مادران و پدران این کودکان نیز مانند دیگر خانواده های ایران زمین خانه ساده و در عین حال پرعاطفه خود را برای روزهای نوروز آماده و به رسم ایرانیان خانه تکانی کرده بودند و منتظر فرا رسیدن شب آخرین چهارشنبه سال و نیز لحظه تحویل بودند تا به همراه فرزندانشان به دید و بازدید بزرگان اقوام بروند اما نمی دانستند یک جرقه ناچیز براثر سایش ترقه های دست ساز که درون گونی انباشته شده اند ناگهان همه این رویاهایشان را به یک کابوس وحشتناک تبدیل کرده و زندگی را پس از آن به کامشان تلخ خواهد کرد.
یک خبر ناخوشایند اواخر هفته گذشته به سرعت در فضاهای مجازی و نیز سایت های خبرگزاری های کشورمان نقش بست که نه تنها ساکنان اردبیل و بلکه مردم ایران را که در روزهای پایانی سال در تدارک استقبال از عید باستانی نوروز هستند غمگین کرد ' انفجار مواد محترقه هنگام ساختن ترقه سبب مرگ هفت نفر و مصدومیت شدید سه نفر در یک منزل مسکونی در محله آرازعلی اردبیل شد. '
ساکنان چندین کوچه اطراف که با شنیدن صدای مهیب انفجار ، وحشت زده به بیرون دویده بودند با رسیدن به مکان حادثه با صحنه ای دلخراش مواجه می شوند که سخت ترین و سنگترین قلب ها را نیز می آزارد. سقف های خانه روی ساکنان آن آوار شده و شعله های آتش از لا به لای سنگ و سیمان زبانه می کشید.
باوجود رسیدن به موقع نیروهای امدادی ، شش نفر از افراد حاضر در خانه که اغلب بین 10 تا 13 سال سن داشته اند براثر شدت انفجار و آتش سوزی جان خود را از دست می دهند و یک نفر دیگر پس از انتقال به بیمارستان به دیار باقی می رود.
سه نفر مصدوم حادثه نیز که به شدت آسیب بدنی دیده بودند به مرکز درمانی انتقال یافته و تحت درمان قرار می گیرند.
به گزارش خبرنگار ایرنا دو حادثه مشابه دیگر ولی بدون تلفات جانی نیز در دو روز گذشته در شهر اردبیل اتفاق افتاده و براثر آن چند نفر مصدوم شده اند که آسیب دیگی یکی از آنان شدید است.
کودکان و نوجوانان و جوانان به اقتضای شرایط سنی خودشان دارای انرژی و روحیه کنجکاوی و سرشار از شور و هیجان هستند و به همین خاطر اقلامی مانند ترقه و نظایر آن گیرایی بسیار زیادی برایشان دارند.
ناپختگی فکر و عقل و از سوی دیگر هیجان و جاذبه ای که ترقه بازی برای این گروه های سنی دارد موضوع خطرناک بودن آنها را از ذهنشان دور نگه می دارد و به عبارتی نوجوانان و جوانان اغلب نمی دانند اینگونه کارها بسیار خطرناک می باشند و شاید تصور می کنند که حادثه برای دیگران می باشد.
وقتی کودکی خودمان را به یاد می آوریم با موارد خطرناک در زمینه ترقه بازی و ساخت آن به شیوه بسیار خطرناک مواجه می شویم. در آن دوران که انواع ترقه های حاضری به شکل امروز در بازار وجود نداشت با استفاده از ماده آتش زایی موسوم به زرنیخ (اکلیل) و ابزارهای بسیار ابتدایی مانند شاخه های آنتن تلویزیون ؛ سه راهی لوله کشی ؛ نارنجک های دستی حاوی شن های درشت و نظایر آن انواع ترقه ساخته می شدند که بسیار خطرناک بودند. باتاسف امروزه علاوه بر اغلب خطرناک بودن ترقه های وارداتی با شکل و شمایل زیبا و گیرا هنوز نیز بعضی افراد از گروههای کم درآمد جامعه برای به دست آوردن درآمدی در ایام عید به شیوه های گذشته ترقه می سازند.
ترقه ؛ یک واژه پرجاذبه برای کم سن و سالان بازیگوش و آزاردهنده برای افراد جا افتاده جامعه که همه ساله در واپسین روزهای سال بر سر زبان ها می افتد و با مطالب و تصاویری به اشکال و پیام های مختلف به عنوان سوژه روز قسمتی از رسانه ها را اشغال می کند.
از رادیو و تلویزیون گرفته تا نشریه ها و روزنامه های کاغذی و در دو سه سال اخیر فضاهای مجازی شامل سایت های اینترنتی ؛ روزنامه های الکترونیکی و کانال های خبری در چنین روزهایی از سال خبرها ، گزارش ها ، تصاویر و فیلم هایی از وقوع انواع حوادث دلخراش مربوط به تهیه و استفاده از انواع مواد آتش زایی که به اصطلاح برای شادی و تفریح مردم ساخته می شوند در گوشه و کنار ایران منتشر می کنند.
با این حال مثل اینکه بیشتر گوش ها فقط حرف ها را مانند همهمه ای نامفهوم می شنوند و چشم ها فقط نگاه می کنند اما نمی بینند و به عبارتی هر سال دریغ از سال قبل!
به نظر می رسد در زمینه یک موضوع اجتماعی نمی توان بطور صرف با عرضه پیام های مختلف به جامعه به شکل مناسب فرهنگسازی نمود و بلکه برای موفقیت در این کار به فراهم کردن شرایط و بستر مناسب و لازم نیاز است.
برخوردهای قانونی در کنار ایجاد شرایط لازم بطور یقین رفته رفته اثربخشی مفید خود را در زمینه کاستن از پرداختن به ترقه بازی و آتش بازی در روزهای پایانی سال نشان خواهند داد.
بطور نمونه بعضی ارگان های ذی ربط می توانند با ایجاد یک صندوق سرمایه گذاری در کارهای عام المنفعه از مردم بخواهند مبالغی را که همه ساله برای تهیه و خرید انواع ترقه و مواد محترقه هزینه می کنند به این صندوق واریز نموده و برگه سهام دریافت کنند که سود آن در آینده به دارندگان سهام تعلق بگیرد.
از سوی دیگر مراجع انتظامی و قضایی نیز به شکل رسمی از طریق رسانه ها افراد را به پرهیز از تهیه و خرید و فروش و استفاده این اقلام فراخوانند و اعلام دارند که با افراد خاطی بطور جدی براساس قوانین و مقررات برخورد خواهد شد.
همزمان با این اقدام مکان های مناسبی با حضور مراجع ذیصلاح مانند نیروهای انتظامی و با همکاری ارگان هایی مانند شهرداری ها برای انجام شادی و تفریح مناسب جوانان و خانواده ها در چنین روزهایی با فراهم کردن اقلام شادی آفرین بی خطر دایر شود که افراد در صورت تمایل با حضور در آن مکان ها از برنامه های شاد و متنوع آنها لذت ببرند و روحیه خودشان را تقویت نمایند.
به نظر می رسد با چنین اقدام های مشابه به تدریج فرهنگ نادرست ترقه بازی از جامعه برچیده شده و از سوی دیگر منافع آن نصیب خود مردم در کارهای نیک می شود.
الحق والانصاف رسانه های کشورمان درباره موضوع ترقه بازی و خرید و فروش انواع اقلام آتش زا و پیامدها و خطرهای ناشی از این اقدام نادرست همه ساله به اصطلاح کم نمی گذارند و به شکل مداوم در دو ماه آخر سال به به اشکال گوناگون در زمینه این موضوع اطلاع رسانی می کنند و گاهی به نظر می رسد که پرداخت بیش از حد به موضوع ، موجبات تکراری و کلیشه ای شدن آن را فراهم کرده است.
البته جای پرداختن به این آسیب اجتماعی مانند بیشتر سوژه های اجتماعی دیگر در تولیدهای سینمایی و فیلم های سریالی سینما و تلویزیون خالی است و برنامه ریزان و هنرمندان ما نتوانسته اند با استفاده از ابزار بسیار تاثیرگذار فیلم در این باره پیام های اثرگذار به مردم القا کنند.
اینکه تلویزیون با نشان دادن یک زیرنویس و یا نماهنگ ؛ به مخاطبانش خطرهای استفاده از مواد آتش زا را گوشزد کند به نظر می رسد به عنوان یک کار تکراری و کلیشه ای نتیجه مفید به دست نمی دهد و شاید با تاثیر منفی روی بعضی افراد کم سن و سال و نوجوان ؛ آنان را به جبهه گیری در مقابل این خواسته واداشته و در نتیجه پررنگتر از قبل به میدان ترقه بازی و آتش افروزی در چنین روزهایی بکشاند.
از اواسط زمستان با هر روزی که به شب آخرین چهارشنبه سال نزدیک می شویم هیجان کودکان ؛ نوجوانان و جوانان برای تهیه و استفاده از انواع ترقه ها و اقلام آتش زا بیشتر و بیشتر می شود و به موازات آن بر دلواپسی ها و نگرانی های بیشتر والدین آگاه و افراد پا به سن گذاشته از پیامدهای منفی و زیانبار این اقلام به اصطلاح شادی آفرین و تفریحی افزوده می شود.
در این میان افرادی که حوادث تلخ و ناگواری را از تلفات و صدمه های جانی و خسارات مالی ناشی از تهیه و استفاده از چنین مواد محترقه ای را در سال های گذشته تجربه کرده و یا شاهد آن بوده اند با حساسیت و دلواپسی های دوچندان موضوع را پی می گیرند.
رسم نادرست استفاده از انواع ترقه و مواد آتش زا در چهارشنبه سوری و ایام عید نوروز سه نوع زیان را که بخش عمده ای از آنهال غیرقابل جبران می باشند به جامعه تحمیل می کند.
اول اینکه احتمال خطرهای جانی مستقیم براثر وقوع انفجار و آتش سوزی هنگام تهیه و یا استفاده از انواع ترقه وجود دارد به گونه ای که همه ساله دهها نفر از هم میهنان براثر این حوادث جان خود را از دست می دهند و صدها نفر دیگر به شدت مصدوم ، زخمی ؛ فلج و یا دچار سوختگی شدید می شوند.
دوم اینکه حوادث ناشی از استفاده از ترقه و مواد آتش زا خسارت های فراوانی را نیز به واحدهای مسکونی ، تجاری و دیگر اماکن وارد می کند که این خسارت ها علاوه بر سازه ها اغلب شامل لوازم خانگی و سایر وسایل داخل ساختمانها نیز می شود.
در این بخش خساراتی که به خانواده ها و مردم این جامعه به شکل ناملموس و غیر مستقیم به واسطه خرید مقادیری از ترقه و مواد آتش زا وارد می شود بسیار سنگین تر و هنگفتر از زیان های وارده به ساختمان ها و تاسیسات بر اثر حوادث مربوطه می باشد به گونه ای که همه ساله چندین هزار میلیارد تومان از پول های مردم برای این منظور صرف و در واقع دود شده و به هوا می رود.
مورد سوم به پیامدها و آثار روانی منفی تهیه و استفاده از انواع ترقه و مواد آتش زا مربوط می شود که خود این نیز فشارها و تنش های عصبی ناشی از نگرانی بزرگان خانواده ها از خرید و استفاده اینگونه اقلام ازسوی فرزندان بازیگوش و دیگر آلودگی های شنوایی و مزاحمت هایی که به واسطه صدای ناخوشایند و گوش خراش ناشی از انفجار انواع ترقه و همچنین آثار روانی منفی ناشی از فوت و یا مصدومیت افراد نزدیک مانند اقوام و آشنایان و غیره را شامل است.
هرچند اگر بخواهیم موضوع پیامدهای منفی ناشی از رواج این رسم نادرست در جامعه را به شکل دقیق و جزیی تر طرح و بررسی کنیم باید از مواردی مانند زیان های محیط زیستی ازقبیل آلودگی هوا ، زمین و نظایر آن نیز غفلت نکنیم.
کوتاه سخن آنکه از هر زاویه ای که به موضوع بنگریم با یک محاسبه نه چندان دقیق و عمیق و به اصطلاح با یک حساب سرانگشتی ؛ سنگین و غیرقابل جبران بودن زیان های جسمانی و روانی ناشی از رواج یک رسم بسیار غلط به نام استفاده از ترقه برای آفرینش شادی در آخرین چهارشنبه سال را متوجه می شویم.
خبرنگار:مسعود وسیله**انتشاردهنده: عارف شیرزاد
6019/ 1257
انتهای پیام یک خبر ناخوشایند اواخر هفته گذشته به سرعت در فضاهای مجازی و نیز سایت های خبرگزاری های کشورمان نقش بست که نه تنها ساکنان اردبیل و بلکه مردم ایران را که در روزهای پایانی سال در تدارک استقبال از عید باستانی نوروز هستند غمگین کرد ' انفجار مواد محترقه هنگام ساختن ترقه سبب مرگ هفت نفر و مصدومیت شدید سه نفر در یک منزل مسکونی در محله آرازعلی اردبیل شد. '
ساکنان چندین کوچه اطراف که با شنیدن صدای مهیب انفجار ، وحشت زده به بیرون دویده بودند با رسیدن به مکان حادثه با صحنه ای دلخراش مواجه می شوند که سخت ترین و سنگترین قلب ها را نیز می آزارد. سقف های خانه روی ساکنان آن آوار شده و شعله های آتش از لا به لای سنگ و سیمان زبانه می کشید.
باوجود رسیدن به موقع نیروهای امدادی ، شش نفر از افراد حاضر در خانه که اغلب بین 10 تا 13 سال سن داشته اند براثر شدت انفجار و آتش سوزی جان خود را از دست می دهند و یک نفر دیگر پس از انتقال به بیمارستان به دیار باقی می رود.
سه نفر مصدوم حادثه نیز که به شدت آسیب بدنی دیده بودند به مرکز درمانی انتقال یافته و تحت درمان قرار می گیرند.
به گزارش خبرنگار ایرنا دو حادثه مشابه دیگر ولی بدون تلفات جانی نیز در دو روز گذشته در شهر اردبیل اتفاق افتاده و براثر آن چند نفر مصدوم شده اند که آسیب دیگی یکی از آنان شدید است.
کودکان و نوجوانان و جوانان به اقتضای شرایط سنی خودشان دارای انرژی و روحیه کنجکاوی و سرشار از شور و هیجان هستند و به همین خاطر اقلامی مانند ترقه و نظایر آن گیرایی بسیار زیادی برایشان دارند.
ناپختگی فکر و عقل و از سوی دیگر هیجان و جاذبه ای که ترقه بازی برای این گروه های سنی دارد موضوع خطرناک بودن آنها را از ذهنشان دور نگه می دارد و به عبارتی نوجوانان و جوانان اغلب نمی دانند اینگونه کارها بسیار خطرناک می باشند و شاید تصور می کنند که حادثه برای دیگران می باشد.
وقتی کودکی خودمان را به یاد می آوریم با موارد خطرناک در زمینه ترقه بازی و ساخت آن به شیوه بسیار خطرناک مواجه می شویم. در آن دوران که انواع ترقه های حاضری به شکل امروز در بازار وجود نداشت با استفاده از ماده آتش زایی موسوم به زرنیخ (اکلیل) و ابزارهای بسیار ابتدایی مانند شاخه های آنتن تلویزیون ؛ سه راهی لوله کشی ؛ نارنجک های دستی حاوی شن های درشت و نظایر آن انواع ترقه ساخته می شدند که بسیار خطرناک بودند. باتاسف امروزه علاوه بر اغلب خطرناک بودن ترقه های وارداتی با شکل و شمایل زیبا و گیرا هنوز نیز بعضی افراد از گروههای کم درآمد جامعه برای به دست آوردن درآمدی در ایام عید به شیوه های گذشته ترقه می سازند.
ترقه ؛ یک واژه پرجاذبه برای کم سن و سالان بازیگوش و آزاردهنده برای افراد جا افتاده جامعه که همه ساله در واپسین روزهای سال بر سر زبان ها می افتد و با مطالب و تصاویری به اشکال و پیام های مختلف به عنوان سوژه روز قسمتی از رسانه ها را اشغال می کند.
از رادیو و تلویزیون گرفته تا نشریه ها و روزنامه های کاغذی و در دو سه سال اخیر فضاهای مجازی شامل سایت های اینترنتی ؛ روزنامه های الکترونیکی و کانال های خبری در چنین روزهایی از سال خبرها ، گزارش ها ، تصاویر و فیلم هایی از وقوع انواع حوادث دلخراش مربوط به تهیه و استفاده از انواع مواد آتش زایی که به اصطلاح برای شادی و تفریح مردم ساخته می شوند در گوشه و کنار ایران منتشر می کنند.
با این حال مثل اینکه بیشتر گوش ها فقط حرف ها را مانند همهمه ای نامفهوم می شنوند و چشم ها فقط نگاه می کنند اما نمی بینند و به عبارتی هر سال دریغ از سال قبل!
به نظر می رسد در زمینه یک موضوع اجتماعی نمی توان بطور صرف با عرضه پیام های مختلف به جامعه به شکل مناسب فرهنگسازی نمود و بلکه برای موفقیت در این کار به فراهم کردن شرایط و بستر مناسب و لازم نیاز است.
برخوردهای قانونی در کنار ایجاد شرایط لازم بطور یقین رفته رفته اثربخشی مفید خود را در زمینه کاستن از پرداختن به ترقه بازی و آتش بازی در روزهای پایانی سال نشان خواهند داد.
بطور نمونه بعضی ارگان های ذی ربط می توانند با ایجاد یک صندوق سرمایه گذاری در کارهای عام المنفعه از مردم بخواهند مبالغی را که همه ساله برای تهیه و خرید انواع ترقه و مواد محترقه هزینه می کنند به این صندوق واریز نموده و برگه سهام دریافت کنند که سود آن در آینده به دارندگان سهام تعلق بگیرد.
از سوی دیگر مراجع انتظامی و قضایی نیز به شکل رسمی از طریق رسانه ها افراد را به پرهیز از تهیه و خرید و فروش و استفاده این اقلام فراخوانند و اعلام دارند که با افراد خاطی بطور جدی براساس قوانین و مقررات برخورد خواهد شد.
همزمان با این اقدام مکان های مناسبی با حضور مراجع ذیصلاح مانند نیروهای انتظامی و با همکاری ارگان هایی مانند شهرداری ها برای انجام شادی و تفریح مناسب جوانان و خانواده ها در چنین روزهایی با فراهم کردن اقلام شادی آفرین بی خطر دایر شود که افراد در صورت تمایل با حضور در آن مکان ها از برنامه های شاد و متنوع آنها لذت ببرند و روحیه خودشان را تقویت نمایند.
به نظر می رسد با چنین اقدام های مشابه به تدریج فرهنگ نادرست ترقه بازی از جامعه برچیده شده و از سوی دیگر منافع آن نصیب خود مردم در کارهای نیک می شود.
الحق والانصاف رسانه های کشورمان درباره موضوع ترقه بازی و خرید و فروش انواع اقلام آتش زا و پیامدها و خطرهای ناشی از این اقدام نادرست همه ساله به اصطلاح کم نمی گذارند و به شکل مداوم در دو ماه آخر سال به به اشکال گوناگون در زمینه این موضوع اطلاع رسانی می کنند و گاهی به نظر می رسد که پرداخت بیش از حد به موضوع ، موجبات تکراری و کلیشه ای شدن آن را فراهم کرده است.
البته جای پرداختن به این آسیب اجتماعی مانند بیشتر سوژه های اجتماعی دیگر در تولیدهای سینمایی و فیلم های سریالی سینما و تلویزیون خالی است و برنامه ریزان و هنرمندان ما نتوانسته اند با استفاده از ابزار بسیار تاثیرگذار فیلم در این باره پیام های اثرگذار به مردم القا کنند.
اینکه تلویزیون با نشان دادن یک زیرنویس و یا نماهنگ ؛ به مخاطبانش خطرهای استفاده از مواد آتش زا را گوشزد کند به نظر می رسد به عنوان یک کار تکراری و کلیشه ای نتیجه مفید به دست نمی دهد و شاید با تاثیر منفی روی بعضی افراد کم سن و سال و نوجوان ؛ آنان را به جبهه گیری در مقابل این خواسته واداشته و در نتیجه پررنگتر از قبل به میدان ترقه بازی و آتش افروزی در چنین روزهایی بکشاند.
از اواسط زمستان با هر روزی که به شب آخرین چهارشنبه سال نزدیک می شویم هیجان کودکان ؛ نوجوانان و جوانان برای تهیه و استفاده از انواع ترقه ها و اقلام آتش زا بیشتر و بیشتر می شود و به موازات آن بر دلواپسی ها و نگرانی های بیشتر والدین آگاه و افراد پا به سن گذاشته از پیامدهای منفی و زیانبار این اقلام به اصطلاح شادی آفرین و تفریحی افزوده می شود.
در این میان افرادی که حوادث تلخ و ناگواری را از تلفات و صدمه های جانی و خسارات مالی ناشی از تهیه و استفاده از چنین مواد محترقه ای را در سال های گذشته تجربه کرده و یا شاهد آن بوده اند با حساسیت و دلواپسی های دوچندان موضوع را پی می گیرند.
رسم نادرست استفاده از انواع ترقه و مواد آتش زا در چهارشنبه سوری و ایام عید نوروز سه نوع زیان را که بخش عمده ای از آنهال غیرقابل جبران می باشند به جامعه تحمیل می کند.
اول اینکه احتمال خطرهای جانی مستقیم براثر وقوع انفجار و آتش سوزی هنگام تهیه و یا استفاده از انواع ترقه وجود دارد به گونه ای که همه ساله دهها نفر از هم میهنان براثر این حوادث جان خود را از دست می دهند و صدها نفر دیگر به شدت مصدوم ، زخمی ؛ فلج و یا دچار سوختگی شدید می شوند.
دوم اینکه حوادث ناشی از استفاده از ترقه و مواد آتش زا خسارت های فراوانی را نیز به واحدهای مسکونی ، تجاری و دیگر اماکن وارد می کند که این خسارت ها علاوه بر سازه ها اغلب شامل لوازم خانگی و سایر وسایل داخل ساختمانها نیز می شود.
در این بخش خساراتی که به خانواده ها و مردم این جامعه به شکل ناملموس و غیر مستقیم به واسطه خرید مقادیری از ترقه و مواد آتش زا وارد می شود بسیار سنگین تر و هنگفتر از زیان های وارده به ساختمان ها و تاسیسات بر اثر حوادث مربوطه می باشد به گونه ای که همه ساله چندین هزار میلیارد تومان از پول های مردم برای این منظور صرف و در واقع دود شده و به هوا می رود.
مورد سوم به پیامدها و آثار روانی منفی تهیه و استفاده از انواع ترقه و مواد آتش زا مربوط می شود که خود این نیز فشارها و تنش های عصبی ناشی از نگرانی بزرگان خانواده ها از خرید و استفاده اینگونه اقلام ازسوی فرزندان بازیگوش و دیگر آلودگی های شنوایی و مزاحمت هایی که به واسطه صدای ناخوشایند و گوش خراش ناشی از انفجار انواع ترقه و همچنین آثار روانی منفی ناشی از فوت و یا مصدومیت افراد نزدیک مانند اقوام و آشنایان و غیره را شامل است.
هرچند اگر بخواهیم موضوع پیامدهای منفی ناشی از رواج این رسم نادرست در جامعه را به شکل دقیق و جزیی تر طرح و بررسی کنیم باید از مواردی مانند زیان های محیط زیستی ازقبیل آلودگی هوا ، زمین و نظایر آن نیز غفلت نکنیم.
کوتاه سخن آنکه از هر زاویه ای که به موضوع بنگریم با یک محاسبه نه چندان دقیق و عمیق و به اصطلاح با یک حساب سرانگشتی ؛ سنگین و غیرقابل جبران بودن زیان های جسمانی و روانی ناشی از رواج یک رسم بسیار غلط به نام استفاده از ترقه برای آفرینش شادی در آخرین چهارشنبه سال را متوجه می شویم.
خبرنگار:مسعود وسیله**انتشاردهنده: عارف شیرزاد
6019/ 1257
کپی شد
