‌«ایران و مسیرِ کاغذیِ ترامپ»

به گزارش جماران؛ حمید ابوطالبی مشاور رییس جمهور در دولت روحانی نوشت:

‌اکنون که برآشفتگی‌های سیاسیِ داخلی آرام‌آرام فروکش کرده و تبلیغات ترامپی نیز کاهش یافته است، می‌توان از احساس عبورکرد و نگاهی واقع‌بینانه به مسائل داشت.

 بیانیه مشترک؛ سندی صوری و توخالی

‌  متن بیانیه مشترک میان آذربایجان و ارمنستان با نظارت آمریکا، بیشتر شبیه یک بادکنک توخالی است. چراکه در این بیانیه آمده است:

‌ما و دونالد جی. ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، شاهد پاراف «متن توافق‌نامه‌ی مورد توافق در زمینه برقراری صلح و روابط بین‌دولتی بین جمهوری آذربایجان و جمهوری ارمنستان» توسط وزیران امورخارجه طرفین بودیم. دراین خصوص، ما بر نیاز به ادامه اقدامات بیشتر برای دستیابی به امضا و تصویب نهایی این توافق‌نامه اذعان کردیم و بر اهمیت حفظ و تقویت صلح بین دو کشور تأکید نمودیم.

‌ما همچنین شاهد امضای درخواست مشترک به سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE) درباره پایان روند مینسک و ساختارهای مرتبط با آن توسط وزیران امور خارجه جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان بودیم. ما از همه کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا درخواست می‌کنیم این تصمیم را بپذیرند.

•جمهوری ارمنستان با ایالات متحده آمریکا و اشخاص ثالثِ به‌طور متقابل تعیین‌ شده همکاری خواهد کرد تا چارچوبی برای پروژه اتصال «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی» (TRIPP) در قلمرو جمهوری ارمنستان تعیین نماید. ما عزم خود را برای پیگیری تلاش‌ها با حسن نیت و به سریع‌ترین شکل ممکن برای دستیابی به این هدف تأیید می‌کنیم.

‌

 نشست واشنگتن؛ جرقه‌ی بحران‌ها

‌الف) هنر ترامپ، امضای بیانیه در مورد توافق صلحی است که دارای چهار ویژگی مهم منفی است:

به امضای طرفین نرسیده، و تنها توسط آنها پاراف (initialed) شده است؛ یعنی هیچ ضمانت حقوقی و اجرایی ندارد؛

باید به امضای طرفین برسد،لذا کارهای زیادی باقی مانده است؛

‌ باید به تصویب پارلمان برسد، و در نهایت در ارمنستان برای تغییر قانون اساسی به رفراندوم گذاشته شود؛

 اختلافات عمیق مرزی را حل نکرده است؛

‌لذا این توافق صوری فعلا ارزشی نخواهد داشت، و احتمال تصویب آن نیز بسیار بعید است.

‌ب) روند اروپازدایی آمریکا از منطقه در حال تکمیل است؛ امضای درخواست مشترک به سازمان (OSCE) درباره پایان روند مینسک و ساختارهای مرتبط با آن، اروپا را از فرایند منطقه‌ای دور خواهدکرد. این امضا خشم اروپا، فرانسه و روسیه را بر خواهد انگیخت.

‌ج) «مسیر ترامپ برای صلح و شکوفایی بین‌المللی»(TRIPP) در قلمرو جمهوری ارمنستان نیز منتظر سه تحول است:

امضای توافق صلح؛

تعیین چارچوب و ساختار اتصال، وفق منافع متقابل برای ارتباطات بین‌المللی و درون‌کشوریِ جمهوری ارمنستان؛

تعیین اشخاص ثالث به‌طور متقابل؛

‌هیچ‌یک از این موارد با بحران‌های سیاسی داخلی ارمنستان و ناامیدی مردم به این زودی شکل نخواهدگرفت.

‌

آرزوهای ترامپی و هژمونیِ واقعیت

‌۱) توافقات واشنگتن،کاملاً به ضرر ارمنستان و یک‌طرفه به سود آذربایجان است: قرارداد با اکسون‌موبیل، رفع تحریم‌ها، همکاری استراتژیک، و… ؛ دلیل اصلی آن نیز نقش‌آفرینی ترکیه و اسرائیل است. چنین امری، هیچ توافقی را حتی با فشار ترامپ پایدار نخواهد کرد.

‌۲) جناب پاشینیان با: محبوبیت کمتر از ۱۵٪، اتهام خیانت،انتخابات سال آینده، مخالفت روسیه،چالش آمریکا وفرانسه برای حضور در ارمنستان، فروپاشی مینسک،نابودی حمایت دیاسپورای ارمنی با بلاتکلیف گذاشتن قتل عام ارامنه،برداشتن تحریم‌های آذربایجان و…مطمئن است که نه تنها قدرت تصویب «توافق‌نامه صلح» را ندارد، بلکه حکومتش هم به پایان خواهد رسید. به‌ویژه که این توافق باید به تصویب پارلمان رسیده و به رفراندوم گذاشته شود!

‌۳) بدون توافق صلح، چارچوبی برای مسیر ترامپ پدید نخواهد آمد؛ و هیچ شرکت آمریکایی حاضر نمی‌شود وارد ارمنستان شده و پروژه‌‌ی جاده را اجرا کند. زیرا با ابتکارات روسیه، درگیری میان آمریکایی‌ها و ملی‌گرایان ارمنی اجتناب‌ناپذیر است.

‌۴)  ترامپ، این اقدامات را برای جایزه صلح می‌کند؛ لذا بهره‌وریِ شخصی او که به پایان رسید،منطقه را ترک و درگیری واختلاف دوباره شروع می‌شود.

‌یادمان باشد ایران همیشه بوده و خواهد بود. 

‌منافع ملی ایران

‌رئیس‌جمهور باید هیئت ویژه و قدرتمندی را در اسرع وقت راهی ارمنستان کند. ما منافع بسیاری داریم که باید دراین سفر روی آنها تفاهم شود؛ اینکه:

‌منافع ایران از مسیرهای دریای خزر می‌گذرد؛

‌منافع اقتصادی منطقه‌ای ایران با کشیدن جاده ترانزیت، راه‌آهن، خطوط انرژی، فیبر نوری و… از پایین و بالای مسیر فرضی ترامپ تأمین خواهد شد؛

‌و…

‌«مسیر ترامپ، جاده‌ای کاغذی است»؛ 

‌اما ایران زمانی برای از دست دادن ندارد، و باید از فرصت پیش‌آمده به نحو احسن بهره ببرد.