مقصر کیست؟

دکتر ابوالفضل سروش نماینده مردم تهران، اسلامشهر، شمیرانات، ری و پردیس در دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در یادداشتی تلگرامی یا عنوان « مقصر کیست؟ » با بیان نظرات خود درباره حادثه پلاسکو پرداخته است.

به گزارش جماران، در یادداشت نماینده تهران آمده است: 

از مولا علی ع نقل است که:
"النصافُ یَرفَعُ الخِلافُ وَیوجِبُ الیتِلافَ" یعنی "انصاف، اختلافات را از بین می‏برد و موجب الفت و همبستگى مى شود" (غررالحکم، حدیث ۱۷۰۲)
واقعا در مقام تحلیل و قضاوت چگونه باید مقصر یک خطا و یا حادثه را یافت؟ آیا همیشه یک مقصر است که باید بدنبالش گشت؟

متاسفانه در دنیای سیاست بخصوص زمانی که به بهانه عملگرایی از اخلاق و ارزش فاصله میگیرد، مقصر یک شخص و یا دستگاهی است که میتوان در کوتاهترین زمان و با کمترین هزینه برای خلاصی خود و اقناع افکار عمومی به قربانگاه افکار عمومی اش برد. 
به نظر من حتی در جایی که واقعا مقصر یک شخص یا دستگاه خاص در بروز خطا و یا حادثه باشد کماکان عللِ تقصیر چندگانه است.
در هفته پیش ایران شاهد یکی از فجیعترین حوادث تاریخ آتش نشانی خود بود که منجر به شهادت تعداد زیادی از جان برکفان آتش نشان و مرگ هموطنان و تخریب کامل یکی از نمادهای شهری تهران بود که بدنبال آن تعداد زیادی بنگاه کوچک و بزرگ تجاری از بین رفت و جمع کثیری از هموطنان نیز بیکار شدند و خسارات مالی عدیده ایی به بار آمد. 
در بزرگی این حادثه و عواقب آن شکی نیست اما شک من در کوچک سازی عوامل ایجادی این حادثه است.
 بر اساس شرح وظایف اگر دستگاهی باید مسولیت مستقیم این حادثه را بر عهده گیرد ، آن دستگاه شهرداری است اما موضوع به سادگی و به همینجا ختم نمیشود چون عوامل ایجادی فراتر از نقش یک دستگاه است و در حقیقت مدیریت شهری و چه بسا مدیریتهایی کلان تر زیر سوال خواهند رفت. 
بعنوان نماینده مردمی که به من و به تشخیص و رای این فرزند کوچک خود اعتماد کردند،شخصا نمیتوانم بپذیرم که موضوع به توبیخ شهرداری محدود شود و علاقمندم تا کُنه موضوع را کنکاش کنم. صدالبته بیش از مقصر و تقصیریابی قصد ما باید شناسایی نقاط ضعف و پیشگیری از حوادث مشابه باشد که هر لحظه در کمین بوده و مدیریت و امکانات فعلی نشان داده است که کفایت لازم را برای مقابله موثر ندارد.
در شبکه های مجازی شاهد بودیم که شهردار تهران در طی حضور خود در یکی از جلسات بهار گذشته شورای شهر صراحتا به خطراتی که ساختمان پلاسکو را تهدید میکند اشاره نمود که این خود دلالت بر آگاهی نسبت به خطر دارد و چنین آگاهی هم برای گوینده که شهردار است و هم شنونده که شورای شهر بوده، مسولیت آور میباشد. 
اکنون اولین سوال این است که شهرداری و همچنین شورای شهر پس از آن جلسه چه تمهیدات اختصاصی و برنامه های پیشگیرانه ایی را برای رفع و یا کاستن از خطرات احتمالی تدوین و پیگیری نمودند. اگر جواب قانع کننده نباشد عملکرد هر دو نهاد مشمول قصور جدی در وظیفه میباشد. 
طبق مفاهیم موجود در فرمایشات بزرگان دین و همچنین امام راحل، ما در مقام مسولیت عقد اخوت با هیچ مقصری نبسته ایم ولی از جانبی نیز موظف به رعایت انصاف و عدالت در صدور رای خویش نیز هستیم. 
بنظر من نباید بگذاریم خون عزیزانی که در این حادثه بر زمین ریخت، به هدر شود و این حادثه باید نقطه شروعی برای مطالعه عمیقتر در سیستمها و روندهای تامین ایمنی در کشور قرار گیرد و شناسایی مقصر نباید تنها مفرّی برای رفع مسولیت از خود باشد بلکه باید تقصیر ها را برای رفع کامل شناسایی و برنامه ریزی کرد.
تمام دستگاههایی که در تامین ایمنی، ایجاد رفاه شهری، برگزاری آموزش های لازم ایمنی ، انتشار و تبلیغ آموزه های ایمنی، تهیه بودجه های ایمنی، تامین و ارتقای سطح دانش و امکانات ایمنی  میتوانستند دخیل باشند و این امورات جزوی از وظایف اصلی و حتی فرعی ایشان بوده، در حادثه اخیر و حوادث مشابه مقصرند و باید وضعیتشان بهبود یابد. 
در این مقطع و بلحاظ وظایف مستقیم فنی و اداری و قانونی شورای شهر و شهرداری تهران میبایست در مقابل افکار عمومی  پاسخگو باشند اما بدانیم که مقصران و تقصیرها متعددتر ازین دو نهاد است و تا به آنها نپردازیم از راه حل دور خواهیم ماند.
ابوالفضل سروش 
نماینده تهران، اسلامشهر، شمیرانات، ری و پردیس  ۱۳۹۵/۱۱/۰۶