باستانشناسان موفق به کشف یکی از زیباترین کتیبههای دوره ساسانی در ارتفاعات نقشرستم مرودشت شدند. این کتیبه به تقابل میان «هوشیاری» و «دانایی» میپردازد و زوایای تازهای از اندیشه ساسانیان را آشکار میکند.
به گزارش جماران، ابوالحسن اتابکی باستانشناس دوره ساسانی این خبر را اعلام کرد و گفت: داریوش بزرگ، اردشیر و شاهپور اول ساسانی، اعلامیههای سیاسی - مذهبی و درعینحال تبلیغاتی خود را بر دیواره صخرههای نقشرستم و کعبه زرتشت برای آیندگان به نگارش درآوردهاند و نجیبزادگان و پارسایان قلعه نقشرستم و شهر استخر نیز با نگرش به همین «تقدس کوهستان» به کمک کاتبان محلی، اندیشههای خود را در جملاتی کوتاه بر روی تختهسنگها هموار نگاشتهاند. بخشی از این کتیبهها پند و اندرزهایی را شامل میشوند که مفاهیم متفاوت اخلاقی را در بر میگیرند. برخی از آنها اشاره به ساختوسازهای فراز کوهستان دارد و بخشی دیگر نیز جملات دعایی است که به آمال و آرزوهای فردی پرداخته است.
او افزود: سنگنوشته نویافته هم که با همکاری خانم ابراهیمی و دکتر فضل اله حبیبی کشف شده و مورد بررسی و خوانش قرار گرفته است، در برگیرنده اندرزی کوتاه به «خط پهلویِ کتابی» ست که در یک سطر به شکل افقی بر سنگهایی هموار بر فراز کوهستان نقش بسته است. موضوع این اندرز، تقابل و هماوردی میان دو نیروی «هوشیاری» و «دانایی» ست که از دیدگاه نویسنده یا کاتب آن، تنها راه هماوردی با انسان هشیار و بیدارتَن، کسی است که دارای قدرت دانایی باشد.
این باستانشناس گفت: متن سنگنوشته نشان میدهد که مفاهیمی چون دانایی و خردورزی، پیشگام اندیشههای اخلاقی در دوره ساسانی بوده، چنانچه با توسل به همین دانایی و خردورزی است که مردمان میتوانند در آزمونهای دشوار راه درست را انتخاب کنند. دانایی و خرد به معنای درک و فهم، عامل سنجش میان نیکی و بدیها در ایران باستان به شمار میرفته و گاه نیز فراتر آن در جامعه ایرانی نمو پیدا کرده و ستایش شده است.
اتابکی افزود: دانایی و خرد به معنای درک و فهم، عامل سنجش میان نیکی و بدیها در ایران باستان به شمار میرفته و گاه نیز فراتر آن در جامعه ایرانی نمو پیدا کرده و ستایش شده است. ستایش دانایی و خرد در متونی چون «مینوی خرد»، «اندرز بزرگمهر»، «کارنامه اردشیر بابکان»، «اندرز بهزاد پیروز فرخ»، «بهمن نامه» و «اندرز آذرفرنبغ» نشان از اهمیت این مفاهیم اخلاقی در جامعه آن روزگار بوده است.
وی گفت: دلیل اینهمه تأکید بر وجود دانایی و خردورزی ریشه در «فرهنگ اوستایی» دارد که اهورمزدا خود سرچشمه دانایی و خردمندی است.
