تعرض و تخریبی که بخش دولتی به محیط زیست و منابع طبیعی و به طور ویژه به جنگل های شمال وارد می کند قابل مقایسه با حجم تخریب و تعرض مردم و جوامع محلی نیست. به عنوان نمونه اگر شهرک صنعتی بشل سوادکوه را بررسی کنیم می بینیم مکان یابی غلط این شهرک صنعتی از سوی دولت چندصد هکتار از جنگل های منطقه را نابود کرده است.
یک کارشناس و کنشگر محیط زیست و منابع طبیعی معتقد است: ریشه تعرض ویرانگرانه جنگل ها نه تنها مردم بلکه دولتی ها هستند و قصور دستگاه های دولتی در این زمینه بیش از مردم است.
به گزارش جماران، حنیف رضا گلزار در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه امروزه در جنگل های هیرکانی طرح های سدسازی در دست مطالعه و اجرای پروژه های بخش دولتی، نزدیک به ۱۰۰۰ هکتار از این جنگل ها را در معرض پاکتراشی قرار داده اند، اظهار کرد: جاده سازی ها، واگذاری امتیاز بهره برداری از معادن، ساخت شهرک های صنعتی در داخل عرصه های جنگلی و سکوت در برابر تغییر کاربری ها و ساخت و سازها در عرصه های جنگلی همه و همه از مصادیق تعرض دولتی به جنگل هاست.
گلزار با اشاره به اینکه تعرض و تخریبی که بخش دولتی به محیط زیست و منابع طبیعی و به طور ویژه به جنگل های شمال وارد می کند قابل مقایسه با حجم تخریب و تعرض مردم و جوامع محلی نیست، گفت: به عنوان نمونه اگر شهرک صنعتی بشل سوادکوه را بررسی کنیم می بینیم مکان یابی غلط این شهرک صنعتی از سوی دولت چندصد هکتار از جنگل های منطقه را نابود کرده است.
این کنشگر محیط زیست و منابع طبیعی در ادامه گفت: منظور این نیست که با تخریب و تجاوز جنگل ها توسط جوامع محلی برخورد قانونی انجام نشود، بلکه هدف این است که وقتی مردم می بینند دولت ها با زیرپا گذاشتن قانون در حال تعرض و تخریب هستند این را به عنوان مجوزی برای هجمه به جنگل از جانب خودشان تعبیر و تفسیر می کنند که دولت خراب می کند چرا ما نکنیم!؟
گلزار، ایجاد زیرساخت های تامین نیازهای معیشتی جوامع محلی و آگاهی بخشی آن ها را برای جلوگیری از تعرض به جنگل های هیرکانی را مهم برشمرد و افزود: شکم گرسنه و آدم بیکار، حفاظت از محیط زیست و کارکرد اکولوژیک جنگل و مرتع نمی شناسد که این امر طبیعی و قابل درک است و باید در این راستا شرایط معیشت پایدار را برای جوامع محلی فراهم کرد و سپس با آموزش از جوامع محلی خواست تا از محیط زیست و منابع طبیعی حمایت و حفاظت کنند.
وی با بیان اینکه خوشبختانه در چندسال گذشته سطح دانش جوامع محلی از کارکرد این جنگل ها افزایش پیدا کرده است، عنوان کرد: مخالفت گسترده مردم محلی با ساخت پتروشیمی مازندران، ساخت سد کسیلیان یا سجارود و زارم رود و ازارود که مصادیقی از سطح دانش جوامع محلی بوده خود نشانه خوبی است؛ یعنی مردم به کارکرد این جنگل ها پی برده اند.
این کارشناس محیط زیست افزود: نمونه ای دیگر اینکه وقتی مردم در نوشهر با آسفالت جاده جنگلی به سمت ییلاقات مخالفت می کنند، یعنی به این سطح از درک رسیده اند که این جاده اگر آسفالت شود باید با جنگل های بالادست خداحافظی کرد و منتظر سیل در پایین دست بود.
این فعال محیط زیست و منابع طبیعی در ادامه خاطرنشان کرد: اوج این درک از کارکرد جنگل را در همراهی جوامع محلی برای توقف بهره برداری چوب از جنگل های شمال شاهد بودیم که واقعا دستاورد بزرگی بود، مخالفت مردم با طرح شیرین سازی و انتقال آب دریاچه کاسپین یک مورد موفق دیگری بوده است که همه این مصادیق نام برده شده مربوط به همان هجمه ها و تعرض های دولتی به محیط زیست و منابع طبیعی و جنگل است که در این راستا مردم دولت ها را از تعرض به زیستگاه خودشان منع کردند. هرچند هنوز برای گسترش آگاهی جوامع محلی جای کار بسیاری داریم.
گلزار با اشاره به ۲ مساله اساسی فروش اراضی و تغییر کاربری ها و نیز تولید زباله و پسماند که طبیعت شمال و جنگل های هیرکانی را با تهدید جدی روبرو کرده است، گفت: در این رابطه باید سطح دانش جوامع محلی آنقدر افزایش پیدا کند که فروش زمین های کشاورزی برای تغییر کاربری و ساخت و ساز به عنوان یک خط قرمز تعریف شود اما در این بخش متاسفانه کارنامه خوبی نداریم و هنوز جای کار هست.
وی مدیریت و تفکیک پسماند از مبدا را یکی از راهکارهای مهم و مناسب برای جلوگیری از تعرض به جنگل های هیرکانی برشمرد و افزود: سرانه تولید زباله در استان های شمالی را باید کاهش دهیم و موضوع بازیافت و تفکیک از مبدا باید با ترویج و تبیین وارد خانوارها شود.
این کارشناس محیط زیست و منابع طبیعی در پایان یادآور شد: امروز حجم گسترده ای از پسماند خانگی تولیدی بدون تفکیک برای دفن شدن راهی جنگل های شمال می شود که این ها باید در بین جوامع محلی ترویج و تبیین شود تا شاهد نجات جنگل های هیرکانی باشیم.
