در این گزارش به قلم فاطمه درویش پور آمده است: یکی از مهم ترین روش های افزایش توانمندی ها و هوش کودکان، کتاب خواندن برای آنان است.
شاید ما با خودمان بگوییم که کودکان با خواندن کتاب فقط مدتی را در کنار مادر یا پدر به آرامش سپری می کنند و تنها فایده آن خوب به خواب رفتن کودک است اما این کار نه تنها برای امروز کودک مفید است بلکه روی شخصیت آینده وی نیز تاثیر مستقیم دارد.
کودکان نیازمند آموختن مهارت های زندگی هستند و کتاب، منبعی مورد اعتماد در این زمینه است
شما به عنوان والدین کودک خود می توانید یک علاقه مستمر و بی پایان را به یادگیری در فرزندتان ایجاد کنید و این موضوع سبب شده که آنها علاقمندی بیشتری را برای کتاب و شعر خواندن داشته باشند و آنها خواهان کتاب خواندن در زمینه های مختلف می شوند و خواندن را آغاز و تمرین می کنند تا اینکه بالاخره به آن جایی می رسند که با کتاب تفریح کرده و از خواندن آن لذت می برند و هر روز تشنه کسب اطلاعات جدیدتر می‌شوند
کتاب خوانی برای بچه ها، تمرینی برای کسب مهارت های اجتماعی، تعامل و گفت وگوبا دیگران و نیز تمرین و تجربه ای برای خوب گوش دادن به شمار می رود همچنین قصه خوانی، گنجینه های واژگانی کودکان را پربار کرده و آنان را برای خواندن و نوشتن بهتر آماده می سازد و گوش دادن به داستان برای کودک تمرینی برای گفت وگو و احترام گذاشتن به دیگران نیز تلقی می شود.
هرگاه به هنگام قصه خوانی و قصه گویی، بدون تکیه بر قصه کتاب، کودک را به مشارکت در ادامه دادن به قصه تشویق می کنیم، سبب تقویت تخیل و نیروی ابتکار در وجود کودک می شود.
به نظر من کتاب قصه ای را که برای کودکان در نظر می گیریم باید با سن آنها متناسب باشد که این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است.
سعی کنید کتابی را برای فرزند خود انتخاب کنید که محتوای آن را پسندیده باشید و احتمال می دهید برای کودک جالب توجه است و از خواندن آن لذت می برد، اطلاعات عمومی مناسبی را درباره جهان اطراف به کودک می دهد، به کودک کمک می کند تا احساس کند که توانایی هایی دارد که به آنها توجه نکرده است و در سایه تلاش و کوشش می‌تواند آنها را به‌دست آورد، به کودک کمک می کند که بداند در دنیای اطراف او کودکان دیگری هم هستند که شرایط مشابهی با او دارند و با آن مشکل به خوبی کنار آمده‌اند یا آن را حل کرده‌اند.
وقتی که برای کودکان کتاب خوانده می شود در مدرسه عملکرد بهتری داشته و در نوشتن انشاء مشکلی ندارند و به شکلی خلاق می نویسند و از نظر دستور زبان و نوع به کارگیری جملات، دقیق تر هستند عزت نفس واعتماد بالاتری دارند.
باید بگویم کتابی که برای خردسالان در نظر گرفته می شود باید پراز تصاویر با رنگ های شاد و براق و نوشته های کمی داشته باشد و کتاب باید محتوای خلاقانه داشته باشد که خواندن آن برای کودک هیجان انگیز و جالب باشد، داستان باشد باید محتوای آموزشی داشته باشد.
کتاب خوب برای کودکان باید شخصیت هایی داشته باشد که بتوانند در شرایط سخت قادر به تصمیم گیری درست شود.
کتاب های مناسب هر گروه سنی را از همدیگر تفکیک کنیم وبرای نوزادان تا کودکان سه ساله، این گروه سنی کتابهای تصویری که متن آن بسیار اندک است و به طور معمول از جنس پارچه، مقوا، کاغذ کلفت و گاه پلاستیک هستند، مناسب است.
کتاب ها به طور معمول محتوی آموزشی دارند و کودک می تواند رنگ ها، اعداد، حیوانات و... را از این طریق بشناسد.
از گرو های سنی سه ساله تا شش ساله، کتاب های تصویری داستانی با متن کوتاه برای کودک خود فراهم کنید. با بالا تر رفتن سن او کتاب‌هایی را انتخاب کنید که متن بلند‌تری دارند.
در سن 6 سالگی کودک شما به راحتی می تواند قصه با متنی نه چندان کوتاه را دنبال کند. کتاب های داستانی هیجان انگیز که آموزه های خاصی را در بر دارند برای این سن مناسب هستند
از گرو ه های سنی 6 ساله تا 9 ساله، کودکان کم کم مهارت خواندن را فرا می گیرند کتاب های آسان خوانی را در دسترس آن ها قرار دهید تا به شکل مستقل بخوانند. مستقل خواندن در این سن رای او لذت بخش است
از گروه سنی 9 ساله تا 12 ساله، کودکان در این سن مهارت بیشتری در خواندن کسب کرده اند و می توانند داستان ها و محتویات پیچیده تری را درک و دنبال کنند.
از این سن فرزندان خود را تشویق کنید که داستان های بلند تر بخوانند. برای نمونه رمانی که از چندین فصل تشکیل شده است ممکن است ابتدا به این کار تمایلی نشان ندهد.
سعی کنید داستان بلند گیرایی را انتخاب کنید و فصل به فصل با او همراهی کنید و با یکدیگر بخوانید
باید بگویم که کودکان با خواندن کتابهای علمی که متناسب با سنشان است با محیط اطرف خود بخوبی ارتباط برقرارکرده و از هوش و خلاقیت سرشاری برخوردار می شوند.
**تقویت مهارت های شناختی با خواندن کتاب
یک روانشناس کودک در گفت و گو با دریای اندیشه خاطرنشان کرد: خواندن کتاب با صدای بلند منجر به تقویت حس مهربانی والدین، بهبود کیفیت روابط آنها با کودکانشان و حتی کاهش استرس و افسردگی در والدین می شود.
ناهید عابدی عنوان کرد: خواندن کتاب برای بچه‌ها با صدای بلند منجر به تقویت مهارت های شناختی ذهن آنها از جمله توانایی تفکر، توانایی حل مساله و توانایی تصمیم گیری می شود و مشکلات رفتاری آنها را کاهش می دهد.
وی با اشاره به این که خواندن کتاب برای بچه ها درست مشابه بازی های فکری تمرکز است، اذعان کرد: این امر سبب بالا رفتن سطح توجه آنها می شود و با همه این اوصاف بسیاری از ما پیش از آن که کودکانمان از ما بخواهند کتاب خواندن برای آنها را متوقف می کنیم؛ اما در کشورها ی پیشرفته، بیش از یک سوم کودکان بین 6 تا 11 ساله‌ای که والدینشان قصه خواندن برای آنها را متوقف کرده‌اند، خواستار ادامه قصه خواندن شده است.
**درک بهتر جهان پیرامون با خواندن کتاب
روانشناس کودک ابراز کرد: پیشرفت مهارت های خواندن و توانایی های شناختی کودکان برای موفقیت آنها در مدرسه، کار و زندگی نیز ضروری است، مکالماتی که کودکان درباره کتاب های داستان و ایده‌ها و شخصیت های این کتابها مطرح می کنند، به آنها کمک می کند تا درک بهتری از جهان پیرامون خود داشته باشند.
**خواندن کتاب برای کودک را تبدیل به یک عادت همیشگی کنید
عابدی اظهارکرد: تبدیل کتاب خواندن به برنامه ای مشخص کار بسیار ساده ای است، برای این کار باید زمان و موقعیت خاصی را برای این برنامه در نظر گرفت، خواندن کتاب خواندن برای کودکان قبل از خواب یکی از بهترین ایده‌هاست.
وی عنوان کرد: توجه داشته باشید که هرگز به عنوان مجازات کودکان را تهدید به قطع برنامه کتابخوانی نکنید، تهدید کودکان به قطع برنامه کتابخوانی مانند این است که آنها را تهدید کنیم که فلان سبزی خوشمزه را از شام حذف خواهیم کرد، آن ها به همان اندازه دوست دارند قصه‌های ما را بشنوند که ما دوست داریم برای آنها کتاب بخوانیم.
روانشناس کودک اذعان کرد: اگر شما کتابخوانی برای کودکانتان را متوقف کرده‌اید و فکر می کنید دوره این کار به پایان رسیده است، حواستان باشد که کتابها را برای همیشه نبندید و سعی کنید دوباره این کار را از سر بگیرید.
عابدی در ادامه افزود: لازم نیست به طور حتم این کار را به یک برنامه تبدیل کنید، از آنها بپرسید که آیا مایلند برایشان یک داستان کوتاه بخوانید، شاید بهتر باشد تا زمانی که مریض می شوند صبر کنید و در آن شرایط کتابی را که در اوقات فراغت می خوانند، برایشان بخوانید.
**برنامه های آموزشی بیگانه با روحیات کودکان
وی با اشاره به اینکه در کنار جذابیت و درک مسایل کتاب، بحث تمایز فرهنگی در انتخاب کتاب کودک نباید به فراموشی سپرده شود، عنوان کرد: یکی از مسایلی که این روزها در قالب چشم و هم چشمی در بین خانواده ها رواج پیدا کرده انتخاب زبان خاص یا برنامه های آموزشی بیگانه با روحیه کودکان است.
در این شرایط خانواده ها کتاب یا برنامه هایی را برای کودک انتخاب می کنند که با روحیه او سازگار نیست.
این انتخاب موجب می شود در بلند مدت نه تنها شکوفایی استعداد کودک را شاهد نباشیم بلکه ناتوانی او از درک مطالب این کتاب ها یکی از مهم ترین دلایلی کتاب گریزی است.
روانشناس کودک گفت: ذهن پویای کودک و بالابودن ماندگاری رفتارهای اجتماعی در او زمینه و فرصت مناسبی برای نهادینه کردن بسیاری از الگوهای رفتاری درست را در جامعه فراهم می کند. علاقمند کردن کودک به کتاب در نخستین سال های زندگی می تواند نوید بخش آینده ای باشد که در آن سرانه مطالعه در آن افزایش یابد و مطالعه صرفا به مدرسه و دانشگاه منتهی و محدود نشود.
وی در پایان تصریح کرد: برای تحقق این مهم افزون بر خانواده و وسایل ارتباط جمعی، نهادهای مرتبط و آموزش و پرورش باید برنامه های جامع و ویژه ای را در دستور کار قرار دهند تا در بلند مدت رویای همنشینی کودک و کتاب در جامعه محقق شود.
7195/6048
انتهای پیام شاید ما با خودمان بگوییم که کودکان با خواندن کتاب فقط مدتی را در کنار مادر یا پدر به آرامش سپری می کنند و تنها فایده آن خوب به خواب رفتن کودک است اما این کار نه تنها برای امروز کودک مفید است بلکه روی شخصیت آینده وی نیز تاثیر مستقیم دارد.
کودکان نیازمند آموختن مهارت های زندگی هستند و کتاب، منبعی مورد اعتماد در این زمینه است
شما به عنوان والدین کودک خود می توانید یک علاقه مستمر و بی پایان را به یادگیری در فرزندتان ایجاد کنید و این موضوع سبب شده که آنها علاقمندی بیشتری را برای کتاب و شعر خواندن داشته باشند و آنها خواهان کتاب خواندن در زمینه های مختلف می شوند و خواندن را آغاز و تمرین می کنند تا اینکه بالاخره به آن جایی می رسند که با کتاب تفریح کرده و از خواندن آن لذت می برند و هر روز تشنه کسب اطلاعات جدیدتر می‌شوند
کتاب خوانی برای بچه ها، تمرینی برای کسب مهارت های اجتماعی، تعامل و گفت وگوبا دیگران و نیز تمرین و تجربه ای برای خوب گوش دادن به شمار می رود همچنین قصه خوانی، گنجینه های واژگانی کودکان را پربار کرده و آنان را برای خواندن و نوشتن بهتر آماده می سازد و گوش دادن به داستان برای کودک تمرینی برای گفت وگو و احترام گذاشتن به دیگران نیز تلقی می شود.
هرگاه به هنگام قصه خوانی و قصه گویی، بدون تکیه بر قصه کتاب، کودک را به مشارکت در ادامه دادن به قصه تشویق می کنیم، سبب تقویت تخیل و نیروی ابتکار در وجود کودک می شود.
به نظر من کتاب قصه ای را که برای کودکان در نظر می گیریم باید با سن آنها متناسب باشد که این موضوع از اهمیت بسیاری برخوردار است.
سعی کنید کتابی را برای فرزند خود انتخاب کنید که محتوای آن را پسندیده باشید و احتمال می دهید برای کودک جالب توجه است و از خواندن آن لذت می برد، اطلاعات عمومی مناسبی را درباره جهان اطراف به کودک می دهد، به کودک کمک می کند تا احساس کند که توانایی هایی دارد که به آنها توجه نکرده است و در سایه تلاش و کوشش می‌تواند آنها را به‌دست آورد، به کودک کمک می کند که بداند در دنیای اطراف او کودکان دیگری هم هستند که شرایط مشابهی با او دارند و با آن مشکل به خوبی کنار آمده‌اند یا آن را حل کرده‌اند.
وقتی که برای کودکان کتاب خوانده می شود در مدرسه عملکرد بهتری داشته و در نوشتن انشاء مشکلی ندارند و به شکلی خلاق می نویسند و از نظر دستور زبان و نوع به کارگیری جملات، دقیق تر هستند عزت نفس واعتماد بالاتری دارند.
باید بگویم کتابی که برای خردسالان در نظر گرفته می شود باید پراز تصاویر با رنگ های شاد و براق و نوشته های کمی داشته باشد و کتاب باید محتوای خلاقانه داشته باشد که خواندن آن برای کودک هیجان انگیز و جالب باشد، داستان باشد باید محتوای آموزشی داشته باشد.
کتاب خوب برای کودکان باید شخصیت هایی داشته باشد که بتوانند در شرایط سخت قادر به تصمیم گیری درست شود.
کتاب های مناسب هر گروه سنی را از همدیگر تفکیک کنیم وبرای نوزادان تا کودکان سه ساله، این گروه سنی کتابهای تصویری که متن آن بسیار اندک است و به طور معمول از جنس پارچه، مقوا، کاغذ کلفت و گاه پلاستیک هستند، مناسب است.
کتاب ها به طور معمول محتوی آموزشی دارند و کودک می تواند رنگ ها، اعداد، حیوانات و... را از این طریق بشناسد.
از گرو های سنی سه ساله تا شش ساله، کتاب های تصویری داستانی با متن کوتاه برای کودک خود فراهم کنید. با بالا تر رفتن سن او کتاب‌هایی را انتخاب کنید که متن بلند‌تری دارند.
در سن 6 سالگی کودک شما به راحتی می تواند قصه با متنی نه چندان کوتاه را دنبال کند. کتاب های داستانی هیجان انگیز که آموزه های خاصی را در بر دارند برای این سن مناسب هستند
از گرو ه های سنی 6 ساله تا 9 ساله، کودکان کم کم مهارت خواندن را فرا می گیرند کتاب های آسان خوانی را در دسترس آن ها قرار دهید تا به شکل مستقل بخوانند. مستقل خواندن در این سن رای او لذت بخش است
از گروه سنی 9 ساله تا 12 ساله، کودکان در این سن مهارت بیشتری در خواندن کسب کرده اند و می توانند داستان ها و محتویات پیچیده تری را درک و دنبال کنند.
از این سن فرزندان خود را تشویق کنید که داستان های بلند تر بخوانند. برای نمونه رمانی که از چندین فصل تشکیل شده است ممکن است ابتدا به این کار تمایلی نشان ندهد.
سعی کنید داستان بلند گیرایی را انتخاب کنید و فصل به فصل با او همراهی کنید و با یکدیگر بخوانید
باید بگویم که کودکان با خواندن کتابهای علمی که متناسب با سنشان است با محیط اطرف خود بخوبی ارتباط برقرارکرده و از هوش و خلاقیت سرشاری برخوردار می شوند.
**تقویت مهارت های شناختی با خواندن کتاب
یک روانشناس کودک در گفت و گو با دریای اندیشه خاطرنشان کرد: خواندن کتاب با صدای بلند منجر به تقویت حس مهربانی والدین، بهبود کیفیت روابط آنها با کودکانشان و حتی کاهش استرس و افسردگی در والدین می شود.
ناهید عابدی عنوان کرد: خواندن کتاب برای بچه‌ها با صدای بلند منجر به تقویت مهارت های شناختی ذهن آنها از جمله توانایی تفکر، توانایی حل مساله و توانایی تصمیم گیری می شود و مشکلات رفتاری آنها را کاهش می دهد.
وی با اشاره به این که خواندن کتاب برای بچه ها درست مشابه بازی های فکری تمرکز است، اذعان کرد: این امر سبب بالا رفتن سطح توجه آنها می شود و با همه این اوصاف بسیاری از ما پیش از آن که کودکانمان از ما بخواهند کتاب خواندن برای آنها را متوقف می کنیم؛ اما در کشورها ی پیشرفته، بیش از یک سوم کودکان بین 6 تا 11 ساله‌ای که والدینشان قصه خواندن برای آنها را متوقف کرده‌اند، خواستار ادامه قصه خواندن شده است.
**درک بهتر جهان پیرامون با خواندن کتاب
روانشناس کودک ابراز کرد: پیشرفت مهارت های خواندن و توانایی های شناختی کودکان برای موفقیت آنها در مدرسه، کار و زندگی نیز ضروری است، مکالماتی که کودکان درباره کتاب های داستان و ایده‌ها و شخصیت های این کتابها مطرح می کنند، به آنها کمک می کند تا درک بهتری از جهان پیرامون خود داشته باشند.
**خواندن کتاب برای کودک را تبدیل به یک عادت همیشگی کنید
عابدی اظهارکرد: تبدیل کتاب خواندن به برنامه ای مشخص کار بسیار ساده ای است، برای این کار باید زمان و موقعیت خاصی را برای این برنامه در نظر گرفت، خواندن کتاب خواندن برای کودکان قبل از خواب یکی از بهترین ایده‌هاست.
وی عنوان کرد: توجه داشته باشید که هرگز به عنوان مجازات کودکان را تهدید به قطع برنامه کتابخوانی نکنید، تهدید کودکان به قطع برنامه کتابخوانی مانند این است که آنها را تهدید کنیم که فلان سبزی خوشمزه را از شام حذف خواهیم کرد، آن ها به همان اندازه دوست دارند قصه‌های ما را بشنوند که ما دوست داریم برای آنها کتاب بخوانیم.
روانشناس کودک اذعان کرد: اگر شما کتابخوانی برای کودکانتان را متوقف کرده‌اید و فکر می کنید دوره این کار به پایان رسیده است، حواستان باشد که کتابها را برای همیشه نبندید و سعی کنید دوباره این کار را از سر بگیرید.
عابدی در ادامه افزود: لازم نیست به طور حتم این کار را به یک برنامه تبدیل کنید، از آنها بپرسید که آیا مایلند برایشان یک داستان کوتاه بخوانید، شاید بهتر باشد تا زمانی که مریض می شوند صبر کنید و در آن شرایط کتابی را که در اوقات فراغت می خوانند، برایشان بخوانید.
**برنامه های آموزشی بیگانه با روحیات کودکان
وی با اشاره به اینکه در کنار جذابیت و درک مسایل کتاب، بحث تمایز فرهنگی در انتخاب کتاب کودک نباید به فراموشی سپرده شود، عنوان کرد: یکی از مسایلی که این روزها در قالب چشم و هم چشمی در بین خانواده ها رواج پیدا کرده انتخاب زبان خاص یا برنامه های آموزشی بیگانه با روحیه کودکان است.
در این شرایط خانواده ها کتاب یا برنامه هایی را برای کودک انتخاب می کنند که با روحیه او سازگار نیست.
این انتخاب موجب می شود در بلند مدت نه تنها شکوفایی استعداد کودک را شاهد نباشیم بلکه ناتوانی او از درک مطالب این کتاب ها یکی از مهم ترین دلایلی کتاب گریزی است.
روانشناس کودک گفت: ذهن پویای کودک و بالابودن ماندگاری رفتارهای اجتماعی در او زمینه و فرصت مناسبی برای نهادینه کردن بسیاری از الگوهای رفتاری درست را در جامعه فراهم می کند. علاقمند کردن کودک به کتاب در نخستین سال های زندگی می تواند نوید بخش آینده ای باشد که در آن سرانه مطالعه در آن افزایش یابد و مطالعه صرفا به مدرسه و دانشگاه منتهی و محدود نشود.
وی در پایان تصریح کرد: برای تحقق این مهم افزون بر خانواده و وسایل ارتباط جمعی، نهادهای مرتبط و آموزش و پرورش باید برنامه های جامع و ویژه ای را در دستور کار قرار دهند تا در بلند مدت رویای همنشینی کودک و کتاب در جامعه محقق شود.
7195/6048
کپی شد
