در طول چند سال اخیر مسئولان یزد همواره اعلام کرده اند که این استان ، کم بارش‌ ترین مناطق کشور است به گونه ای که متوسط 20 سال گذشته بارندگی یزد 82 میلی متر در سال است.
در استان یزد متوسط بارش سال آبی جاری 69 میلی متر بود که نسبت به مدت مشابه سال قبل هفت میلی متر و نسبت به بلندمدت 30 ساله نزدیک به 30 میلی متر کاهش داشت.
در آخرین اخبار آمده است که سال آبی 97-96 یکی از خشک ترین سال های این استان در طول 47 سال اخیر است.
مهرورزی ها به آب در این خطه کویری و بیابانی تا جایی است که در سفر وزیر نیرو به استان پنجشنبه هفته گذشته چهارم مرداد ماه ، انواع طرح آب دیده شد و در پایان سفر با رویداد« شب مهر آب یزد » در کنار مجموعه آب انبار رستم گیو یزد به پایان رسید.
اما حکایت این آب انبارها در دل کویر آنچنان با مهر و محبت و دلبستگی آکنده شده است که قدر و ارزش آب را در دل هر یزدی و کویرنشینی ماندگار می کرد.
ابتدا عده ای برای ماندگاری آب و دوری از فاسد شدن و جلوگیری از تبخیر آن به دلیل تابش شدید نور خورشید ، گودال هایی را در مسیر حرکت آب حاصل از ذوب برف و جاری شدن باران ایجاد کردند.
و روی آن را می پوشاندند و تنها راه ورودی آنها تعدادی پله بود و به مرور برای جلوه پیدا کردن ، تزییناتی را روی آنها انجام می دادند.
به مرور، اهمیت حیاتی این بناها موجب ‌شد که در انتخاب نوع مصالح و کیفیت ساختمان آنها دقت بیشتری شود و افزودن بر بخش‌ها و اجزای ضروری، جلوخان‌هایی بزرگ، سردر و هشتی، پله‌های پهن، بادگیرهای بلند و همچنین تزیینات گوناگون در آنها به کار رود.
البته بزرگی و زیبایی هر آب انبار بسته به مکان قرار گیری آن و یا توان مالی سازنده یا واقف آن داشت و عمده آب انبارهای قرار گرفته در راه ها کوچک بود و در مقابل در شهرها به دلیل استفاده بیشتر مردم ، بزرگتر و دارای پله ها بیشتر بود.
اما نکته مهم در این خصوص این بوده که وقتی یک نفر مجبور بود برای آب شرب در برخی مواقع تا 200 پله (رفت و برگشت) را طی کند و در آخر یک یا 2 کوزه آب به خانه ببرد می بایست – البته مجبور بود – با آب مهربان تر از مردم امروز باشد و قدرش را بداند.
نمونه های مختلف آب انبارها به صورت خصوصی ، عمومی ، شهری ، روستایی ، میان راهی و بیابانی بود و امروز عمدتا به عنوان نمادی تاریخی و قدیمی از گذشتگان یاد می شود.
یکی از این بادگیرها ، بادگیر رستم گیو یزد است که بالاخره بعد از سالها تلاش به همت شهرداری و میراث فرهنگی یزد بازسازی شد و روزهای چهارشنه و پنجشنبه هفته گذشته برابر سوم و چهارم مرداد ماه میزبان یک رویداد نو با عنوان شب مهر آب بود تا شاید مردم بتوانند با زبان مردمی ، کمی مهربان تر با آب برخورد کنند.
در واقع این سازه های زیبا تلفیقی از هنر، خلاقیت ، مهارت و نیت خیر بانیان سازنده آن است تا مردم با آب ، مهر و محبت کرده و دلبری کنند تا آیندگان نیز این نعمت بزرگ الهی را با تمام زیبایی ها درک کنند.
مهمترین بخشی که باید با آب مهربان تر از همه باشد کشاورزی است که 83 درصد کل آب استان یزد را می بلعد و در ادامه شرب و بهداشت نزدیک به 11 درصد، صنعت و خدمات 6 درصد آب مصرف می کنند.
امروز در آب شرب بیم ‌هایی وجود دارد که میزان آن تقریبا در مرز است و امسال میزان ظرفیت تامین آب استان از حد مرزی در نظر گرفته شده هم کمتر شد.
البته میزان هدر رفت آب در استان 16 درصد اعلام شد که جزو کم ترین میزان هدر رفت آب در کشور محسوب می شود ضمن آنکه مشترکان یزدی در صرفه جویی نیز در رتبه های برتر قرار دارند با این حال کاهش مصرف در شرایط فعلی بسیار ضروری است.
و به قول امروزی ها باید باور کنیم که « آب هست امام خیلی کم است» پس با تکیه بر فرهنگ « قنات ، قنوت و قناعت » واژه « صرفه جویی انقلابی » را متجلی سازیم تا مهربانی به آب در عمل ثابت شود پس از این لحظه ، حیاط ، ماشین و کوچه را با فشار آب نشوییم و به فکر تانکرهای بی آب و لب های خشکیده و چشم انتظار آیندگان هم باشیم.
یادداشت از محمودرضا رحمانی
1968/ 2047
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند
نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.