لحظاتی بعد من برای مصاحبه در مقابل کسی نشستم که تا آن روز هرگز شخصیتی مثل او را ندیده بودم. او مردی سالخورده بود ولی با قدرت و اراده ای عظیم و کاریزمایی که فورا طرف مقابل را تحت تاثیر خود قرار می داد.'
'تام فنتون' خبرنگار سابق شبکه تلویزیونی 'سی بی اس' آمریکا، که در ششم نوامبر 1978 (15 آبان 1357) با حضرت امام خمینی(ره) رهبر کبیر انقلاب در دهکده نوفل لوشاتوی فرانسه مصاحبه کرده بود، می گوید من در طول چند دهه فعالیت حرفه ای ام هرگز شخصیتی مثل 'آیت الله' را ملاقات نکردم.
'فنتون' که پس از 34 سال فعالیت خبری در سال 2004 از شبکه'سی بی اس' بازنشسته شد، در آستانه سالگرد ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه ای از خاطرات خود از روزهای انقلاب و همچنین ملاقاتش با حضرت امام(ره) سخن گفت.
وی که در حال حاضر ساکن انگلیس می باشد، گفت: من در سال 1978 میلادی در فرانسه فعالیت می کردم و تحولات مربوط به انقلاب ایران را نیز تعقیب می نمودم. در اوایل پاییز همان سال به توصیه برخی از نزدیکان آیت الله خمینی که در دهکده نوفل لوشاتو در نزدیکی پاریس حضور داشتند، برای تهیه گزارش از اوضاع ایران، عازم تهران شدم.
وی افزود: من در مدت یک ماهی که در ایران بودم از فعالیت های دانشجویان و زنان ایرانی که با شاه مبارزه می کردند، گزارش هایی تهیه کردم. در این گزارش هابه فساد گسترده حاکم بر دولت وقت ایران و همچنین سرکوب مخالفان توسط نیروهای ساواک که نیروهای آن توسط سازمان 'سیا' و 'موساد' آموزش دیده و سازمان دهی شده بودند، اشاره کردم.
'در این سفر با چند استاد دانشگاه که بیشتر گرایش های چپ داشتند و همچنین با چند تن از روحانیون بلندپایه در قم مصاحبه کردم. همه این افراد به من می گفتند که خواهان پایان یافتن کشتار و شکنجه مردم و دستگیری های خودسرانه هستند. آنها با دیکتاتوری و فساد حاکم بر رژیم مخالفت می کردند.'
خبرنگار باسابقه شبکه 'سی بی اس' آمریکا اظهارداشت: من در این سفر کاملا دریافتم که مخالفت با رژیم شاه بسیار عمیق و گسترده است و به همان میزان که اعتقادات مردم ایران در نقاط مختلف کشور به مذهب شیعه عمیق و گسترده بود، مخالفت با شاه نیز به همان نسبت در سراسر کشور پخش شده و عمق یافته بود.
وی گفت: مذهب نیرویی بود که می توانست اکثریت وسیع مردم ایران را علیه شاه بسیج کند... انقلابیون ایران از افراد مذهبی گرفته تا روشنفکران و لیبرال ها همگی به سمت مساجد آمده بودند و این مراکز مذهبی را مهمترین پایگاه تشکل و سازماندهی خود قرار داده بودند.
آقای فنتون افزود: به رغم روشن بودن این واقعیت که مخالفت با شاه گسترده و در حال افزایش بود اما مسئولان شبکه 'سی بی اس' در نیویورک به گزارش های ارسالی من از تهران باور نداشتند و حتی مانع پخش بسیاری از این گزارش ها شدند.
وی در ادامه این گفت و گو درباره مصاحبه خود با حضرت امام (ره) گفت: پس از اینکه از ایران به فرانسه بازگشتم، موضوع انجام مصاحبه با آیت الله را پیگیری کردم و سرانجام در روز ششم نوامبر 1978 (15 آبان 1357) به عنوان نخستین خبرنگار غربی مصاحبه ای تلویزیونی را با ایشان انجام دادم.
وی افزود: من تا آن روز شخصیتی مثل ایشان را هرگز ملاقات نکرده بودم... به رغم سال ها تبعید و دوری از وطن، نفوذ آیت الله در میان مردم و فعالان سیاسی ایران بسیار زیاد بود به نوعی که رهبران سیاسی مخالف شاه محل اقامت ایشان را در دهکده نوفل لوشاتو همچون زیارتگاه برای خود می دانستند.
'... وقتی برای مصاحبه وارد شدم، آیت الله بر روی یک زیرانداز ساده نشسته بود. لحظاتی بعد من برای مصاحبه در مقابل کسی نشستم که تا آن روز هرگز شخصیتی مثل او را ندیده بودم. او مردی سالخورده بود ولی با قدرت و اراده ای عظیم و کاریزمایی که فورا طرف مقابل را تحت تاثیر خود قرار می داد.'
وی اظهارداشت: اولین چیزی که مرا تحت تاثیر خود قرار داد، نگاه آرام و در عین حال بسیار پر نفوذ آیت الله بود که کاملا به درون طرف مقابل نفوذ می کرد... وقتی در مورد شاه از ایشان سوال کردم پاسخش قاطع بود؛ 'شاه باید برود'.
'ایشان وعده های شاه در مورد انجام اصلاحات را فاقد هرگونه اعتبار و ارزش خواند و از نیروهای ارتش دعوت کرد به مخالفان بپیوندند... همچنین تاکید کرد که شاه به خاطر جنایاتش علیه مردم و صدور فرمان قتل آنها باید بر اساس قوانین اسلامی محاکمه شود.'
این خبرنگار آمریکایی در ادامه به نکات دیگری از سخنان امام خمینی(ره) در آن مصاحبه اشاره کرد و گفت: آیت الله در این مصاحبه اعلام کرد که پس از سرنگونی شاه یک همه پرسی ملی را برگزار خواهد کرد و در آن تشکیل 'جمهوری اسلامی' را به رفراندوم خواهد گذاشت. وی همچنین تاکید کرد که هیچ علاقه ای به قدرت و اینکه پست حکومتی اختیار کند ندارد و به همین دلیل ترجیح می دهد پس از پیروزی انقلاب در شهر مقدس قم اقامت گزیند و از آنجا بر امور نظارت کند.
به گفته تام فنتون، حضرت امام(س) در این مصاحبه همچنین هشدار داد که روابط دوستانه با آمریکا نمی تواند ادامه یابد مگر اینکه این روابط با مناسباتی جدید و بر پایه های برابر استوار شود.
وی افزود: من پس از انجام این مصاحبه دریافتم که ایشان با اراده ای قوی نه تنها با شاه بلکه با غرب و به خصوص آمریکا به دلیل اینکه شاه را (پس از کودتای 28 مرداد 1332) به تخت سلطنت نشانده و او را به هر طریقی حفظ کرده بودند، مخالف است.
این خبرنگار آمریکایی در ادامه گفت: رژیم پهلوی حدود سه ماه بعد و در ماه فوریه 1979 (بهمن 1357) ساقط شد و موجی از شگفتی و شوک را به سراسر جهان ارسال کرد. تاسیس جمهوری اسلامی در ایران مدل جدیدی از حکومت را به مسلمانان ارائه کرد.
وی افزود: با اینکه مدل حکومتی ایران بلافاصله توسط کشورهای عرب سنی مذهب، کپی برداری نشد ولی باید گفت که اندیشه های ایشان همچنان نفوذ بسیاری در میان مسلمانان بویژه شیعیان در لبنان، کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و دیگر نقاط جهان دارد.
فنتون در پایان این گفت و گو درباره قیام های اخیر مردمی در کشورهای عرب خاورمیانه و شمال آفریقا اظهارداشت: برخی از تحلیلگران معتقدند درسی که از زندگی امام خمینی می توان در ارتباط با خیزش های اخیر گرفت این است که قیام های مردمی برای موفقیت نیاز به رهبریت قوی دارند.
وی افزود: اگر قیام های مردمی در مصر و تونس به رغم عدم برخورداری از رهبری واحد و قوی در گام اول موفق شدند حکومت های پیشین را سرنگون کنند، بیشتر به این دلیل بود که نیروهای مسلح در این دو کشور از معترضان حمایت کردند.
'در مورد انقلاب اسلامی ایران نیز علاوه بر رهبری بی بدیل امام خمینی(ره)، این نکته کلیدی را نیز باید به خاطر داشته باشیم که شاه در نهایت هم حمایت ارتش و هم حمایت مردم را کاملا از دست داده بود.
