این استاد دانشگاه شیراز شنبه در گفت و گو با ایرنا از غزل سعدی درمقایسه با غزل حافظ سخن گفت و بیان کرد: غزل سعدی به آرامگاه حافظ شبیه است که ساده، بی‌پیرایه، هنری و شگفت‌آور است؛ اما غزل حافظ به قصری زیبا و باشکوه می‌ماند با مقرنس کاری‌ها، گچ‌بری‌ها و میناگری‌های خیره کننده و تالارها و اندرونی‌های تو در تو.
** طرز سخن سعدی تقلیدناپذیر است
او می‌افزاید: طرز سخن سعدی تقلیدناپذیر است زیرا او بدون یاری گرفتن از آرایه‌های ادبی، غزلی زیبا و هنری می‌آفریند اما به نظر می‌رسد می‌توان با فراگیری برخی آرایه‌های ادبی و شگردهای حافظانه در آفرینش سخن لایه لایه، به رنگ سخن حافظ نزدیک شد.
این سعدی شناس در توصیف آرایه‌های شعر سعدی می‌گوید: مسئله اینجاست که زیبایی‌های نهفته در بسیاری از غزل‌های سعدی را می‌توان دریافت اما نمی‌توان بازگفت یا تقلید کرد و می‌توان فهمید اما نمی‌توان توضیح داد، درواقع این زیبایی‌ها از جنس ملاحت هایی است که حافظ آن‌ها «آن» می‌نامد.
حسنلی درباره گلستان سعدی می‌گوید:مقبولیت رو به گسترش و افزایش گلستان و پذیرش عمومی آن را باید در دو عامل هوشیاری در گزینش موضوع و چیره دستی سعدی در آرایش سخن دانست.
وی با بیان اینکه حضور همیشگی سعدی در میان مردم و آمیزش او با گروه‌های مختلف اجتماع، تأثیر بسیاری بر عمومی‌تر شدنِ سخن او داشته است، عنوان می‌کند:این خصیصه موجب می‌شود سعدی درمقام سخن‌گوی صادق مردم باشد، سخن‌گویی که در کلام او هرگز بویی از ناامیدی، ناتوانی و شکست احساس نمی‌شود و همواره پویا، کوشا و تلاش‌گر است.
** سعدی بازتابنده حقیقی اوضاع اجتماعی و فرهنگی خود است
این استاد ادبیات، گلستان سعدی را بازتابنده حقیقی اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوران خود می‌داند و در توضیح این مطلب می‌گوید: جهانی که در گلستان نشان داده می‌شود، جهانی واقعی و دردسترس است؛ نه خیالی و آرمانی، درواقع در این جهان واقعی هرکس باتوجه به اندیشه‌اش مجال حضور و ظهور می‌یابد از گدا و پادشاه و وزیر و درویش گرفته تا قاضی و آموزگار و مشت‌زن و مؤذن.
وی در مقایسه سعدی با دیگر چهره‌های شاخص ادبیات فارسی بیان می‌کند:سعدی بیش از دیگران در میان مردم است و در این زمینه با مولانا بسیار متفاوت است، چون او در ارتفاع بسیار و با فاصله بسیار در پرواز است و آنقدر بالاست که نه‌تنها از دسترس مردم که از دید آن‌ها هم دور می‌شود یا حافظ که گرچه در میان جامعه پذیرفته شده و نفوذ دارد اما در قداستی پوشیده شده که مانند پدری مقدس او را قابل احترام می‌کند این در حالی است که سعدی مانند دوستی صمیمی است که گاهی با مردم هم شوخی می‌کند و پیوندی بسیار نزدیک با آن‌ها دارد.
حسنلی می‌افزاید: بسیاری از مطالب گلستان درباره دردها، آرزوها، آرمان‌ها و گرفتاری‌های مردم است که با زندگی مردم آن زمان سازگار است و در بسیاری اوقات، وقتی گلستان می‌خوانیم چنان در معنای آن محو شویم که از زیبایی‌های هنری آن غافل می‌شویم.
گرچه حسنلی معتقد است در حکایت‌های گلستان تناقض‌هایی نیز دیده می‌شود و برخی حکایات در باب‌های مختلف ناهماهنگ و نامتناسب است.
** همه آنچه سعدی گفته، پذیرفتنی و قابل عمل نیست
این سعدی پژوه در همین زمینه گفت: نباید از یاد برد سعدی در شیراز قرن هفتم با اندیشه های مخصوص خود می‌زیسته است و قرار نیست هرچه می‌اندیشیده یا می‌گفته در جهان امروز ما پذیرفتنی و قابل عمل باشد.
وی بیان کرد: اشتباه‌های تاریخی هم در گلستان و هم در بوستان سعدی دیده می‌شود البته در توجیه این موضوع باید گفت توجه سعدی، بیش ازآن که به مستندات تاریخی باشد، به مطالب و مباحث تربیتی و تعلیمی بوده است.
عضو هیات علمی و استاد ادبیات دانشگاه شیراز درزمره پژوهشگرانی است که به سعدی و آثارش پرداخته است. وی سعدی پژوهی نام آشناست که ازجمله آثار حسنلی درباب سعدی می‌توان علاوه بر مقالات متعدد به سلسله موی دوست، ورق درخت طوبا، سعدی آتش زبان، شیرین تر از قند و فرهنگ سعدی پژوهی اشاره کرد که این آخرین، جایزه کتاب سال سعدی را در سال 1381 برای او به ارمغان آورد.
ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف متخلص به سعدی شاعر و نویسنده قرن هفتم هجری، زاده شیراز است. اهل ادب به او لقب استادِ سخن، پادشاهِ سخن، شیخِ اجلّ می‌دهند.
دیباچه(منسوب به سعدی)، مجالس پنج‌گانه، نصیحت الملوک، سؤال صاحب‌دیوان، رساله عقل و عشق، تقریرات ثلاثه، گلستان، سعدی‌نامه(بوستان)، قصاید عربی، قصاید فارسی، مراثی، ملمعات و ترجیعات، طیبات، خواتیم، غزلیات قدیم، صاحبیه، مقطعات، رباعیات، مفردات، هزلیات و خبیثات آثار برجای مانده از سعدی است.
یکم اردیبهشت به مناسبت آغاز نگارش گلستان، یاد روز سعدی نامگذاری شده است.
7375 /1876
انتهای پیام ** طرز سخن سعدی تقلیدناپذیر است
او می‌افزاید: طرز سخن سعدی تقلیدناپذیر است زیرا او بدون یاری گرفتن از آرایه‌های ادبی، غزلی زیبا و هنری می‌آفریند اما به نظر می‌رسد می‌توان با فراگیری برخی آرایه‌های ادبی و شگردهای حافظانه در آفرینش سخن لایه لایه، به رنگ سخن حافظ نزدیک شد.
این سعدی شناس در توصیف آرایه‌های شعر سعدی می‌گوید: مسئله اینجاست که زیبایی‌های نهفته در بسیاری از غزل‌های سعدی را می‌توان دریافت اما نمی‌توان بازگفت یا تقلید کرد و می‌توان فهمید اما نمی‌توان توضیح داد، درواقع این زیبایی‌ها از جنس ملاحت هایی است که حافظ آن‌ها «آن» می‌نامد.
حسنلی درباره گلستان سعدی می‌گوید:مقبولیت رو به گسترش و افزایش گلستان و پذیرش عمومی آن را باید در دو عامل هوشیاری در گزینش موضوع و چیره دستی سعدی در آرایش سخن دانست.
وی با بیان اینکه حضور همیشگی سعدی در میان مردم و آمیزش او با گروه‌های مختلف اجتماع، تأثیر بسیاری بر عمومی‌تر شدنِ سخن او داشته است، عنوان می‌کند:این خصیصه موجب می‌شود سعدی درمقام سخن‌گوی صادق مردم باشد، سخن‌گویی که در کلام او هرگز بویی از ناامیدی، ناتوانی و شکست احساس نمی‌شود و همواره پویا، کوشا و تلاش‌گر است.
** سعدی بازتابنده حقیقی اوضاع اجتماعی و فرهنگی خود است
این استاد ادبیات، گلستان سعدی را بازتابنده حقیقی اوضاع اجتماعی و فرهنگی دوران خود می‌داند و در توضیح این مطلب می‌گوید: جهانی که در گلستان نشان داده می‌شود، جهانی واقعی و دردسترس است؛ نه خیالی و آرمانی، درواقع در این جهان واقعی هرکس باتوجه به اندیشه‌اش مجال حضور و ظهور می‌یابد از گدا و پادشاه و وزیر و درویش گرفته تا قاضی و آموزگار و مشت‌زن و مؤذن.
وی در مقایسه سعدی با دیگر چهره‌های شاخص ادبیات فارسی بیان می‌کند:سعدی بیش از دیگران در میان مردم است و در این زمینه با مولانا بسیار متفاوت است، چون او در ارتفاع بسیار و با فاصله بسیار در پرواز است و آنقدر بالاست که نه‌تنها از دسترس مردم که از دید آن‌ها هم دور می‌شود یا حافظ که گرچه در میان جامعه پذیرفته شده و نفوذ دارد اما در قداستی پوشیده شده که مانند پدری مقدس او را قابل احترام می‌کند این در حالی است که سعدی مانند دوستی صمیمی است که گاهی با مردم هم شوخی می‌کند و پیوندی بسیار نزدیک با آن‌ها دارد.
حسنلی می‌افزاید: بسیاری از مطالب گلستان درباره دردها، آرزوها، آرمان‌ها و گرفتاری‌های مردم است که با زندگی مردم آن زمان سازگار است و در بسیاری اوقات، وقتی گلستان می‌خوانیم چنان در معنای آن محو شویم که از زیبایی‌های هنری آن غافل می‌شویم.
گرچه حسنلی معتقد است در حکایت‌های گلستان تناقض‌هایی نیز دیده می‌شود و برخی حکایات در باب‌های مختلف ناهماهنگ و نامتناسب است.
** همه آنچه سعدی گفته، پذیرفتنی و قابل عمل نیست
این سعدی پژوه در همین زمینه گفت: نباید از یاد برد سعدی در شیراز قرن هفتم با اندیشه های مخصوص خود می‌زیسته است و قرار نیست هرچه می‌اندیشیده یا می‌گفته در جهان امروز ما پذیرفتنی و قابل عمل باشد.
وی بیان کرد: اشتباه‌های تاریخی هم در گلستان و هم در بوستان سعدی دیده می‌شود البته در توجیه این موضوع باید گفت توجه سعدی، بیش ازآن که به مستندات تاریخی باشد، به مطالب و مباحث تربیتی و تعلیمی بوده است.
عضو هیات علمی و استاد ادبیات دانشگاه شیراز درزمره پژوهشگرانی است که به سعدی و آثارش پرداخته است. وی سعدی پژوهی نام آشناست که ازجمله آثار حسنلی درباب سعدی می‌توان علاوه بر مقالات متعدد به سلسله موی دوست، ورق درخت طوبا، سعدی آتش زبان، شیرین تر از قند و فرهنگ سعدی پژوهی اشاره کرد که این آخرین، جایزه کتاب سال سعدی را در سال 1381 برای او به ارمغان آورد.
ابومحمّد مُشرف‌الدین مُصلح بن عبدالله بن مشرّف متخلص به سعدی شاعر و نویسنده قرن هفتم هجری، زاده شیراز است. اهل ادب به او لقب استادِ سخن، پادشاهِ سخن، شیخِ اجلّ می‌دهند.
دیباچه(منسوب به سعدی)، مجالس پنج‌گانه، نصیحت الملوک، سؤال صاحب‌دیوان، رساله عقل و عشق، تقریرات ثلاثه، گلستان، سعدی‌نامه(بوستان)، قصاید عربی، قصاید فارسی، مراثی، ملمعات و ترجیعات، طیبات، خواتیم، غزلیات قدیم، صاحبیه، مقطعات، رباعیات، مفردات، هزلیات و خبیثات آثار برجای مانده از سعدی است.
یکم اردیبهشت به مناسبت آغاز نگارش گلستان، یاد روز سعدی نامگذاری شده است.
7375 /1876
کپی شد
