین به توافق برسد، جدی‌تر شده است.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ بارها هشدار داد که اگر اوکراین نتواند به ناتو بپیوندد، باید یک ناتوی جدید در داخل اوکراین شکل بگیرد.
گروهی از رهبران اروپایی در دسامبر گذشته به همراه آقای زلنسکی در اقامتگاه مارک روته، دبیرکل ناتو در بروکسل گرد هم آمدند. نمایندگانی از بریتانیا، دانمارک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند و لهستان، همراه با مقامات ارشد اتحادیه اروپا، در این نشست حضور داشتند.
این گفت‌وگوها بر پایه ابتکاری که امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه در اوایل سال ۲۰۲۴ مطرح کرده بود، انجام شد. آقای ماکرون در آن زمان احتمال اعزام نیروهای غربی به اوکراین را رد نکرد، که این موضوع واکنش شدید رهبران آلمان و لهستان را به دنبال داشت.
هرچند در ابتدا آقای ماکرون در این پیشنهاد تنها به نظر می‌رسید، اما این ایده به‌تدریج مورد توجه بیشتری قرار گرفت. با این حال، اینکه نیروهای اروپایی دقیقا چه ترکیبی خواهند داشت و در چه مناطقی مستقر خواهند شد، به شرایط توافق صلح بستگی دارد.
موانع قانونی و اختلاف‌نظر میان کشورهای اروپایی
برخی از کشورهای اروپایی محدودیت‌های قانونی برای استقرار نیروهای مسلح خود در خارج از کشور دارند. ایتالیا به‌لحاظ قانونی نمی‌تواند بدون مصوبه پارلمان از نیروهای نظامی خود در مأموریت‌های خارجی استفاده کند. هلند و آلمان نیز برای هرگونه اعزام نیرو به تأیید پارلمان نیاز دارند، موضوعی که ممکن است پس از انتخابات ۲۳ فوریه در آلمان تغییر کند. لهستان نیز به دلیل اختلافات تاریخی با اوکراین، در این زمینه با احتیاط عمل می‌کند.
هانو پوکور، وزیر دفاع استونی در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «ما در مراحل بسیار اولیه این گفت‌وگوها هستیم.» او تأکید کرد که پیش از تصمیم‌گیری، کشورهای اروپایی باید بدانند خط تماس میان روسیه و اوکراین پس از توافق صلح چگونه خواهد بود.
وی افزود: «اگر دو طرف نیروهای خود را در جبهه به چند هزار نفر کاهش دهند، حضور اروپا در منطقه مشکلی نخواهد داشت. اما اگر جنگ همچنان ادامه داشته باشد، وضعیت بسیار پیچیده‌تر خواهد شد.»
زلنسکی: اروپا بدون ارتش اوکراین توان مقابله با روسیه را ندارد
آقای زلنسکی خواستار استقرار ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار نیروی بین‌المللی در اوکراین شده است، اما برخی گزارش‌ها از حضور ۳۰ تا ۴۰ هزار سرباز اروپایی صحبت کرده‌اند. تاکنون هیچ‌یک از این ارقام به‌طور رسمی تایید نشده است.
رئیس جمهوری اوکراین تاکید دارد که کشورهای اروپایی می‌توانند از تجربیات ارتش این کشور در نبردهای مدرن بهره ببرند. او گفت: «فقط ارتش اوکراین در اروپا تجربه جنگ مدرن را دارد.»
وی در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت: «وقتی از نیروهای خارجی صحبت می‌کنیم، من نقشه‌ای دارم که حضور ۱۱۰ هزار نیروی بین‌المللی را نشان می‌دهد. بهتر است کشورهایی که در عملیات دریایی تخصص دارند، مانند بریتانیا و کشورهای اسکاندیناوی، در ماموریت‌های دریایی مستقر شوند.»
با این حال، آقای زلنسکی اذعان کرد که ارتش اوکراین با کمبود تجهیزات و تسلیحات مواجه است. او گفت: «اگر ما ۱۵۰ تا ۱۶۰ جنگنده اف-۱۶ و بیش از ۲۵ سامانه پدافند هوایی پاتریوت داشته باشیم، چرا باید به نیروهای نظامی آمریکا یا اروپا نیاز داشته باشیم؟ اگر موضوع بر سر ملیت نیروهاست، پس این بحث بی‌معنی است.»
با این حال، رئیس جمهوری اوکراین هشدار داد که در صورت حمله روسیه به کشورهای اروپایی عضو ناتو، اتحادیه اروپا به‌تنهایی قادر به دفاع از خود نخواهد بود. او به‌طور خاص بلاروس را به‌عنوان یک پایگاه احتمالی برای حمله روسیه در آینده نزدیک معرفی کرد.
زلنسکی خواستار ایجاد «نیروهای مسلح اروپا» شد
آقای زلنسکی در ادامه تاکید کرد که کشورهای اروپایی باید به فکر تشکیل یک نیروی نظامی مستقل در سطح قاره‌ای باشند. او گفت که ارتش اوکراین می‌تواند ستون فقرات یک اتحاد نظامی جدید در اروپا باشد.
او هشدار داد: «بدون ارتش اوکراین، نیروهای نظامی اروپایی برای متوقف کردن روسیه کافی نخواهند بود. این واقعیتی است که باید پذیرفت.»
