کرسی که در گذشته در شب های زمستان خانه ها را گرم می کرد، این روزها با شکلی دیگر به زندگی جوانترها وارد شده است.
به گزارش جی پلاس، "کرسی" سیستم گرمایشی سنتی در زندگی ایرانی بوده است؛ سیستمی که زغالی آن را بزرگترها و برقی آن را جوان ترها به خاطر می آورند. بخش شیرینی از خاطرات زمستانه کودکی بسیاری از ما در گرداگرد کرسی خانه مادربزرگ و پدربزرگ هایمان شکل گرفته است.
پس از گذشتن دوران کرسی های زغالی، کرسی برقی همزمان و هم دوره با بخاری های نفتی و تقریبا تا دهه ۶۰ هم توانست جایگاه ویژه خود را در زندگی ایرانی حفظ کند اما وقتی بخاری های گازی همه گیر شد، کم کم دیگر زمستان که می رسید کرسی های برقی از انبارها و زیرزمین خانه ها خارج نمی شد، چراغ کرسی هایی که می سوخت دیگر تعمیر نمی شد، لحاف های کرسی عریض و طویل و سنگین مادرها و مادربزرگ ها اغلب شکافته و تبدیل به لحاف های کوچکتر و به درد بخور! می شد و شعله گاز زمستان خانه ها را گرم می کرد.
رفته رفته "کرسی" تبدیل به یک فانتزی شد! به همان اندازه که پهن کردن بساطش ملال آور، سنت زده، عقب مانده و بر هم زننده نظم شیک و مبله خانه های در حال مدرن شدن ایرانی ها تلقی می شد، در عین حال بودنش نوستالژی با خود داشت. تا اینکه پس از چند سال به بهانه تشریفات عریض و طویل "شب چله" برای عروس خانم ها، کرسی به واسطه آنکه رنگی از سنت داشت توانست اندک اندک تبدیل به تزیینی برای شب یلدا شود!
اما روزگار حکم فرمایی بخاری های گازی بر زمستان های ایران هم دوام ابدی نیاورد و سیستم پکیج و شوفاژ با برتری های مهمی چون بهینه سازی مصرف انرژی، ایمنی و تمیزی بیشتر همگام با مدرن سازی بناهای ایرانی در بازار ساخت و ساز و انرژی رایج شد.
اما گرمایی که شوفاژ به خانه های مدرن ایرانی داد چنان گرمایی نبود که ایرانی ها را راضی کند! سیستم گرمایشی شوفاژ بر اساس اصل بهینه سازی مصرف انرژی، درجه حرارتی معتدل در محیط ایجاد می کند چرا که فرض بر این است که در زمستان لباس های گرم پوشیده می شود و همین میزان انرژی و گرما برای محیط داخلی ساختمان کافیست. به علاوه همزمان با کنار رفتن بخاری های گازی سنگفرش دکوراسیون خانه های مدرن از موکت و فرش های بزرگ به پارکت، موزاییک، سنگ و فرش های کوچکتر تغییر ماهیت داد که این موضوع نیز گرم کردن ساختمان ها را سخت تر کرد.
اینک ایرانی ها ماندند و یک سیستم گرمایشی معتدل، کفپوشی که وسعت فرش آن کمتر است و باور غلطی که گمان می کنند جنس لباس و میزان پوشش در منزل برای تابستان و زمستان تفاوتی نمی کند! شوفاژ نتوانست آنگونه که در همه جای دنیا صرفه جویی در مصرف انرژی را به عادت روزمره مردم تبدیل کرد، صرفه جویی در مصرف و یا حداقل فرهنگ گرم پوشیدن در خانه به جای استفاده بیشتر از انرژی را در ایران رایج کند. بلکه این ایرانی ها بودند که دوباره از هوای معتدل شوفاژ به کرسی های داغ برقی پناه آوردند. بازگشت این سنت با عرضه چارچوب های کرسی در نجاری های سطح شهر و نوشته های "کرسی برقی موجود است" بر فروشگاه های مربوطه یکی دوسالی است که علنا به چشم می خورد.
هرچند سیستم گرمایشی شوفاژ در رسالت خود برای اصلاح الگوی مصرف ایرانی ها چندان موفق نشد؛ به این معنی که نتوانست رفتار ایرانیان را تغییر دهد، اما بازگشت سنت استفاده از کرسی های برقی در زندگی ایرانی را حتی اگر دیگر آن نقش و اهمیت گذشته را نتواند دوباره به دست آورد، به دلیل ویژگی های خوبی که دارد، از جمله فواید آن برای سلامتی، باید به فال نیک گرفت.
منبع: شفقنا
